Wydawałoby się, iż korzyści zdrowotne płynące z aktywnego sportu są niezaprzeczalne. Jednak naukowcy ostrzegają, aby przed rozpoczęciem ćwiczeń mężczyźni dobrze się zastanowili. Badania wykazały, iż regularne ćwiczenia wytrzymałościowe mogą pomóc obniżyć poziom męskiego hormonu płciowego testosteronu w organizmie. Potwierdzono, iż poziom tego hormonu u intensywnie ćwiczących mężczyzn wynosi tylko około 60-85% poziomu testosteronu u osób preferujących umiarkowane ćwiczenia. Jak dowodzą wyniki wielu badań, aktywny sport może negatywnie wpływać na męską płodność ze względu na zmniejszenie produkcji nasienia. Zauważono również, iż brak testosteronu w organizmie prowadzi do zmniejszenia popędu płciowego.
Nadmierna aktywność fizyczna a impotencja
Obecnie wciąż jest mało zbadane, co jeszcze oprócz spadku popędu seksualnego prowadzi do spadku zawartości testosteronu w męskim organizmie w wyniku aktywnego wysiłku. Badania wykazały na przykład, iż biegacze utrzymują niski poziom tego hormonu choćby podczas odpoczynku. Możliwe, iż jest to oznaka przetrenowania. Nie pozostało jasne, ile czasu zajmuje, zanim poziom testosteronu w organizmie zacznie spadać. Niektórzy naukowcy sugerują, iż od miesiąca do sześciu miesięcy intensywnych ćwiczeń może wystarczyć do rozpoczęcia tego procesu. Dlatego wskazane jest, aby mężczyźni zastanowili się, czy kontynuować aktywny sport, czy zachować nieco bardziej umiar.
Niestety, intensywny trening nie zawsze poprawia zdrowie. Świadczy o tym doświadczenie niektórych sportowców. A jeżeli przez cały czas przyjmuje sterydy i nie zwraca uwagi na rozsądne środki bezpieczeństwa, ryzyko wzrasta. Więc mężczyzna jest zaskoczony: dlaczego nagle ma problemy z posiadaniem potomstwa? Mówiąc o dysfunkcjach seksualnych nie tylko chodzi o osłabienie (pogorszenie erekcji, spadek libido, niemożność osiągnięcia orgazmu), ale także nadmierną aktywność, czasami obserwowaną przy nadużywaniu sterydów. W tym drugim przypadku jednak aktywność jest zwiększona, ale zdolność spada, co może stać się źródłem stresu.
Co powoduje przetrenowanie?
Jak wiadomo, aktywność seksualna wiąże się głównie z pracą dwóch kluczowych obszarów: ośrodka kontroli w mózgu i gonad. Mózg kontroluje pracę okolic narządów płciowych zarówno poprzez uwalnianie różnych hormonów z podwzgórza i przysadki mózgowej, jak i poprzez układ nerwowy. Synteza testosteronu w jądrach lub estrogenów w jajnikach jest regulowana odpowiednio przez hormon folikulotropowy lub prolaktynę. Zanurzenie funkcji podwzgórza (np. z powodu nadużywania leków psychotropowych) prowadzi do zaburzenia syntezy hormonów płciowych.
Zaburzenia aktywności seksualnej są bardzo często obserwowane przy silnych stresach, które wpływają na pracę podwzgórza. Brak snu ma bardzo szkodliwy wpływ na ten delikatny obszar. Stresom związanym z przygotowaniami do zawodów bardzo często towarzyszy upośledzona aktywność seksualna (jednak w tym okresie sportowiec nie jest nastawiony na seks i wtedy nie może zrozumieć, o co chodzi).
Kolejnym czynnikiem ryzyka są używki: nadmierna stymulacja powoduje skoki w aktywności seksualnej, czyli wzrost (z elementami agresji), a następnie spadek (często z towarzyszącą ogólną depresją). Oczywiście depresja pogarsza stan. Rezultatem jest błędne koło znane użytkownikom amfetaminy i sterydów anabolicznych. Urazy rdzenia kręgowego, w tym przemieszczenie krążków, mogą nie powodować niepełnosprawności, ale zmniejszają siłę działania do zera. Dotyczy to również mężczyzn i kobiet.
Męskie gruczoły płciowe
U mężczyzn gruczoły płciowe stanowią szczególnie bolesny problem, ponieważ jądra są bardzo delikatne. Uderzenie w nie, wyciskanie, przegrzanie może osłabić potencję. Wystarczy dwa ciosy w pachwinę podczas zawodów a potem przez około pół roku nie można prowadzić normalnego życia seksualnego. Ucisk jąder może być spowodowany niewłaściwym siedzeniem na ławce, źle dopasowanym siodełkiem roweru, obcisłymi spodniami lub niewłaściwą techniką treningu. Na przykład wykonanie zbyt ostrego martwego ciągu z drążkiem może spowodować uderzenie się w jądra. Przy dłuższych treningach okolice pachwiny stają się bardzo gorące, a komórki Leydiga, które syntetyzują testosteron, znajdują się w nieprzyjemnym dla nich środowisku. Rezultatem może być chwilowy lub chroniczny spadek potencji. Zbyt ciepłe spodnie nie zawsze są dobre. Wbrew powszechnemu przekonaniu nie jest łatwo przemrozić jądra.
Jak sterydy działają na męską potencję?
Wykazano, iż sterydy zmniejszają produkcję testosteronu poprzez oszukiwanie receptorów sprzężenia zwrotnego. Kiedy w organizmie obserwuje się nadmiar testosteronu lub jego analogów, synteza własnego hormonu spowalnia, a przy długotrwałym przyjmowaniu dużych dawek może się całkowicie zatrzymać. Niewłaściwa dieta może być źródłem kłopotów, zwłaszcza w połączeniu z innymi czynnikami. Chroniczny niedobór cholesterolu w pożywieniu prowadzi do obniżenia poziomu hormonów płciowych zarówno u mężczyzn, jak i u kobiet. Jednak nadmiar złego cholesterolu prowadzi do pogorszenia dopływu krwi do całego organizmu, a to wpływa przede wszystkim na okolice narządów płciowych. Uwaga, palacze! Wyraźnie udowodniono związek między intensywnym paleniem a rozwojem impotencji. Istnieje kilka mechanizmów, w tym zmniejszenie przepływu tlenu (z powodu konwersji części hemoglobiny do nieaktywnej methemoglobiny) oraz zaburzenia układu hormonalnego.
