Rak jelita grubego jest drugą pod względem częstotliwości występowania w polskiej populacji chorobą nowotworową. Jego przebieg może mieć charakter bezobjawowy, jednak u większości chorych moment ostatecznego rozpoznania jest poprzedzany pojawieniem się niespecyficznych symptomów, które powinny stanowić sygnał alarmowy do podjęcia działań diagnostycznych.
Rak jelita grubego – objawy
Różnicowanie raka jelita grubego z innymi schorzeniami o nienowotworowym charakterze wymaga dokładnej diagnostyki. Jednak to właśnie wczesne objawy stanowią z reguły pierwszą informację o obecności procesu chorobowego. Na potencjalne występowanie nowotworu dolnego odcinka przewodu pokarmowego wskazywać może zmiana rytmu wypróżnień i nagły spadek masy ciała połączony z uczuciem ogólnego osłabienia. Za najważniejsze symptomy w kontekście diagnostycznym uznaje się jednak obecność:
- biegunki,
- bólu brzucha,
- krwawień z odbytu,
- niedokrwistości z niedoboru żelaza.
Jeśli poszukujesz badań, które pomogą Ci w ocenie stanu funkcjonalnego jelit, znajdziesz je na stronie https://www.alab.pl/katalog-badan/pakiety/jelita-397955, gdzie możesz wybrać jeden z dostępnych pakietów.
Objawy te mają niespecyficzny charakter, przez co ich występowanie nie wystarcza do rozpoznania choroby nowotworowej. Doniesienia naukowe wskazują, iż znaczny odsetek pacjentów w okresie poprzedzającym postawienie diagnozy zgłasza właśnie te symptomy. Rzadziej występujące w populacji objawy raka jelita grubego to m.in.:
- zmiana kształtu stolca (tzw. stolec ołówkowaty),
- bladość powłok skórnych,
- zawroty głowy i uczucie osłabienia (będące bezpośrednią konsekwencją niedokrwistości z niedoboru żelaza),
- wzdęcia i zaparcia.
Aspekt częstotliwości występowania w populacji konkretnych symptomów jest uzależniony od czynników osobniczych i części jelita grubego, która jest objęta procesem chorobowym.
Czynniki ryzyka występowania raka jelita grubego
Występowanie powyższych objawów i prawdopodobieństwo zachorowania to kwestie warunkowane przez czynniki ryzyka. Najważniejszym z nich jest wiek – na wystąpienie raka jelita grubego najbardziej narażone są osoby, które przekroczyły 50. rok życia. Jednak ze względu na coraz większą zachorowalność na ten typ nowotworu w populacji osób młodszych, obecne wytyczne badań przesiewowych sugerują rozpoczęcie działań skriningowych jeszcze przed osiągnięciem 45. roku życia.
Do czynników ryzyka zalicza się również obciążony wywiad rodzinny, ograniczoną ilość aktywności fizycznej, używki (nikotynizm i częste spożywanie alkoholu), a także otyłość i dietę opartą na dużej konsumpcji czerwonego mięsa.
Diagnostyka i badania przesiewowe – rak jelita grubego
Sygnałem do odbycia niezwłocznej konsultacji lekarskiej i poddaniu się dokładniejszej diagnostyce powinny być:
- nawracające biegunki i bóle brzucha,
- krwawienia z dolnego odcinka przewodu pokarmowego,
- obecność anemii z niedoboru żelaza.
Diagnostykę należy przeprowadzić również przy występowaniu zaledwie jednego lub kilku z wymienionych objawów. W jej skład wchodzi m.in. badanie kału pod kątem obecności krwi utajonej kolonoskopia. Pomocne może być też oznaczenie kalprotektyny w kale, choć należy pamiętać, iż nie jest to marker swoisty dla wykrywania nowotworu jelita grubego. Oznacza to, iż prawidłowy wynik nie wyklucza choroby. W niektórych przypadkach warto wykonać badanie genetycznego obciążenia, które jest ukierunkowane na wykrycie genów predysponujących do rozwoju tego typu nowotworu.
Badania przesiewowe w kierunku raka jelita grubego stanowią szansę na wczesne wykrycie zmian nowotworowych i wdrożenie skutecznego leczenia. Kolonoskopia z oceną wycinka jelita grubego (w przypadku wykrycia zmian) powinna być wykonywana u osób z grup niskiego i średniego ryzyka po 50. roku życia. Natomiast osoby z obciążonym wywiadem rodzinnym (potwierdzonym zachorowaniem na raka jelita grubego u najbliższych krewnych) takie działanie powinny wdrożyć już po ukończeniu 40. roku życia.
Skrining raka jelita grubego obejmuje również regularne wykonywanie morfologii krwi w celu identyfikacji anemii z niedoboru żelaza, a także badania kału pod kątem obecności krwi utajonej.
Bibliografia:
- https://www.nfz.gov.pl/dla-pacjenta/programy-profilaktyczne/program-badan-przesiewowych-raka-jelita-grubego/
- Holtedahl K, Borgquist L, Donker GA, Buntinx F, Weller D, Campbell C, et al. Symptoms and signs of colorectal cancer, with differences between proximal and distal colon cancer: a prospective cohort study of diagnostic accuracy in primary care. BMC Family Practice. 2021 Jul 8;22(1).
- Fabregas JC, Ramnaraign B, George TJ. Clinical Updates for Colon Cancer Care in 2022. Clinical Colorectal Cancer. 2022 Sep;21(3):198–203.
ARTYKUŁ SPONSOROWANY
PRZEJDŹ DO: STRONA GŁÓWNA
Post Objawy raka jelita grubego. Co powinno niepokoić? pojawił się poraz pierwszy w Zwrotnikraka.pl.
