Nawet 2150 zł miesięcznie: Rząd chce wprowadzić przełomowy bon

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej finalizuje prace nad przełomowym programem wsparcia dla seniorów i ich rodzin. Bon senioralny, który ma wejść w życie po zakończeniu konsultacji publicznych, zapewni do 2150 złotych miesięcznie na profesjonalną opiekę nad osobami starszymi. To rozwiązanie ma pomóc rodzinom godzić pracę zawodową z opieką nad starszymi bliskimi.

Fot. Warszawa w Pigułce

Program skierowany jest do osób po 75. roku życia, które nie są w stanie samodzielnie funkcjonować w codziennym życiu. Kluczowym warunkiem jest również kryterium dochodowe – emeryt nie może przekraczać określonych progów emerytury lub renty, które będą stopniowo rosły od 3500 zł brutto w 2026 roku do 5000 zł brutto od 2029 roku.

O bon mogą ubiegać się dzieci lub wnuki seniorów, pod warunkiem iż są aktywni zawodowo. Ich dochód musi przekraczać minimalne wynagrodzenie, ale nie może być wyższy niż jego dwukrotność w przypadku gospodarstwa jednoosobowego lub trzykrotność dla gospodarstwa wieloosobowego. Dochody mogą pochodzić z różnych źródeł: umowy o pracę, umów cywilnoprawnych, działalności gospodarczej czy pracy w rolnictwie.

Wartość bonu przekłada się na maksymalnie 50 godzin usług wsparcia miesięcznie. Zakres pomocy obejmuje cztery główne obszary: zaspokajanie podstawowych potrzeb życiowych, pomoc w dostępie do świadczeń zdrowotnych, podstawową opiekę higieniczno-pielęgnacyjną oraz zapewnienie kontaktów z otoczeniem.

System przyznawania wsparcia opiera się na szczegółowej ocenie potrzeb seniora. Pracownik gminy, wykorzystując specjalny kwestionariusz, określi wymiar niezbędnej pomocy w skali punktowej. Od 11 do 60 punktów przełoży się na wsparcie od 12 do 50 godzin miesięcznie. Co istotne, niewykorzystane godziny nie przechodzą na kolejny miesiąc.

Program wprowadza również wysokie standardy dotyczące opiekunów. Muszą oni być pełnoletni, posiadać co najmniej wykształcenie średnie lub zawodowe, ukończyć specjalne szkolenie i nie mogą być spokrewnieni z podopiecznym. Dodatkowo wymagana jest niekaralność za przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu i mieniu.

Gminy będą miały 30 dni na rozpatrzenie wniosku i ustalenie wymiaru wsparcia. W szczególnych przypadkach możliwe będzie czasowe zwiększenie liczby godzin opieki, a decyzja w tej sprawie ma zapadać w ciągu 5 dni.

Wprowadzenie bonu senioralnego może mieć daleko idące skutki społeczne. Przede wszystkim, program ten może znacząco wpłynąć na rynek pracy, umożliwiając wielu osobom kontynuowanie kariery zawodowej zamiast rezygnacji z pracy na rzecz opieki nad starszymi rodzicami. Jest to szczególnie istotne w kontekście starzejącego się społeczeństwa i potrzeby utrzymania aktywności zawodowej osób w wieku produkcyjnym.

Program może również przyczynić się do profesjonalizacji sektora opieki nad osobami starszymi. Wprowadzenie standardów dotyczących kwalifikacji opiekunów oraz systematycznej oceny potrzeb seniorów może podnieść jakość świadczonych usług i stworzyć nowe miejsca pracy w sektorze opiekuńczym.

Jednocześnie bon senioralny może wpłynąć na zmianę modelu opieki nad osobami starszymi w polskich rodzinach. Tradycyjny model, w którym to członkowie rodziny bezpośrednio sprawują opiekę nad seniorami, może ewoluować w kierunku modelu mieszanego, łączącego wsparcie rodziny z profesjonalną pomocą zewnętrzną.

Eksperci zwracają uwagę na konieczność dokładnego monitorowania efektów programu. Istotne będzie sprawdzenie, czy przyjęte kryteria dochodowe nie wykluczają zbyt wielu potrzebujących rodzin oraz czy wymiar godzinowy wsparcia jest wystarczający w stosunku do realnych potrzeb.

Kluczowe będzie również zapewnienie odpowiedniej liczby wykwalifikowanych opiekunów. Program może stymulować rozwój szkoleń i kursów przygotowujących do tej roli, co z kolei może przyczynić się do powstania nowej gałęzi usług edukacyjnych.

Program może mieć też pozytywny wpływ na jakość życia seniorów. Profesjonalna opieka, połączona z możliwością utrzymania kontaktów społecznych, może znacząco wpłynąć na ich dobrostan psychiczny i fizyczny.

Samorządy będą musiały przygotować się do sprawnej realizacji programu. Konieczne będzie utworzenie odpowiednich struktur administracyjnych i systemu weryfikacji świadczeniodawców, co może początkowo stanowić wyzwanie organizacyjne.