Wszystkie kluby poselskie zgodziły się, aby obywatelski projekt ustawy o sposobie ustalania wynagrodzenia pielęgniarek zbbył omawiany w komisjach zdrowia i finansów publicznych. Proponowane w nim zmiany dotyczą m.in. podwyższenia współczynnika pracy.
Projekt nowelizacji ustawy o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego niektórych pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych został złożony jako projekt obywatleksi, pierwsze czytanie przeprowadzono w lipcu br., następnie projekt został skierowany do dalszych prac w komisjach sejmowych. Ponieważ w przypadku ustaw i projektów ustaw, które nie przeszły całej ścieżki legislacyjnej, a są inicjatywą obywatelską, nie obowiązuje zasada dyskontynuacji wraz z zakończeniem kadencji parlamentu, stąd w nowym Sejmie procedowanie obywatelskiego projektu ustawy rozpoczęło się od początku.
Przedstawicielka komitetu inicjatywy ustawodawczej, przewodnicząca Ogólnopolskiego Związku Zawodowego Pielęgniarek i Położnych Krystyna Ptok mówiąc o pracy pielęgniarek wskazała, iż „to trudna i wyczerpująca praca i jak każdy chcemy, aby była uczciwie oceniona i wynagradzana”. „A tak nie jest, co uderza w nas wykonujących i w młodych, którzy nie są zainteresowani wykonywaniem tej pracy” – powiedziała. Zaznaczyła, iż projekt nie jest remedium na wszystkie problemy dotyczącym zawodu pielęgniarki, ale kołem ratunkowym wskazującym na minimum koniecznych zmian. Jak mówiła, pielęgniarki wykonujące tą samą pracę na tych samych stanowiskach otrzymują w tej chwili pensje w różnych wysokościach.
„Konieczne jest stworzenie systemu wynagradzania uwzgledniającego realnie posiadane kwalifikacje i wiedzę wynikającą z doświadczenia oraz minimalizującą różnice w wynagrodzeniach. To zmotywuje nasze środowisko, do dalszego nieustannego podnoszenia wiedzy, która jest niezbędna w zawodzie i do czego jesteśmy zobowiązani ustawą zawodową. Pozwoli to kontynuować prace doświadczonym pielęgniarkom i przekazywać wiedzę młodszemu pokoleniu. Ustawa w dzisiejszym kształcie powoduje degradowanie i dyskryminowanie, o czym świadczy coraz więcej wygranych spraw przez pielęgniarki i położne przed sądami pracy” – mówiła Krystyna Ptok. „Ten projekt ustawy jest po to, żeby zachęcić młode kobiety do podejmowania studiów w tej dziedzinie i emerytki jeszcze zachować w systemie, żeby dać państwu czas, żeby go uratować” – wskazała inna reprezentantka komitetu inicjatywy obywatelskiej Iwona Borchulska.
Była minister zdrowia, posłanka Katarzyna Sójka (PiS) przedstawiając stanowisko swojego klubu zaznaczyła, iż propozycje zawarte w projekcie zakładają przede wszystkim dokonanie zmian współczynników pracy dla niektórych grup zawodowych objętych załącznikiem do tej ustawy. Wskazała także, iż warto w tym momencie skonsultować projekt z pracodawcami i specjalistami od prawa pracy oraz skonsultować go w ramach pracującego nad tą wcześniej ustawą zespołu trójstronnego. Zaznaczyła, iż nie były one uzgodnione z innymi zawodami, których wynagrodzenia również reguluje ta ustawa – „To jest uwaga, która powinna zostać przyjęta i takie konsultacje powinny również zostać wzięte pod uwagę”. „Jako klub Prawo i Sprawiedliwość oczywiście nie odrzucamy tego projektu obywatelskiego. Absolutnie jesteśmy za tym by przejść do kolejnych prac w komisji, ale oczywiście z uwzględnieniem też tych uwag, które tutaj padały” – podsumowała Katarzyna Sójka.
