Puls, znany również jako tętno, określa liczbę uderzeń serca na minutę. U osób starszych prawidłowe tętno spoczynkowe mieści się zwykle w przedziale 60-70 uderzeń na minutę. Pomiar tego parametru powinien odbywać się w stanie całkowitego spoczynku i rozluźnienia, najlepiej podczas leżenia na płaskiej powierzchni. Po kilku głębszych wdechach należy delikatnie przyłożyć dwa palce do wewnętrznej strony nadgarstka, tuż pod podstawą kciuka, wyczuć puls i liczyć uderzenia przez minutę.
Obecnie można także korzystać z nowoczesnych gadżetów, takich jak pulsoksymetry, smartwatche czy ciśnieniomierze elektroniczne, które często dodatkowo pokazują tętno wraz z ciśnieniem krwi.
Jeśli tętno spoczynkowe przekracza 100 uderzeń na minutę, może to świadczyć o tachykardii. Do jej przyczyn należą między innymi anemia, infekcje, problemy z sercem lub niskie ciśnienie krwi. Natomiast wartość poniżej 60 wskazuje na bradykardię, czyli spowolnione bicie serca, które najczęściej wywołane jest przez niedotlenienie lub uszkodzenie mięśnia sercowego. U aktywnych seniorów bradykardia często nie jest powodem do niepokoju, jednak zawsze warto skonsultować się z lekarzem w celu ewentualnej diagnostyki.
Ile wynosi tętno aktywne u seniorów?
Tętno aktywne mierzy się podczas wysiłku fizycznego, kiedy serce pracuje intensywniej, aby dostarczyć więcej tlenu do tkanek. Bezpieczny zakres tętna podczas aktywności to zwykle od 50 do 85 procent maksymalnego tętna, które oblicza się odejmując wiek osoby od wartości 220. Dla 65-latka maksymalna liczba uderzeń serca na minutę wynosi więc około 155. Bezpieczne tętno aktywne mieści się w zatem przedziale 77-131 uderzeń na minutę.
Aby zmierzyć tętno podczas ćwiczeń, dobrze jest wybrać aktywność odpowiadającą około 80 procentom maksymalnych możliwości seniora, na przykład spacer na bieżni lub lekkie bieganie. Pomiar pulsu przypomina ten wykonywany w czasie spoczynku.
Jak utrzymać prawidłowe tętno w podeszłym wieku?
W profilaktyce chorób układu krążenia seniorzy często skupiają się na utrzymaniu prawidłowego ciśnienia krwi, choć równie istotną rolę odgrywa kontrola tętna. Kluczem do zachowania zdrowego pulsu jest regularna aktywność fizyczna, która pozwala na zachowanie dobrej kondycji serca bez jego przeciążania.
Redukcja stresu również pomaga w normalizacji tętna. Zaleca się praktykowanie jogi, medytacji oraz technik relaksacyjnych, które wpływają korzystnie na pracę serca i układu nerwowego.
Seniorzy powinni bezwzględnie rzucić palenie tytoniu, co nie tylko poprawia puls, ale także zapobiega chorobom płuc, w tym nowotworom.
Nadwaga obciąża serce, wymuszając na nim intensywniejszą pracę, dlatego utrzymanie prawidłowej masy ciała poprzez dietę i odpowiednią aktywność jest niezwykle istotne.
Zbyt wysokie lub niskie tętno — postępowanie
Każde zbyt wysokie tętno u osób starszych wymaga konsultacji z lekarzem. Niskie tętno nie zawsze jest objawem choroby, jednak jeżeli pojawi się nagle lub u osoby mało aktywnej, także powinno zostać zdiagnozowane. W wielu przypadkach zmiana stylu życia i nawyków wystarcza do regulacji pulsu, ale w przypadku poważniejszych zaburzeń konieczne jest wdrożenie odpowiedniej farmakoterapii.
