Zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (ADHD) jest powszechnym zaburzeniem neurologicznym, które dotyczy 5-10% populacji. Stymulanty (np. metylofenidat) są skuteczną metodą kontroli objawów ADHD u większości pacjentów. Jednakże niestety nie działają u 30% osób lub powodują nieakceptowalne skutki uboczne. Z tego powodu poszukiwane są alternatywne metody leczenia. Jednym z potencjalnych kandydatów jest piracetam, substancja z grupy nootropów, która ma działanie przypominające stymulanty.
Czym jest metylofenidat?
Metylofenidat jest klasyfikowany jako łagodny środek pobudzający ośrodkowy układ nerwowy (OUN). Ten lek wpływa bardziej na aspekty psychiczne niż fizyczne. Metylofenidat jest stosowany głównie w terapii zespołu nadpobudliwości ruchowej z deficytem uwagi (ADHD). Jest przepisywany dzieciom powyżej 6. roku życia i młodzieży, gdy inne metody terapeutyczne nie przynoszą oczekiwanych efektów.
Dokładny mechanizm działania metylofenidatu nie pozostało w pełni poznany. Przypuszcza się jednak, iż wpływa on na uwalnianie dopaminy z neuronów oraz blokuje wychwyt zwrotny zarówno dopaminy, jak i noradrenaliny. Podejrzewa się, iż substancja ta działa na pobudzenie korowego obszaru mózgu oraz na stymulację tworu siatkowatego, odpowiedzialnego za aktywność mózgu.
Należy jednak pamiętać, iż nie wszystkie dzieci z ADHD wymagają leczenia farmakologicznego. Decyzję o podjęciu terapii metylofenidatem podejmuje lekarz, biorąc pod uwagę czas trwania objawów, ich nasilenie oraz wiek pacjenta. Zachęcam do zapoznania się z naszym artykułem na temat tego czy sam metylofenidat jest bezpieczny.
Czym jest piracetam?
Piracetam to substancja chemiczna, należąca do grupy organicznych związków pochodnych 2-pirolidonu. Znajduje zastosowanie jako lek nootropowy, który wpływa na funkcjonowanie ośrodkowego układu nerwowego. Piracetam jest wykorzystywany w terapii różnych zaburzeń poznawczych. Przykładowo w zespołach otępiennych z wyłączeniem choroby Alzheimera, mioklonii korowej, zaburzeń dyslektycznych (współwystępujących z terapią logopedyczną) oraz ADHD.
Piracetam jest stosowany w celu poprawy procesów poznawczych i funkcji umysłowych. Jego działanie nootropowe ma na celu zwiększenie zdolności poznawczych, takich jak pamięć, koncentracja, uczenie się i zdolność myślenia. Lek ten jest również wykorzystywany w celu redukcji objawów niektórych schorzeń, takich jak mioklonie (skurcze mięśniowe), zawroty głowy oraz zaburzenia dyslektyczne.
Badanie łączące leczenie metylofenidatem z piracetamem
Badanie przeprowadzili naukowcy z jednej z najlepszych uczelni w Iranie – Iran University of Medical Sciences (IUMS). Celem badania było ocenienie wpływu i bezpieczeństwa krótkotrwałego stosowania piracetamu jako terapii uzupełniającej wraz z metylofenidatem u dzieci z ADHD.
Przebieg badania
Badanie przeprowadzono na 36 dzieciach w wieku od 6 do 16 lat. Dzieci przydzielono losowo do jednej z dwóch grup: “metylofenidat plus piracetam” lub “metylofenidat plus placebo”. Badanie trwało 6 tygodni. Naukowcy przeprowadzili je w formie podwójnie ślepej próby kontrolowanej placebo. Wyniki oceniano dzięki różnych skal i kwestionariuszy (CPRS-R, CSI-4, CGI-I, CGAS). Ponadto monitorowano ewentualne skutki uboczne przy użyciu formularzy Instytutu Psychiatrycznego stanu Nowy Jork.
Wyniki
Wyniki badania wykazały, że grupa otrzymująca kombinację metylofenidatu i piracetamu wykazywała istotnie większą poprawę w zakresie objawów ADHD w porównaniu do grupy otrzymującej tylko metylofenidat. Efekty uboczne nie były istotne w obu grupach. Na podstawie tych wyników można stwierdzić, iż krótkotrwałe stosowanie piracetamu jako terapii uzupełniającej może mieć znaczne efekty terapeutyczne i bezpieczeństwo u dzieci z ADHD.
Wnioski
Wyniki tego badania sugerują, iż krótkotrwałe stosowanie piracetamu jako terapii uzupełniającej do metylofenidatu może przynieść znaczące korzyści terapeutyczne. Wydaje się, iż połączenie tych dwóch grup lekowych u dzieci z ADHD jest bezpieczne. Więcej szczegółów tego badania znajduje się tutaj.
Metylofenidat i paracetam wydają się bezpieczne
Warto zauważyć, iż istnieje tylko kilka badań dotyczących wpływu piracetamu na ADHD, ale istnieją dowody na jego skuteczność w zmniejszaniu objawów ADHD. Piracetam jest lekiem dobrze tolerowanym, który nie wywołuje poważnych skutków ubocznych ani interakcji z innymi lekami. Jego mechanizm działania opiera się na wzmaganiu czynności psychicznych poprzez wspomaganie aktywności układu cholinergicznego, dopaminergicznego i noradrenergicznego. A także utrzymanie i ochronę receptorów neuronalnych oraz przywrócenie zaburzonego przekaźnictwa nerwowego. Te adekwatności piracetamu można uznać za prawdopodobny czynnik pozytywnego wpływu tego leku na ADHD
Należy jednak zauważyć pewne ograniczenia tego badania, takie jak mała liczba uczestników, ograniczony przedział wiekowy i krótki okres obserwacji. Dlatego dalsze badania są potrzebne, aby lepiej zrozumieć potencjał połączenia metylofenidatu i piracetamu w leczeniu ADHD. Najlepiej na większej próbie, w dłuższym okresie i z większym przedziałem wiekowym.
Reasumując, wyniki tego badania sugerują, iż piracetam jako terapia uzupełniająca może być skutecznym i bezpiecznym środkiem w krótkotrwałym leczeniu dzieci z ADHD otrzymujących metylofenidat. Należy jednak pamiętać, iż piracetam przez cały czas wymaga dalszych badań, aby ocenić jego pełny potencjał terapeutyczny w leczeniu ADHD.
