Ryż jest jednym z najdłużej i najpowszechniej uprawianych zbóż. w tej chwili stanowi podstawę wyżywienia dla prawie połowy ludności świata, szczególnie w krajach azjatyckich, gdzie jedzony jest praktycznie do każdego posiłku. Ryż jest bardzo uniwersalnym pożywieniem, gdyż jest lekkostrawny, nie zawiera glutenu, co jest ważne dla osób z jego nietolerancją i dostarcza energii na długi czas.
Najpopularniejsze odmiany ryżu białego
Biały ryż jest najbardziej popularnym rodzajem ryżu na świecie. W przeciwieństwie do ryżu brązowego ma usunięte łuski, otręby i zarodek oraz został poddany polerowaniu. Ryż biały jest łatwostrawny i polecany osobom cierpiącym na choroby jelit. Oto kilka charakterystycznych odmian, wykorzystywanych szeroko w kuchni.
Ryż jaśminowy – długoziarnisty, uprawiany głównie w Tajlandii, o jasnym kolorze, subtelnym kwiatowym zapachu i lekko słodkawym smaku. Ziarna po ugotowaniu powinny być sypkie. Bardzo dobrze pasuje do wszelkich dań kuchni tajskiej i deserów np. z dodatkiem mango czy mleczka kokosowego.
Ryż basmati – długoziarnisty o cienkich ziarnach. Uprawiany głównie w Indiach i Pakistanie, ma lekko orzechowy smak i bardzo przyjemny zapach. Dobrze jest go przepłukać przed gotowaniem, a prawidłowo ugotowany pozostaje sypki. Stanowi idealny dodatek do dań kuchni azjatyckiej czy do sałatek, ze względu na to, iż się nie skleja. Taki ryż będzie też dobry np. do polskiej zupy pomidorowej z ryżem.
Ryż arborio – średnioziarnisty o lekko zaokrąglonych, pękatych ziarnach. Ryż ten pochodzi z Włoch i jest niezbędnym składnikiem włoskiego risotto, bo jego ziarna długo się nie rozpadają, a raczej lepią się ze sobą. Oprócz dań z kuchni włoskiej ryż ten dobrze nadaje się do mlecznych deserów, gdyż nadaje przyjemnej kleistej konsystencji.
Ryż do sushi – krótkoziarnisty, lekko przezroczysty, o wysokiej zawartości skrobi co sprawia, iż jego ziarna po ugotowaniu łatwo się sklejają. Uprawiany jest głównie w Japonii. Ryż ten niezbędny jest do przyrządzenia sushi i do dań kuchni japońskiej. Nie warto zastępować go innym, jeżeli chcemy przygotować prawdziwe sushi.
Ryż do paelli – krótkoziarnisty, prawie okrągły. Najlepiej do paelli nadają się uprawiane w Hiszpanii odmiany np. ryż Bomba, który wchłania płyny aż do trzykrotności swej objętości. W przypadku trudności ze znalezieniem ryżu hiszpańskiego można użyć do paelli włoskiego ryżu arborio.
Ryż brązowy jest bogaty w błonnik
Ryż brązowy to ziarenka, które zostały oczyszczone jedynie z niejadalnych zewnętrznych łupin, pozostawiono zaś otręby i zarodek, co nadaje mu brązowy kolor. Ryż ten ze względu na niski stopień przetworzenia jest najbardziej wartościowy pod względem odżywczym. Zawiera duże ilości błonnika pokarmowego, co sprawia, iż jest dłużej trawiony, a więc daje większe poczucie sytości. Ryż brązowy wymaga dłuższego gotowania niż biały – choćby 40-60 minut. Dobrze jest go namoczyć na 15 minut przed gotowaniem, co sprawi, iż ugotuje się szybciej. Taki ryż można podawać do różnych dań, szczególnie w kuchni wegańskiej w towarzystwie warzyw czy do sałatek, należy jednak pamiętać, iż ma on bardziej wyrazisty smak niż biały ryż.
Ryż czerwony jest źródłem antyoksydantów
Ryż czerwony charakteryzuje się czerwoną barwą oraz dużą zawartością antyoksydantów, błonnika, witamin z grupy B i składników mineralnych. Według badań czerwony ryż obniża poziom cholesterolu. W aptekach dostępne są choćby preparaty na obniżenie cholesterolu z wyciągiem ze sfermentowanego czerwonego ryżu. Ryż czerwony warto przed gotowaniem namoczyć na 2 godziny, co spowoduje, iż będzie miększy, a składniki odżywcze lepiej przyswajane. Można dodawać go do dowolnych potraw, ma wyrazisty orzechowy smak.
Ryż czarny ma działanie przeciwzapalne
Ryż czarny jest mało popularny. W dawnych wiekach przeznaczony był dla cesarza Chin i nie był dostępny dla zwykłych śmiertelników. Po ugotowaniu ryż ten ma fioletowy kolor i orzechowy, lekko słodkawy smak. Jest bardzo zdrowy, gdyż zawiera antocyjany mające działanie przeciwzapalne i antyrakowe, białko i dużo błonnika. Ryż ten gotuje się ok. 30 minut i pasuje do dań azjatyckich, deserów czy sałatek.
