Leczenie infekcji u dzieci

Nadchodzi wrzesień, a wraz z nim jesienna aura, która, niestety, pomaga infekcjom. Szczególnie narażone są dzieci, których odporność nie pozostało w pełni rozwinięta. Jak zatem dbać o najmłodszych, aby w zdrowiu przeszli przez nadchodzący rok szkolny?

Spis treści

• Dlaczego dzieci tak często chorują?
• Zasady profilaktyki u dzieci
• Preparaty na odporność u dziecka
  • Izoprynozyna
  • Czarny bez
  • Probiotyki
  • Olej z wątroby rekina i olej z wątroby dorsza (tran)
  • Pelargonia afrykańska
  • Miód
  • Cynk
• Leczenie infekcji bez recepty
• Wykaz źródeł

Dlaczego dzieci tak często chorują?

Wiąże się to z wieloma czynnikami, najczęściej z niedojrzałością ich układu odpornościowego. Organizm dzieci dopiero „zapamiętuje” patogeny, które napotyka na swojej drodze i „uczy się” je zwalczać. Ich układ odpornościowy dopiero się rozwija. Dzieci przebywając w szkole, mają kontakt z wieloma rówieśnikami, co powoduje łatwe rozprzestrzenianie się drobnoustrojów. Maluchy nie mają również wyuczonych zasad higieny, często dotykają brudnymi dłońmi twarzy, oczy i ust, a także nie boją się bliskiego kontaktu z innymi. To jeden z powodów większego narażenia na infekcje. Dziecko zaczyna kształtować swoją odporność już w okresie płodowym, dlatego duży wpływ odgrywa tu rola matki i jej odpowiednia dieta w czasie ciąży. W ten sposób dziecko w łonie nabiera odporności wrodzonej. Po przyjściu na świat odporność noworodka stopniowo rozwija się i kształtuje odporność nabytą. Dopiero w wieku 12 lat dziecko posiada odpowiednią dojrzałość układu immunologicznego.[1].

Zasady profilaktyki u dzieci

Infekcje bardzo gwałtownie przenoszą się między ludźmi i do czasu wystąpienia objawów ciężko nam stwierdzić, czy do jakiegoś zarażenia w ogóle doszło. Najczęściej to infekcje wirusowe, dlatego nie powinniśmy na własną rękę i bez konsultacji lekarskiej stosować antybiotyków, które nie zwalczają wirusów.

1. Jeśli to możliwe, ogranicz kontakt swojego dziecka z rówieśnikiem, który przechodzi chorobę. o ile to twoje dziecko jest chore, niech zostanie w domu przez okres infekcji.
2. Zadbaj o częste mycie rąk u swojego dziecka – szczególnie po wyjściu z toalety, przed posiłkami i po kaszlu, kichaniu lub smarkaniu. Wystarczy woda z mydłem lub środek dezynfekujący.
3. Naucz dziecka unikać dotykania okolic twarzy i wkładania palców lub przedmiotów do buzi.
4. Podczas kichania lub kaszlu warto zasłaniać buzię przedramieniem, zamiast dłońmi.
5. Postaraj się często wietrzyć swoje mieszkanie.
6. Pamiętaj o szczepieniu swojego dziecka – warto zwrócić uwagę nie tylko na szczepienia obowiązkowe, ale też szczepienia zalecane.[2]

Preparaty na odporność u dziecka

Izoprynozyna

Występuje w postaci tabletek lub syropów. Pomimo popularności tej substancji, brakuje wiarygodnych dowodów na to, aby powodowała skracanie przebiegu przeziębienia, leczyła objawy choroby czy wzmacniała odporność.[3]

Czarny bez

Nie istnieje zbyt wiele badań nad stosowaniem wyciągów z czarnego bzu w kierunku konkretnych schorzeń. Stąd nie da się jednoznacznie potwierdzić ich skuteczności w leczeniu przeziębienia i grypy.[4]

Probiotyki

Regularne stosowanie probiotyków w okresie zimowym może złagodzić objawy przeziębienia, w tym gorączkę, katar i kaszel. Warto stosować preparaty, które zawierają szczepy bakterii Lactobacillus acidophilus NCFM lub Bifidobacterium animalis. Jednakże przez cały czas nie ma zbyt wielu badań nad tym tematem.[5]

Olej z wątroby rekina i olej z wątroby dorsza (tran)

Również jest zbyt mało badań na ludziach, które dowodziłyby korzystny wpływ tranu na wzmocnienie układu odpornościowego.[6]

Pelargonia afrykańska

Może zmniejszać odruch kaszlu i wytwarzanie wydzieliny w górnych dróg oddechowych. Jej skuteczność opiera się na tradycyjnym stosowaniu w leczeniu przeziębienia.[7]

Miód

Jest skuteczniejszy niż placebo ze względu na hamowanie kaszlu i poprawianie jakości snu. Nie powinien być przyjmowany przez dzieci mające mniej niż 12 miesięcy ze względu na ryzyko zatrucia jadem kiełbasianym. Bakterie zwane laseczkami jadu kiełbasianego Clostridium botulinum występują głównie w glebie. Z pomocą wiatru przenoszą się na rośliny, przez co pszczoły zbierające ich nektar, mogą dostarczać je do ula.[5]

