Podczas EuroPerio11 – największego na świecie kongresu periodontologicznego zorganizowanego w dniach 14-17 maja w Wiedniu przez Europejską Federację Periodontologii (EFP) – zaprezentowano wyniki badania sugerującego, iż post przerywany może zmniejszać stan zapalny dziąseł oraz korzystnie wpływać na ogólne wskaźniki zdrowotne – i to choćby przy czasowym zaniedbaniu higieny jamy ustnej.
Nowe badania zaprezentowane przez naukowców z Charité – Universitätsmedizin – uniwersyteckiego szpitala klinicznego w Berlinie, jednej z największych tego typu placówek w Europie – wskazują na potencjalne korzyści diety opartej na poście w kontekście zdrowia przyzębia.
Zespół badawczy w ramach swoich prac porównał dwa rodzaje postu: post przerywany (time-restricted eating, TRE) – codzienne wstrzymanie się od jedzenia przez 16 godzin z 8-godzinnym oknem żywieniowym, a także tzw. suchy post według zasad bahaizmu (religii monoteistycznej wywodzącej się z Persji) – czyli brak jedzenia i picia od wschodu do zachodu słońca (zbliżony do postu ramadanowego), z tradycyjną dietą bez restrykcji.
Obie formy postu przyczyniły się do redukcji oznak zapalenia dziąseł oraz poprawy parametrów metabolicznych, takich jak poziom cukru we krwi, masa ciała czy ogólnoustrojowe wskaźniki stanu zapalnego.
– Nasze badanie dostarcza wstępnych dowodów na to, iż post może łagodzić reakcje zapalne w obrębie dziąseł, co może mieć istotne znaczenie dla profilaktyki i zdrowia jamy ustnej – podkreśla dr Christina Pappe, periodontolog, pracownik Institute for Dental, Oral and Maxilary Medicine w Charité – Universitätsmedizin, główna autorka badania. – Choć higiena jamy ustnej, w tym szczotkowanie i nitkowanie zębów, pozostaje podstawą profilaktyki periodontologicznej, nasze wyniki sugerują, iż post – jako element diety – może wspierać dotychczasowe strategie zapobiegania chorobom przyzębia.
Przebieg badania i najważniejsze wyniki
W badaniu wzięło udział 66 zdrowych, niepalących dorosłych bez historii chorób przyzębia ani schorzeń ogólnoustrojowych. Uczestnicy zostali losowo przydzieleni do jednej z trzech grup: postu przerywanego, suchego postu lub grupy kontrolnej (bez ograniczeń dietetycznych).
Aby wywołać łagodny stan zapalny, poproszono uczestników o zaprzestanie oczyszczania zębów w jednym, wyznaczonym obszarze jamy ustnej przez 9 dni, przy jednoczesnym zachowaniu przydzielonego reżimu żywieniowego.
Głównym parametrem ocenianym w badaniu był wskaźnik krwawienia dziąseł podczas sondowania (bleeding on probing – BOP), który stanowi jeden z kluczowych objawów zapalenia przyzębia.
Po 9 dniach eksperymentu odnotowano wzrost krwawienia dziąseł o 14,6% w grupie postu przerywanego (TRE), o 14,9% w grupie kontrolnej i zaledwie o 5,4% w grupie suchego postu według zasad bahaizmu.
Po 19 dniach uczestnicy z obu grup postnych mieli niższą masę ciała i poprawione parametry gospodarki węglowodanowej. W grupie tzw. suchego postu dodatkowo odnotowano spadek ciśnienia tętniczego oraz poziomu białka C-reaktywnego (CRP), które jest wskaźnikiem ogólnego stanu zapalnego organizmu.
Nowe podejście do profilaktyki?
Stan zapalny dziąseł nie ogranicza się jedynie do jamy ustnej – liczne badania wskazują na jego powiązania z chorobami przewlekłymi, takimi jak cukrzyca, choroby sercowo-naczyniowe czy otyłość. Leczenie periodontopatii może poprawiać kontrolę glikemii, a z kolei poprawa ogólnoustrojowych parametrów zdrowotnych może pozytywnie wpływać na stan przyzębia.
– Post wydaje się chronić dziąsła przed stanem zapalnym, choćby w warunkach częściowego braku higieny – komentuje dr Pappe. – To sugeruje, iż post może być użytecznym elementem zdrowego stylu życia, wspierającym zdrowie przyzębia.
– To badanie otwiera fascynujący kierunek badań nad tym, jak zwyczaje żywieniowe – w tym post przerywany – mogą wpływać na zdrowie przyzębia – dodaje prof. Lior Shapira, przewodniczący komitetu naukowego EuroPerio11, były prezydent EFP. – Choć wyniki są obiecujące, konieczne są kolejne, bardziej zaawansowane badania, zanim będzie można formułować oficjalne zalecenia kliniczne. W szczególności należy pamiętać, iż udział w tzw. suchym poście zgodnym z zasadami bahaizmu nie był losowy ze względu na jego religijny charakter.
Styl życia a zdrowie jamy ustnej
– To badanie pokazuje, jak silnie zdrowie jamy ustnej jest powiązane ze stanem ogólnym organizmu. Uwzględnienie czynników takich jak dieta, stan zapalny i mikrośrodowisko jamy ustnej może przyczynić się do opracowania nowych metod ochrony zdrowia. Post przerywany nie jest cudownym rozwiązaniem, ale może stanowić łatwe do wdrożenia uzupełnienie codziennej profilaktyki – twierdzi główna autorka analizy.
– Obserwowane przez nas zmiany w markerach stanu zapalnego i parametrach periodontologicznych sugerują, iż post może w przyszłości znaleźć się wśród zaleceń żywieniowych dla pacjentów, którzy chcą wspierać zdrowie jamy ustnej poprzez świadome wybory stylu życia – podsumowuje dr Christina Pappe.
– W zaawansowanych postaciach choroby przyzębia rekomendowane jest – oczywiście na odpowiednim etapie – leczenie chirurgiczne, które pozwala na rekonstrukcję utraconych w wyniku choroby tkanek, zarówno twardych, jak i miękkich. Celem tych zabiegów jest poprawa prognozy zachowania zębów obecnych w jamie ustnej – mówi prof. dr hab. n. med. Bartłomiej Górski, specjalista periodontologii, adiunkt w Zakładzie Chorób Błony Śluzowej i Przyzębia WUM, kierownik kształcenia specjalizacyjnego z periodontologii, autor i współautor ponad 90 publikacji naukowych, członek m.in. European Federation of Periodontology oraz Polskiego Towarzystwa Periodontologicznego.
Źródło: https://www.efp.org/
