Mój pracownik ma ADHD – jak z nim współpracować?

Coraz więcej osób otwarcie mówi o swoim ADHD, również w miejscu zatrudnienia. Dla pracodawcy czy menedżera taka informacja może być początkiem budowania bardziej przyjaznego i efektywnego środowiska. Pracownik z ADHD może wnieść wiele unikalnych talentów do zespołu, takich jak kreatywność, energia i umiejętność szybkiego działania. Warto jednak pamiętać, iż ADHD wiąże się z trudnościami, które mogą wymagać wsparcia i odpowiednich strategii.

Jak wspierać pracownika z ADHD i dostosować miejsce pracy, aby w pełni wykorzystać jego potencjał? Poniżej kilka wskazówek.

Zrozumienie specyfiki ADHD w pracy

ADHD to zaburzenie, które wpływa na funkcje wykonawcze, takie jak koncentracja, organizacja, regulacja emocji i zarządzanie czasem. Może powodować:

• Trudności w utrzymaniu uwagi: Pracownik może mieć problem z długotrwałym skupieniem na zadaniach, szczególnie jeżeli są one monotonne.
• Impulsywność: Może wyrażać się w przerywaniu innym, szybkim podejmowaniu decyzji bez analizy lub trudności w hamowaniu emocji.
• Problemy z organizacją: Pracownik z ADHD może mieć trudności z priorytetyzacją zadań, dotrzymywaniem terminów lub zarządzaniem dokumentacją.
• Przebodźcowanie: Hałaśliwe środowisko pracy może być dla niego przytłaczające i obniżać wydajność.

Jednocześnie osoba z ADHD może wykazywać:

• Wysoką kreatywność i nieszablonowe myślenie.
• Energię i zaangażowanie, szczególnie w zadania, które go pasjonują.
• Umiejętność szybkiego działania w sytuacjach kryzysowych.

Jak dostosować miejsce pracy?

1. Stwórz środowisko sprzyjające koncentracji

• Ogranicz rozpraszacze: jeżeli to możliwe, zapewnij pracownikowi cichą przestrzeń do pracy, np. biurko w spokojnym miejscu lub możliwość korzystania z pokoju do pracy indywidualnej.
• Zaakceptuj korzystanie ze słuchawek wyciszających hałas: Mogą pomóc w skupieniu w biurze typu open space.
• Dostosuj oświetlenie: Jasne światło lub migoczące ekrany mogą być drażniące – zapytaj, co będzie dla pracownika komfortowe.

2. Zapewnij jasne struktury i oczekiwania

• Ustal priorytety zadań: Pomóż pracownikowi zrozumieć, które zadania są najważniejsze, i podzielcie je na mniejsze etapy.
• Wprowadź aplikacje do zarządzania zadaniami: Proste, wizualne narzędzia, takie jak checklisty, mogą pomóc w organizacji pracy.
• Wyznacz realistyczne terminy: Daj pracownikowi jasno określone ramy czasowe i upewnij się, iż są one wykonalne.

3. Bądź elastyczny

• Elastyczne godziny pracy: Niektóre osoby z ADHD pracują wydajniej w nietypowych godzinach, gdy mogą uniknąć szczytu hałasu i presji.
• Przerwy na regenerację: Krótkie przerwy w ciągu dnia mogą pomóc w uniknięciu przebodźcowania i zwiększyć efektywność.

4. Wprowadź regularne spotkania kontrolne

• Stały feedback: Regularne spotkania pomagają utrzymać jasność co do postępów w pracy i ewentualnych trudności.
• Wsparcie w planowaniu: Na spotkaniach możesz wspólnie planować kolejne kroki, co zmniejszy ryzyko dezorganizacji.

Jak komunikować się z pracownikiem z ADHD?

1. Bądź bezpośredni i konkretny

ADHD może utrudniać przetwarzanie złożonych lub niejasnych komunikatów. Staraj się mówić jasno i wprost, co jest do zrobienia, unikając nadmiaru informacji.

2. Doceniaj i motywuj

W ADHD często występuje wewnętrzny krytyk – ciepłe słowa i uznanie za dobrze wykonaną pracę mogą znacząco podnieść morale pracownika.

3. Bądź otwarty na potrzeby

Jeśli pracownik zgłasza trudności, słuchaj go z empatią. Razem możecie znaleźć rozwiązania dostosowane do jego potrzeb i możliwości.

Jakie trudności może mieć pracownik z ADHD i jak je wspierać?

• Prokrastynacja
  Rozwiązanie: Wprowadź jasne terminy i pomóż pracownikowi podzielić zadania na mniejsze kroki.
• Zapominanie o zadaniach lub szczegółach:
  Rozwiązanie: Używaj narzędzi przypominających (np. kalendarza online) i przypominaj o ważnych sprawach na spotkaniach.
• Impulsywne reakcje
  Rozwiązanie: Daj pracownikowi przestrzeń do refleksji przed podjęciem decyzji. Możesz też zasugerować stosowanie technik uspokajających, np. oddechowych.
• Przebodźcowanie i spadek efektywności
  Rozwiązanie: Zachęcaj do przerw i zapewnij miejsce, w którym pracownik może się wyciszyć.

Korzyści z pracy z pracownikiem z ADHD

Pracownik z ADHD może być ogromnym atutem dla zespołu, jeżeli zrozumiemy jego potrzeby i dostosujemy środowisko pracy. W zamian zyskujemy osobę, która wnosi świeże pomysły, energię i nieszablonowe spojrzenie na wiele wyzwań.

Pamiętaj, iż kluczem do sukcesu jest kooperacja oparta na empatii, zrozumieniu i otwartej komunikacji. Dzięki temu pracownik z ADHD będzie mógł rozwinąć skrzydła, a firma zyska lojalnego i wartościowego członka zespołu.

mgr Barbara Górka, coach, Dyrektor Zarządzająca Centrum Terapii ALMA w Bydgoszczy