Na wniosek NIK Trybunał Konstytucyjny i CBA przyjrzą się Funduszowi Przeciwdziałania COVID-19 ►

Najwyższa Izba Kontroli złożyła wniosek do Trybunału Konstytucyjnego oraz zawiadomienie do Centralnego Biura Antykorupcyjnego dotyczące nieprawidłowości przy powoływaniu oraz późniejszym funkcjonowaniu Funduszu Przeciwdziałania COVID-19.

Prezes NIK Marian Banaś przedstawił na konferencji prasowej w Warszawie wyniki kolejnych dwóch kontroli dotyczących przebiegu pandemii COVID-19 – z realizacji zadań finansowanych z Funduszu Przeciwdziałania COVID-19 oraz realizacji Narodowego Programu Szczepień przeciw COVID-19.

Brak jawnych i przejrzystych procedur oraz nieefektywne gospodarowanie środkami publicznymi – tak w uproszczeniu przedstawiciele NIK opisywali 28 września wydatkowanie pieniędzy z Funduszu Przeciwdziałania COVID-19. Podkreślono, iż w założeniu środki z funduszu miały pomóc wyłącznie w łagodzeniu skutków pandemii, ale przy okazji stały się budżetem w dyspozycji Prezesa Rady Ministrów na finansowanie dowolnie wybranych zadań.

NIK podkreśliła, iż z funduszu finansowano świadczenia opieki zdrowotnej, m.in. zakup leków dla zakażonych wirusem SARS-CoV-2, koszty związane ze szczepieniami przeciw COVID-19, transport sanitarny, ale także dodatek węglowy i elektryczny, samorządowe inwestycje w rozwój dróg czy budowę i modernizację siedzib urzędów.

Najwyższa Izba Kontroli negatywnie oceniła również zakontraktowanie części szczepionek przeciw COVID-19 o szacunkowej wartości 8,4 mld zł, spośród 13,9 mld zł wszystkich zakontraktowanych szczepionek.

NIK zaznaczyła, iż decyzję o ich zakontraktowaniu podjął minister zdrowia, choć dysponował informacjami, z których wynikało, iż dotychczas zawarte kontrakty zapewniały już kilkukrotne zaszczepienie całej populacji Polski, a tempo szczepień ulega zmniejszeniu. W konsekwencji – zdaniem izby – doprowadzono do przeterminowania, a następnie utylizacji ponad 13 mln 100 tys. dawek (stan na koniec 2022 r.). Łączna wartość zutylizowanych szczepionek wyniosła prawie 1 mld zł.

Prezes Banaś przekazał również wyniki kontroli dotyczącej Funduszu Przeciwdziałania COVID-19 do CBA. Kontrola wskazała, iż Kancelaria Prezesa Rady Ministrów nie wywiązała się należycie ze swoich obowiązków i nie zadbała o efektywne zarządzanie funduszem.

– choćby wyjątkowe okoliczności nie zwalniają organów państwa od obowiązku gospodarnego wydatkowania środków publicznych – podkreślił prezes NIK na konferencji prasowej w Warszawie.

Przedstawił na niej wyniki kolejnych dwóch kontroli dotyczących przebiegu pandemii COVID-19 – z realizacji zadań finansowanych z Funduszu Przeciwdziałania COVID-19 oraz realizacji Narodowego Programu Szczepień przeciw COVID-19.

– Wnioski pierwszej z nich jasno pokazują, iż Kancelaria Prezesa Rady Ministrów nie wywiązała się należycie ze swoich obowiązków. Nie zadbano o efektywne zarządzanie funduszem, nie dopilnowano wszystkich aspektów jego funkcjonowania, a wydatki nie zostały zaplanowane w sposób rzetelny. W związku z tym całościowy nadzór nad funduszem należy ocenić w sposób jednoznacznie negatywny – stwierdził Banaś.

Analogiczne wnioski odnoszą się do kontroli przedstawiającej sytuację związaną z Narodowym Programem Szczepień przeciw COVID-19. – Ministerstwo Zdrowia nieprawidłowo oszacowało zapotrzebowanie na szczepionki. Straty, które państwo poniosło z tego tytułu, należy określić jako daleko idącą niegospodarność. Ponadto stwierdzono rażący brak nadzoru Głównego Inspektoratu Farmaceutycznego nad bezpieczeństwem obrotu szczepionek przeciw COVID-19 – wskazał prezes NIK.

Poinformował, iż opierając się na wynikach kontroli, izba podjęła „stosowne środki, mające na celu dbałość o przejrzyste funkcjonowanie instytucji państwowych”. – Dodatkowo jako prezes NIK przekazałem wyniki kontroli dotyczącej Funduszu Przeciwdziałania COVID-19 do Centralnego Biura Antykorupcyjnego z prośbą o podjęcie działań adekwatnych do powagi sytuacji – poinformował Marian Banaś.