Nadczynność tarczycy - co to takiego?
O nadczynności tarczycy mówimy, gdy gruczoł tarczycy wykazuje wzmożoną aktywność i produkuje większą ilość hormonów, tzn. trójjodotyroniny (T3) i tyroksyny (T4).
Wyróżniamy nadczynność:
pierwotną - spowodowaną chorobami tarczycy:
wole guzkowe toksyczne, nadmiar jodu, uszkodzenie komórek tarczycy, choroba Gravesa-Basedowa.
wtórną - wywołaną przez zwiększony poziom TSH, hormonu produkowanego przez przysadkę, z powodu:Reklama
guza przysadki lub podwzgórza, nabłoniaka kosmówki.
Objawy nadczynności tarczycy
Objawy nadczynności tarczycy są zbliżone, niezależnie od jej przyczyny. Nadmiar hormonów tarczycy powoduje wzrost metabolizmu we wszystkich tkankach organizmu, dlatego pacjenci często zauważają iż schudli, mimo wzrostu apetytu. Dodatkowo mogą odczuwać kołatanie serca i nieregularne jego bicie, są nerwowi. Dla nadczynności tarczycy charakterystyczne są także silne drżenia rąk, nadmierne pocenie się połączone z nietolerancją gorąca, problemy ze snem i przewlekłe zmęczenie.
Najczęstszymi objawami nadczynności tarczycy są:
utrata masy ciała - chudnięcie pomimo dużego apetytu, zwiększony metabolizm, częstsze oddawanie stolca, biegunka, uczucie gorąca, wzmożona potliwość, nerwowość, niepokój, rozdrażnienie, drżenie rąk, przyśpieszenie czynności serca, uczucie kołatania, osłabienie siły mięśniowej, wypadanie włosów, objawy oczne, charakterystyczne dla choroby Gravesa i Basedowa: podwójne widzenie, zaczerwienienie powiek lub spojówek.
Dieta w nadczynności tarczycy. Najważniejsze zalecenia
Poza leczeniem farmakologicznym zaleconym przez lekarza niezwykle istotną rolę odgrywa odpowiednia dieta. Ma ona duży wpływ na terapię, ponieważ chorobie często towarzyszy utrata masy ciała i przyspieszona przemiana materii.
Nadczynność tarczycy - jaka dieta?
W przypadku nadczynności tarczycy, która prowadzi do utraty masy ciała, zaleca się stosowanie diety dostosowanej do potrzeb energetycznych organizmu. Osoby z prawidłowym BMI (18,5-24,9 kg/m2) powinny przestrzegać diety normokalorycznej, natomiast w przypadku niedowagi lub utraty masy ciała połączonej z zanikiem mięśni rekomenduje się dietę wysokokaloryczną.
Wskazane jest spożywanie 6-7 małych posiłków dziennie, wzbogaconych o produkty bogate w energię, takie jak suszone owoce, orzechy, nasiona, oleje czy awokado. Po wyrównaniu poziomu hormonów należy niezwłocznie przejść na dietę normokaloryczną, aby zapobiec gwałtownemu wzrostowi masy ciała i ryzyku nadwagi.
Białko a nadczynność tarczycy
Białko, stanowiące 12-15 proc. wartości energetycznej diety, powinno pochodzić głównie z chudego mięsa, ryb, jaj oraz suchych nasion roślin strączkowych. W przypadku utraty masy ciała zaleca się zwiększenie spożycia białka.
Nadczynność tarczycy - tłuszcze
Tłuszcze, które powinny dostarczać 20-35 proc. energii, warto spożywać głównie w formie roślinnej. Szczególną uwagę należy zwrócić na wielonienasycone kwasy tłuszczowe omega-3 o adekwatnościach wspierających układ odpornościowy. Ich źródła to m.in. olej lniany, rzepakowy, oliwa, orzechy włoskie, świeżo mielone siemię lniane, pestki dyni i słonecznika, awokado oraz oliwki.
Węglowodany przy nadczynności tarczycy
Węglowodany powinny stanowić 50-70 proc. energii w diecie, z naciskiem na produkty pełnoziarniste, warzywa i owoce. Zaleca się także dostarczanie odpowiedniej ilości błonnika (20-40 g dziennie) w celu wsparcia prawidłowej pracy układu trawiennego.
Nadczynność tarczycy - najważniejsze składniki wspierające pracę tarczycy
Wapń i witamina D
Zarówno witamina D, jak i wapń są niezwykle istotne przy nadczynności tarczycy, ponieważ pomagają w utrzymaniu zdrowia kości. Zwiększony metabolizm przy nadczynności tarczycy może prowadzić do osteopenii i osteoporozy.
Dlatego pamiętaj, aby w diecie znalazły się:
mleko i jego przetwory, warzywa zielonolistne, np. brokuły, amarantus, pestki dyni, migdały, sezam, mak, tłuste ryby morskie, takie jak sardynki, śledzie, szprotki.
Aby uzupełnić witaminę D:
wiosną i latem korzystaj z przynajmniej 15-minutowej ekspozycji na słońce, od października do kwietnia rozważ suplementację po konsultacji z lekarzem.
Jod
Jod jest niezbędny do funkcjonowania tarczycy, ale w nadmiarze może wywołać nadczynność. Przyjmuj ok. 150 μg jodu dziennie z pożywieniem. Ogranicz spożycie ryb do 2-3 razy w tygodniu. Unikaj produktów bogatych w jod, np. wodorostów, alg czy suplementów z jodem.
Kwasy omega-3
Kwasy omega-3 należą do Niezbędnych Nienasyconych Kwasów Tłuszczowych (NNKT). Co istotne, dla ludzi omega-3 to kwasy tłuszczowe egzogenne, co oznacza, iż nie są one wytwarzane w naszym organizmie. Kwasy omega-3 zmniejszają prawdopodobieństwo zachorowania na choroby, które najczęściej występują w krajach wysokorozwiniętych: choroby serca i układu krążenia, cukrzycę oraz raka. Przede wszystkim wykazują duże działanie przeciwzapalne. W licznych badaniach wykazano, iż korzystnie wpływają na zmniejszenie procesów zapalnych, a także mają działanie przeciwnowotworowe. Badania sugerują też, iż kwasy te spowalniają także starzenie się komórek.
Kwasy omega-3 w diecie: tłuste ryby morskie, siemię lniane, oleje roślinne, orzechy, pestki, nasiona, awokado.
Selen
Jest niezwykle ważnym mikroelementem wspierającym prawidłowe funkcjonowanie tarczycy, zwłaszcza w procesie syntezy hormonów. Badania wskazują, iż odpowiedni poziom tego pierwiastka korzystnie wpływa zarówno przy nadczynności, jak i niedoczynności tarczycy. Naturalnymi źródłami selenu są: mięso, podroby, mleko i jego przetwory, pieczywo, nasiona roślin strączkowych czy grzyby.
Antyoksydanty
Wspierają układ odpornościowy m.in. dzięki witaminie E, witaminie C, beta-karotenowi i polifenolom.
Sięgaj po:
owoce dzikiej róży, borówki, maliny, truskawki, wiśnie, kiwi, cytrusy, mango, melona, marchew, brokuły, paprykę, pietruszkę, szpinak, brukiew, jarmuż, oliwę, kiełki zbożowe, orzechy, migdały.
Źródła:
https://pacjent.gov.pl/aktualnosc/nadczynnosc-tarczycy-poznaj-zasady-zdrowego-jedzenia.
https://ncez.pzh.gov.pl/choroba-a-dieta/zalecenia-zywieniowe-w-nadczynnosci-tarczycy/.
CZYTAJ TAKŻE:
