W 2023 roku główną przyczyną zgonów w Polsce były choroby układu krążenia (ok. 37 proc. wszystkich śmierci). Zabijają nas zawały i udary. Mężczyzn prawie trzy razy częściej niż kobiety, a już panów po pięćdziesiątce, prawie cztery razy częściej. Co jeszcze pokazał raport Głównego Urzędu Statystycznego?
Na co umierają Polacy? Choroby płuc na trzecim miejscu po udarach i raku
Nowotwory odpowiadały za niemal jedną trzecią zgonów Polaków (27 proc.). I choć od początku XXI w. współczynnik zgonów na raka spada, szczególnie wśród osób do 44 roku życia, to jednak wśród seniorów umieralność rośnie. Nie tylko u seniorów, ale też wśród mężczyzn, którzy do emerytury mają jeszcze pięć lat. Wśród panów po sześćdziesiątce współczynnik ten wyniósł 1223/100 tys., a u kobiet wzrósł o 24 zgony w porównaniu z wynikiem sprzed dwóch lat.
Choroby układu oddechowego odpowiadają za 7,4 proc. zgonów w Polsce. Zabijają głównie osoby po sześćdziesiątce, ale co bardzo niepokojące, z każdym rokiem umiera na nie coraz więcej mieszkańców Polski, w tym coraz więcej kobiet. Wśród przyczyn wymienia się smog i papierosy, a w naszym kraju pali coraz więcej kobiet, i to coraz młodszych.
Śmierć w wypadkach i w wynikach urazów stanowiła niecałe pięć procent zgonów. Dotyczy głównie mężczyzn poniżej 45 lat. W dodatku śmiertelność panów w tej grupie wiekowej jest wyjątkowo wysoka, bo wynosi aż 35 proc. Jest to bardzo smutne, bo skoro młodzi mężczyźni umierają nie z powodu chorób, ale wypadków i urazów, to prawdopodobnie wielu z tych śmierci, a może większości, można było uniknąć.
W jakich województwach umiera najwięcej, a gdzie najmniej Polaków?
Zgony z powodu COVID-19 spadły znacząco, co oczywiście nie dziwi. W 2023 r. stanowiły tylko 1,1 proc. zgonów (9/100 tys. mieszkańców), w porównaniu z 18 proc. w 2021 r. Ryzyko śmierci z powodu powikłań po infekcji koronawirusem rosło wyraźnie z wiekiem i było wyższe u mężczyzn. A jak wygląda umieralność w naszym kraju z powodu raka, chorób krążenia i układu oddechowego, a także z powodu wypadków?
Najwięcej zgonów z powodu chorób krążenia w woj. dolnośląskim (504/100 tys.), najmniej w mazowieckim (326).
Najwyższa umieralność nowotworowa: kujawsko-pomorskie (318), najniższa: podkarpackie (236).
Najwięcej zgonów z przyczyn zewnętrznych: pomorskie (68), najmniej: małopolskie (31).
Najwięcej zgonów z powodu chorób oddechowych: łódzkie i warmińsko-mazurskie (ponad 100).
Najwięcej zgonów z powodu chorób układu pokarmowego: dolnośląskie i śląskie (powyżej 65), najmniej: podlaskie (31).
Jak długo żyją Polacy? Coraz dłużej, ale ten trend może się odwrócić
W 2024 roku przeciętna Polka żyła 82,26 roku, a mężczyzna 74,93 roku. Najdłużej żyjemy w Warszawie (kobiety średnio 83 lata, a mężczyźni prawie 80). Najkrócej żyją panowie w Łodzi (73,51 roku) i kobiety mieszkające w miejscowościach w okolicy Katowic (80,25 roku).
Statystycznie Polacy żyją coraz dłużej, mało tego, po chwilowym spadku w pandemii COVID-19, długość życia w 2024 roku jest najwyższa w historii Polski. Wzrost ten może jednak przystopować. Dlaczego? Z powodu trzech niepokojących trendów widocznych teraz w Polsce:
Coraz więcej Polaków choruje na otyłość. (Już co czwarta kobieta (24,6 proc.) i co trzeci mężczyzna (32,2 proc.) ma ten problem;
Zanieczyszczenie powietrza przez smog jest coraz większe;
Ubożenie społeczeństwa. (Niskie zarobki to gorsza edukacja zdrowotna i brak pieniędzy na zdrowe jedzenie i na leczenie).
W 2024 r. najwyższą ogólną umieralność odnotowano w woj. łódzkim (1172 zgony/100 tys. mieszkańców), a najniższą w małopolskim i podkarpackim (poniżej 1000 zgonów/100 tys. mieszkańców). Zaskakuje szczególnie ten ostatni wynik. Bo o mieszkańcach Podkarpacia wielu Polaków ma stereotypowe wyobrażenie, iż nie dbają o zdrowie i nadużywają alkoholu. Co odpowiada za niższą umieralność górali?
Może to, iż dużo przebywają na powietrzu, w którym jest mniej smogu, jedzą lokalne, nieprzetworzone produkty i mają silne więzy rodzinne i sąsiedzkie? Bo właśnie te cechy wymieniane są jako najważniejsze przez ekspertów, którzy analizują styl życia mieszkańców tzw. niebieskich wysp, czyli miejsc, w których ludzie żyją najdłużej.