Cynk

Zapotrzebowanie na ten pierwiastek jest wyższe u dzieci niż u dorosłych. Produkty takie jak: ciemne pieczywo, kasza gryczana, sery podpuszczkowe, mięso, wątróbka zawierają duże ilości cynku. Jego odpowiedni poziom odpowiada za prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego, dlatego można go stosować w leczeniu przeziębienia. Normy dawkowania cynku dla dzieci do 9 lat wynoszą do 5 mg na dobę. Dziewczęta do 18 roku życia powinny przyjmować do 9 mg cynku na dobę, a chłopcy do 18 roku życia do 11 mg.[1,5,8]

Leczenie infekcji bez recepty

Paracetamol wykazuje podobne działanie jak ibuprofen, ponieważ ma działanie przeciwbólowe i przeciwgorączkowe. Oba leki mogą być wykorzystywane u dzieci w zwalczaniu gorączki. Stosowanie aspiryny jest przeciwwskazane u dzieci poniżej 12 roku życia ze względu na ryzyko wystąpienia zespołu Rey’a (obrzęku mózgu, wątroby i uszkodzenia układu nerwowego). W pierwszej kolejności warto sięgnąć po paracetamol. Ibuprofenu nie można stosować u dzieci poniżej 3 miesiąca życia. Dawkowanie zarówno paracetamolu, jak i ibuprofenu zależy od wagi dziecka.[5,9,10]

W przypadku suchego kaszlu skuteczne i bezpieczne jest stosowanie syropów zawierających lewodropropizynę. jeżeli dziecko ma kaszel mokry, czyli z zalegającą w górnych drogach oddechowych wydzieliną, warto zastosować preparaty z acetylocysteiną (powyżej 3 roku życia).[5,8]#_edn8

Ułatwiające upłynnienie wydzieliny śluzowej są inhalacje z 0,9% NaCl (soli fizjologicznej). Inhalowanie NaCl w stężeniu 2-3% powoduje obkurczenie dróg oddechowych, a zatem ich udrożnienie i łatwiejsze oddychanie. Taki sposób leczenia jest z powodzeniem wykorzystywany w leczeniu zapalenia oskrzeli, krtani, tchawicy oraz zapalenia zatok. Koi też ból występujący w stanach zapalnych gardła.[8]

Maść typu „vapor rub” aplikuje się na klatkę piersiową i szyję dziecka. Wywiera leczniczy wpływ na kaszel, zatkany nos oraz jakość snu dziecka, natomiast nie znosi kataru. Dzieje się to za sprawą zawartości kamfory, olejku eukaliptusowego i mentolu. Ich skuteczność jest oparta na wieloletniej tradycji stosowania.[5,11,12]

Wykaz źródeł

[1] Kościej A., Skotnicka-Graca U., Ozga I. Rola wybranych czynników żywieniowych w kształtowaniu odporności dzieci. Probl Hig Epidemiol. 2017, 98(2): 110-117

[2] European Centre for Disease Prevention and Control (ECDC). Protect yourself against flu: Learn more about preventive measures. 2022. [dostęp 19.08.2022]

[3] Litzman J., Lokaj J., Krejcí M., Pesák S., Morgan G. Isoprinosine does not protect against frequent respiratory tract infections in childhood. Eur J Pediatr. 1999, 158(1): 32-7

[4] European Medicine Agency (EMA). Assessment report on Sambucus nigra L., fructus. 2014. [dostęp 19.08.2022]

[5] Fashner J., Ericson K., Werner S. Treatment of the Common Cold in Children and Adults. American Family Physician. 2012, 86(2)

[6] Mayo Foundation for Medical Education and Research (MFMER). Health Information: Fish oil. 2020. [dostęp 19.08.2022]

[7] European Medicine Agency (EMA). Assessment report Pelargonium sidoides DC and/or Pelargonium reniforme Curt., radix. 2018. [dostęp 19.08.2022]

[8] Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny. Normy żywienia dla populacji Polski i ich zastosowanie. 2020. [dostęp 21.08.2022]

[9] National Health Service. Health A to Z. Reye’s Syndrome. 2019. [dostęp 23.08.2022]

[10] Ministerstwo Zdrowia. Narodowy Program Ochrony Antybiotyków. Rekomendacje postępowania w pozaszpitalnych zakażeniach układu oddechowego. 2016. [dostęp 19.08.2022]

[11] Paul I.M., Beiler J.S., King T.S., Clapp E.R., Vallati J., Berlin C.M. Jr. Vapor rub, petrolatum, and no treatment for children with nocturnal cough and cold symptoms. Pediatrics. 2010, 126(6): 1092-9

[12] European Medicine Agency (EMA). Assessment report for suppositories containing terpenic derivatives. 2012. [dostęp 21.08.2022]

Zdrowa Huta

• Obserwuj