Kontrakt Domowy na Zrównoważone Używanie Telefonów

Cel kontraktu:

Naszym celem jest rozwijanie zdrowych nawyków związanych z używaniem telefonów oraz technologii, by lepiej funkcjonować na co dzień, zachować jasność umysłu, rozwijać kreatywność, budować relacje i dbać o nasze zdrowie psychiczne. Skupiamy się na wzmacnianiu aktywności, które pobudzają nasz mózg w sposób naturalny, dostarczając satysfakcji bez nadmiernej stymulacji ekranem.

Zasady Kontraktu:

1. Kreatywne Aktywności zamiast Przewijania Ekranu: Każdego dnia poświęcamy minimum 1 godzinę na aktywności, które dostarczają nam naturalnej dopaminy i rozwijają nasze umiejętności oraz wyobraźnię. Mogą to być:

• Tworzenie sztuki: rysowanie, malowanie, rzeźba, rękodzieło.
• Gra na instrumencie, taniec, śpiew.
• Odkrywanie nowych pasji i hobby (fotografia, programowanie, rękodzieło).
• Aktywności fizyczne: joga, sporty, spacery, zabawy na świeżym powietrzu.

Nagroda: Po każdym dniu spędzonym na realizacji tej zasady, wspólnie wybieramy, jak uczcić postępy – np. poprzez wieczorną sesję wspólnej zabawy, czas na ulubioną planszówkę, domowe karaoke czy seans filmowy.

2. Wspólne Spędzanie Czasu Bez Technologii: Każdego dnia poświęcamy 1-2 godziny na wspólną aktywność bez użycia technologii. Może to być:

• Wspólne gotowanie, pieczenie lub próbowanie nowych przepisów.
• Planszówki, układanki, kreatywne zabawy.
• Spacer na świeżym powietrzu lub wspólna wycieczka rowerowa.

Nagroda: o ile cała rodzina spędzi ten czas bez używania telefonów, planujemy weekendową wspólną aktywność – wycieczkę w interesujące miejsce, grę terenową lub wybrany przez wszystkich domowników wspólny projekt (np. budowanie, malowanie, domowy turniej sportowy).

3. Czas Offline dla Odpoczynku i Regeneracji Mózgu: Każdy domownik rezerwuje codziennie 1-2 godziny na czas offline przed snem, aby zapewnić odpowiedni odpoczynek dla mózgu. Zamiast telefonu, możemy wtedy:

• Czytać książki lub słuchać audiobooków.
• Medytować, uprawiać jogę lub wykonywać inne techniki relaksacyjne.
• Tworzyć (np. rysować, pisać, rzeźbić).
• Grać w gry planszowe lub inne bezekranowe zabawy.

Nagroda: Każdy domownik, który wytrwa w offline’owym relaksie, zbiera punkty, które można wymieniać na wspólne nagrody, takie jak wieczorne seanse filmowe, wyjścia do parku rozrywki, wycieczki czy wspólne kulinarne eksperymenty. Nagrodą może być doświadczenie czegoś, a nie koniecznie rzecz. Np Talon na kolację w ciemności.

4. Kreatywne Wyzwanie Tygodnia: Co tydzień organizujemy kreatywne wyzwanie, które nie korzysta z telefonów ani ekranów. Może to być:

• Zbudowanie czegoś z materiałów domowych (np. domek z kartonów, rzeźba).
• Wymyślenie gry lub zabawy dla całej rodziny.
• Zaprojektowanie czegoś (np. odzieży, biżuterii, dekoracji).

Nagroda: Zwycięzca wyzwania może wybrać weekendową aktywność (wycieczka, kino, rodzinny wieczór tematyczny). Celem jest wspólna euforia z osiągnięcia.

5. Mądre Korzystanie z Technologii: jeżeli korzystamy z telefonów, staramy się, by było to w sposób świadomy i służyło naszemu rozwojowi lub nauce. Wybieramy aplikacje, które:

• Rozwijają nasze umiejętności, jak aplikacje do nauki języków, programowania, kursy online.
• Zachęcają do kreatywności, jak aplikacje muzyczne, fotograficzne, plastyczne.

Nagroda: Po każdych 30 minutach nauki lub twórczego korzystania z technologii (nie mediów społecznościowych), można zdobyć dodatkowe punkty, które zbieramy na rodzinne nagrody wspólne.

Przestrzeganie Zdrowych Granic: Ustalmy razem optymalny czas ekranowy dla każdego domownika (np. maksymalnie 1,5-2 godziny dziennie na rozrywkę w telefonie) i dbamy o to, by trzymać się tego planu.

Zamiast nakładać ograniczenia, budujemy świadomość, jak nadmierne korzystanie z ekranów wpływa na nasz nastrój, sen i zdolność koncentracji.

Nagroda: W nagrodę za przestrzeganie granic czasowych, na koniec tygodnia każdy, kto trzymał się planu, dostaje możliwość wyboru specjalnej, nagrody (np. wieczór tematyczny, wspólne wyjście na miasto, piknik, kurs robotyki).

Jak monitorujemy postępy?

• Wspólnie tworzymy „Tablicę Zwycięstw”, na której zapisujemy swoje codzienne osiągnięcia związane z ograniczaniem czasu w telefonie i rozwijaniem innych aktywności.

• Punkty zbieramy za każdą kreatywną lub offline’ową aktywność oraz za świadome korzystanie z telefonu (np. do nauki).

• Co tydzień podliczamy punkty i świętujemy nasze wspólne sukcesy poprzez wspólnie wybraną aktywność, bez użycia technologii.

Zasada Wsparcia:

W chwilach słabości, gdy trudno powstrzymać się od nadmiernego korzystania z telefonu, zamiast krytyki, oferujemy sobie wzajemną pomoc w znalezieniu innej, interesującej aktywności. Każdy może zaproponować coś, co oderwie nas od ekranu i wciągnie w coś kreatywnego lub relaksującego.

Pamiętajmy!

Ten kontrakt to nie zbiór zakazów, ale narzędzie do odkrywania nowych sposobów na czerpanie euforii z życia. Zależy nam na rozwijaniu zdrowych, satysfakcjonujących nawyków, które wzmocnią naszą koncentrację, poczucie spełnienia i relacje w rodzinie. To sposoby na wsparcie i rodziców i dzieci w poszukiwaniu równowagi w technologicznej burzy bodźców.

Na zakończenie:

Naszym celem jest, by używanie telefonów było świadome, a nie impulsywne. Technologie mogą wspierać nasz rozwój, ale najważniejsze jest zachowanie równowagi, co pozwala czerpać euforia z wielu różnych, naturalnych źródeł dopaminy – kreatywności, ruchu, relacji z innymi i wypoczynku.