Elżbieta Gelert (KO) przedstawiając stanowisko swojego klubu zaznaczyła, iż projekt dotyczy trzech kwestii. Po pierwsze – jak mówiła – dotyczy jednoznacznego określenia mechanizmu ustalania wynagrodzenia w przypadkach indywidualnego podnoszenia kwalifikacji. „Obecny zapis, który jest można różnie interpretować” – wskazała. Podała, iż część podmiotów leczniczych interpretuje go tak, iż podwyżka jest tylko raz w roku, ale można też podnieść wynagrodzenie indywidualnie po podniesieniu kwalifikacji przez pracownika. Po drugie – „ważnym punktem jest zobowiązanie Narodowego Funduszu Zdrowia do corocznego ustalania współczynników korygujących dla świadczeń medycznych, tak aby pokrywały one koszty podwyżki”. Posłanka KO wskazała też na tabele będące załącznikiem do projektu, w których określono współczynniki pracy. Zaznaczyła, iż powinny one zostać przedyskutowane, gdyż dotyczą tylko czterech grup zawodowych. W imieniu swojego klubu opowiedziała się za dalszymi pracami nad projektem w sejmowych Komisjach: Zdrowia i Finansów Publicznych.
„Chciałbym zacząć od deklaracji: Nasz klub zawsze będzie stawać po stronie pracowników ochrony zdrowia, zwłaszcza w przypadku tak rażących niesprawiedliwości jakie dotknęły pielęgniarki i położne w całej Polsce” – powiedział Jarosław Rzepa (PSL). Wskazał, iż zgodnie z projektem pielęgniarki i inni pracownicy zawodów medycznych wraz z nabyciem nowych kwalifikacji nie będą musieli czekać do następnego roku na aktualizację wynagrodzenia, tylko będą otrzymywać podwyżkę zaraz po tym jak te kwalifikacje uzyskają – „Dziś stoimy przed szansą naprawienia błędów, za które odpowiada obecny rząd”.
Jak mówił poseł Rzepa, obecne przepisy były wykorzystywane „w niegodziwy sposób przez osoby zarządzające placówkami medycznymi”. Mówił także o ogłoszonych podwyżkach, za którymi nie przekazano adekwatnych środków – „w wielu przypadkach w szpitalach powiatowych to było zaledwie 30 do 70 proc., resztę musieli znaleźć dyrektorzy. Z dnia na dzień przełożyło się to na zdecydowanie mniejsze zarobki, tym samym przełożyło się to na pogorszenie standardów życia. Dlaczego przez rok mimo sygnałów ze środowisk medycznych ta ustawa nie uległa zmianie? (…) Ministerstwo Zdrowia nie zrobiło nic by ten błąd naprawić”. Zaapelował do wszystkich klubów poselskich o poparcie dla projektu obywatelskiego.
Joanna Wicha (Lewica) w swoim wystąpieniu wskazała, iż wykształcenie nie może być jedynym czynnikiem, który ma być brany pod uwagę przy ustalaniu wynagrodzeń. Jak mówiła, ważne jest także doświadczenie – „Płace muszą odzwierciedlać realne kwalifikacje osób, które wykonują ten ciężki zawód”. Zaznaczyła, iż warto zagłosować za projektem, a przyjęcie tego obywatelskiego projektu „przełoży się na lepsze warunki pracy w ochronie zdrowia, a to pomoże nam wszystkim, bo wszyscy bywamy pacjentami”. Marcelina Zawisza (Lewica) dodała, iż ma jedną prośbę. „Procedując ten istotny projekt, uzupełnijmy go o regulacje płac pracowników niemedycznych tak, aby zadbać również o to, aby szpitale miały zagwarantowane środki na dobre i godne zatrudnienie salowych i sanitariuszy, ale także informatyków, elektryków, czy wszystkich innych zawodów, bez których szpitale nie będą funkcjonować” – powiedziała. Dodała, iż klub Lewicy będzie głosował za projektem obywatelskim wniesionym przez pielęgniarki.
