Kim jest lekarz geriatra?
Geriatria to dział medycyny, zajmujący się leczeniem i opieką nad osobami starszymi. Za osoby takie zwykle uważa się ludzi po ukończeniu 65. roku życia, choć granica ta nie zawsze ma zastosowanie - często współcześni sześćdziesięciolatkowie to osoby pełne sił i wigoru oraz chęci do życia. W praktyce do geriatry zgłaszają się zwykle osoby jeszcze starsze, u których pojawiają się choroby wieku podeszłego, niesprawność i zaburzenia otępienne.
Geriatria to bardzo potrzebny dział medycyny - w tej chwili długość życia ludzi znacznie się wydłużyła, a wraz z nią zwiększyła się liczba dolegliwości wieku podeszłego, które potrzebują specjalnie zaadresowanej opieki i leczenia.Reklama
Czym zajmuje się geriatra?
Geriatra to lekarz, który sprawuje opiekę i nadzór nad osobą w podeszłym wieku. Do jego zadań należą między innymi:
opieka nad pacjentem w podeszłym wieku i zapewnienie mu odpowiedniego leczenia,interdyscyplinarne podejście do pacjenta, obejmujące wiedzę z zakresu chorób wewnętrznych, neurologii i psychologii,znajomość farmakologii leków, przyjmowanych przez osoby w podeszłym wieku (działanie leków, interakcje),współpraca z lekarzami innych specjalizacji w opiece nad pacjentem,koordynacja kompleksowego leczenia pacjenta,zainteresowanie warunkami środowiskowymi i rodzinnymi pacjenta.
Rola geriatry jest bardzo istotna - zapewnia on starszemu pacjentowi poczucie kompleksowej, jednoosobowej opieki, pacjent leczony i kierowany jest przez jednego lekarza, który daje mu poczucie stałości i bezpieczeństwa.
Schorzenia, które leczy geriatra
W zasadzie nie ma żadnych ograniczeń co do tego, jakie schorzenia może leczyć i nadzorować geriatra. Z wyjątkiem zabiegów chirurgicznych, pacjent może przyjść do geriatry z każdym problemem wieku podeszłego, a lekarz pokieruje go na odpowiednie badania, do odpowiedniego specjalisty lub przepisze odpowiednie leki. Do najczęściej spotykanych schorzeń i chorób w wieku podeszłym, z którym pacjenci przychodzą do geriatry, zaliczają się:
choroby układu nerwowego (Alzheimer, Parkinson, zespoły otępienne),zaburzenia pracy zwieraczy,zaburzenia równowagi,zaburzenia psychiczne, np. lęki, depresja,odleżyny,zaburzenia pracy przewodu pokarmowego,choroby wewnętrzne.
Wiele chorób wieku podeszłego może wynikać z niewłaściwej opieki nad pacjentem, czasem wystarczy kompleksowe spojrzenie na schorzenia pacjenta i dobranie odpowiednich dawek leków, aby jego stan się poprawił i tym również zajmują się z powodzeniem lekarze geriatrzy.
Geriatra a wielolekowość - jak może pomóc?
Bardzo częstym problemem osób starszych jest wielolekowość (polifarmakoterapia). Oznacza przyjmowanie wielu leków jednocześnie - często przepisanych przez różnych specjalistów, na różne choroby. Choć każdy z leków może być uzasadniony, ich łączenie bywa ryzykowne: rośnie ryzyko działań niepożądanych, interakcji między lekami, a choćby błędów w dawkowaniu. Właśnie tu z pomocą przychodzi lekarz geriatra.
Geriatra patrzy na pacjenta całościowo, nie przez pryzmat jednej choroby, ale przez pryzmat całego organizmu i jakości życia. Jego zadaniem jest przeanalizowanie wszystkich przyjmowanych leków - nie tylko tych na receptę, ale też suplementów i preparatów "bez recepty", które mogą wchodzić w niekorzystne interakcje.
Lekarz geriatra może:
ocenić zasadność każdego z leków - czy wciąż jest potrzebny, czy da się go odstawić lub zastąpić innym,zmniejszyć liczbę leków, jeżeli ich działanie się pokrywa albo ryzyko przewyższa korzyści,zidentyfikować niekorzystne interakcje między lekami,dostosować dawki do wieku, masy ciała, stanu nerek czy wątroby pacjenta (co jest szczególnie ważne u seniorów).