Jarosław Sachajko (Kukiz’15) zaznaczył, iż środowisko się podzieliło i wybrało tylko kilka zawodów, które są obejmowane tą ustawą. „Żyjemy raz, chorujemy i możemy umrzeć i dlatego powinniśmy wszystkich pracowników służby zdrowia godnie wynagradzać” – podkreślił. „Konfederacja nie będzie żałować pieniędzy na pensje dla ludzi, którzy starają się o nas wtedy, kiedy tego najbardziej potrzebujemy” – zadeklarował Grzegorz Braun (Konfederacja).
Odpowiadając posłom, wiceminister zdrowia Piotr Bromber zaznaczył, iż proponowana zmiana obejmuje tylko cztery grupy, a nie wszystkie zawody medyczne. Zwrócił uwagę także na atrakcyjność zawodów medycznych – „W naszej ocenie, przede wszystkim warto pamiętać o tym, iż jak wejdziemy na dyskurs merytoryczny, przeanalizujemy dane, widzimy ewidentny wzrost i co jest przede wszystkim satysfakcjonujące? To, iż ta atrakcyjność zawodu wzrasta, iż ludzie młodzi chcą studiować na kierunku medycznym”. Dodał, iż są to działania długoterminowe. Przypomniał także, iż ustawa o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego niektórych pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych była wynikiem porozumienia wypracowanego w zespole trójstronnym i wszystkie strony się na nią zgodziły. Iwona Borchulska odpowiedziała wiceministrowi, iż Forum Związków Zawodowych, w skład, którego wchodzi Ogólnopolski Związek Zawodowy Pielęgniarek i Położnych, złożyło do tego porozumienia zdanie odrębne – „My się nie zgadzaliśmy nigdy, jako OZZPiP z tą ustawą”.
Proponowana w nowelizacji zmiana dotyczy podwyższenia współczynnika pracy dla czterech z dziesięciu grup zawodowych. Poprawka ma na celu zmniejszenie dysproporcji pomiędzy gwarantowanymi najniższymi wynagrodzeniami zasadniczymi pracowników należących do grupy stażystów, lekarzy i lekarzy dentystów bez specjalizacji oraz grupy pozostałych zawodów medycznych związanych bezpośrednio z udzielaniem świadczeń zdrowotnych. Zgodnie z obowiązującymi dziś przepisami podstawą ustalenia współczynnika pracy na danym stanowisku jest wymagane wykształcenie lub specjalizacja, jednocześnie ustalanie poziomów najniższego wynagrodzenia zasadniczego pracowników medycznych i pracowników działalności podstawowej ma następować tylko raz w roku, w stałej dacie 1 lipca każdego roku kalendarzowego. Skutkiem tego jest to, iż część pracowników otrzymuje wynagrodzenie niższe, niż wynika to z ich faktycznych kwalifikacji.
„W praktyce pracownicy uzyskują wyższe poziomy wykształcenia i kwalifikacji systematycznie w sposób ciągły przez cały rok. Pracownicy mogą przedłożyć podmiotom leczniczym dokumenty potwierdzające zakończenie kształcenia i podniesienie kwalifikacji dopiero po ich formalnym odebraniu od podmiotów kształcących i często nie jest to możliwe do wykonania bezpośrednio przed 1 lipca danego roku. Z kolei pracodawca nie jest zobowiązany do uwzględnienia w wynagrodzeniu pracownika tego, iż w związku z nabyciem wyższych kwalifikacji został zaliczony do grupy zawodowej o wyższym współczynniku pracy określonym w załączniku do ustawy, a przecież podmioty lecznicze od razu korzystają z nowych umiejętności i podniesionych kwalifikacji pracowników” – wskazano w uzasadnieniu do projektu.