Jak wygląda wizyta u geriatry?
Lekarz geriatra ocenia pacjenta według tak zwanej całościowej oceny geriatrycznej, w ramach której przeprowadza wywiad z pacjentem, a także sprawdza jego wzrok i słuch, stan skóry, dolegliwości bólowe i objawy widoczne gołym okiem. Może osłuchać pacjenta i sprawdzić wyniki badań diagnostycznych. Może także zadawać pytania kontrolne, oceniające stan psychiczny pacjenta, sprawdzać jego poczucie równowagi i podstawowe odruchy neurologiczne.
Ponadto, geriatra ocenia stan środowiskowy i rodzinny, w jakim znajduje się pacjent. Na podstawie badań i wywiadu lekarz zleca dalsze postępowanie lecznicze i opiekuńcze, może zlecić badania, zaordynować receptę lub skierować do innego specjalisty.
Choroby, z którymi zgłaszamy się do geriatry - zespoły otępienne
Jednym z częstych powodów, dla których pacjenci zgłaszają się do geriatry, są zespoły otępienne. Zespoły otępienne to choroby, w przebiegu których dochodzi do przewlekłego i postępującego zaburzenia funkcji korowych mózgu, takich jak myślenie, pamięć, orientacja, rozumienie, język, zdolność do oceny sytuacji itd. Wynika to najczęściej z choroby ośrodkowego układu nerwowego.
Otępienie jest zespołem objawów zaburzeń procesów poznawczych, obejmujących oprócz zaburzeń pamięci przynajmniej dwie z następujących funkcji poznawczych i wykonawczych:
mowa,celowa złożona aktywność ruchowa,zdolność do rozpoznawania i identyfikowania,zdolności do planowania, inicjowania, kontroli i korekcji zachowań.
Deficyty poznawcze muszą być na tyle głębokie, by zaburzały dotychczasową aktywność życiową, zawodową i społeczną. Z powodzeniem z takimi dolegliwościami można udać się do geriatry, który przepisze odpowiednie leki, skieruje do neurologa lub psychiatry i zaproponuje opiekunowi osoby starszej odpowiednie działania pomocnicze.
Choroby, z którymi zgłaszamy się do geriatry - odleżyny
Czasem pacjenci zgłaszają się do geriatry z powodu odleżyn. Odleżyny to owrzodzenia spowodowane przez ucisk na obszar ciała, na którym pacjent cały czas leży. Odleżyny to bardzo złożony problem, który wiąże się ze skomplikowanym leczeniem z udziałem chirurga, dlatego tak ważna jest profilaktyka przeciwodleżynowa, którą może się zajmować również lekarz geriatra. Może on zalecić odpowiednie postępowanie higieniczne, badania mikrobiologiczne z miejsc, w których odleżyny zaczynają się pojawiać. Może także polecić materac przeciwodleżynowy lub skierować pacjenta do lekarza chirurga celem opracowania odleżyny.
Odleżyny najczęściej dotyczą pacjentów wyłącznie leżących, stąd lekarz geriatra może także pomóc rodzinie pacjenta w doborze odpowiedniej opieki nad pacjentem i pokierować działaniami opiekunów tak, aby możliwe było zmniejszenie skali problemu.
Jak dostać się do geriatry?
Aby dostać się do lekarza geriatry na NFZ potrzebne jest skierowanie. Może je wystawić zarówno lekarz podstawowej opieki zdrowotnej jak i dowolny specjalista. Otrzymane skierowanie należy zarejestrować w odpowiedniej poradni geriatrycznej i ustalić termin wizyty u lekarza.
Źródła:
https://pacjent.gov.pl/aktualnosc/czym-zajmuje-sie-geriatria
https://podyplomie.pl/wiedza/neurologia/079,wprowadzenie-do-zespolow-otepiennych
https://www.mp.pl/pacjent/dermatologia/choroby/chorobyskory/171049,odlezyny
https://www.nfz.gov.pl/
CZYTAJ TAKŻE:
