Hashimoto to przewlekłe, autoimmunologiczne zapalenie tarczycy. W przebiegu tej choroby dochodzi do postępującego uszkodzenia miąższu tarczycy, którego skutkiem jest uszkodzenie wewnątrzwydzielniczej funkcji tego gruczołu (wydzielanie cząsteczek sygnałowych do krwi – hormonów).
Jedną z przyczyn rozwoju choroby Hashimoto może być zakażenie pasożytami. Dane wskazują na to, iż ponad dwa miliardy ludzi na świecie zakażonych jest pasożytami jelitowymi [1]. Mimo dużego postępu w diagnostyce i leczeniu, zakażenia pasożytnicze wciąż stanowią jedno z największych wyzwań w medycynie.
Jaki związek mają pasożyty z chorobami autoimmunologicznymi?
W sytuacji gdy patogen dostaje się do organizmu, limfocyty T i B nie odróżniają patogenu od tkanek własnego ciała. Na skutek tego limfocyty T i B zaczynają atakować zarówno patogen jak i samego siebie, stanowiąc tym samym wzór dla pozostałych komórek. Gdy pozostałe komórki dołączają się do tego działania, dochodzi do ataku autoimmunologicznego, który stanowi podstawę w różnych chorobach m.in. w chorobie Hashimoto. Im dłużej trwa infekcja, tym więcej przeciwciał wytwarza organizm. Im większe trudności ma z dotarciem do lokalizacji patogenu, tym więcej kombinacji przeciwciał wytwarza aby skuteczniej zniszczyć wroga. Takie nasilenie w produkcji przeciwciał zwiększa szansę na atak nie tylko patogenów, ale także naszych tkanek. Z tego powodu podłoże chorób autoimmunologicznych leży zwykle w infekcji przewlekłej.
W przebiegu chorób autoimmunologicznych tarczycy mogą rozwijać się następujące infekcje:
- pasożyty np. lamblie, owsiki
- wirus Epsteina-Barr
- wirus Herpes (wirus opryszczki)
- przerost Candida albicans
- bakteria Yersinia enterocolitica
- bakteria Helicobacter pyroli
Warto zaznaczyć, iż stres może być poważnym czynnikiem narażającym na rozwój infekcji, ale infekcja również może być źródłem stresu. Przewlekły stres bardzo obciąża funkcjonowanie organizmu, zwłaszcza układ odpornościowy.
Dlaczego choroby autoimmunologiczne sprzyjają pasożytom?
Z jednej strony pasożyty mogą być przyczyną rozwoju choroby autoimmunologicznej, z drugiej – zaburzone funkcjonowanie układu odpornościowego w przebiegu np. choroby Hashimoto może zwiększać szansę na zakażenie pasożytami. Ponadto, w chorobach autoimmunologicznych często występuje dysbioza jelitowa, zespół nieszczelnego jelita i/lub niedostatecznie zakwaszone środowisko żołądka. Zaburzenie w obrębie prawidłowego funkcjonowania jelit i żołądka grozi rozwojem niedoboru wielu składników odżywczych, które są istotne dla prawidłowego funkcjonowania układu odpornościowego.
Jakie objawy mogą świadczyć o zakażeniu pasożytami?
- bóle brzucha
- wzdęcia
- gazy
- biegunki
- zaparcia
- nudności
- wymioty
- zaburzenia apetytu
- zmiany masy ciała
- zgrzytanie zębami
- trudności ze snem
Należy podkreślić, iż zakażenia pasożytnicze mogą przebiegać bezobjawowo.
Jak zwalczać infekcje?
- Dbaj o swoje jelita – prawidłowa mikroflora w przewodzie pokarmowym to klucz do dobrego stanu zdrowia. To właśnie w przewodzie pokarmowym znajdują się grudki chłonne (układ GALT) oraz kępki Peyera, które rozpoznają zagrożenie (patogeny) i przygotowują się na zwalczanie ich. Zaburzenie w prawidłowym funkcjonowaniu jelit skutkuje osłabieniem naszej bariery ochronnej i tym samym ułatwieniem przedostania się patogenom do organizmu. Czynniki, które mają negatywny wpływ na stan jelit to: stres psychiczny, stres fizyczny, antybiotyki, leki przeciwbólowe (NLPZ), żywność wysokoprzetworzona (uboga w błonnik), brak regeneracji organizmu np. brak odpowiedniej ilości snu, toksyny, brak prawidłowego nawodnienia organizmu. Kluczem będzie z jednej strony wyeliminowanie wyżej wymienionych czynników (czyli: zadbanie o niski poziom stresu na co dzień, odpowiednią ilość snu itd.), ale również wdrożenie skutecznej suplementacji oraz odżywczej diety.
- Dieta – niektóre produkty sprzyjają pasożytom, inne są pomocne w zwalczaniu ich. Bardzo istotną kwestią w żywieniu jest usunięcie z diety lub ograniczenie do minimum cukru. Warto zaznaczyć, iż dotyczy to nie tylko cukru, który dodajemy do herbaty, ale również takiego, który obecny jest w wielu produktach spożywczych, często pod inną nazwą. Cukier ukryty może być pod następującymi hasłami: glukoza, sacharoza, fruktoza, dekstroza, galaktoza, maltoza, syrop glukozowy, syrop glukozowo-fruktozowy, syrop kukurydziany, maltodekstryna, słód jęczmienny, miód, melasa. Mogą go zawierać produkty takie jak: konfitury, dżemy, suszone owoce np. żurawina, morele, śliwki, ketchup, gotowe do życia sosy, batoniki (w tym batoniki musli i białkowe), soki owocowe, soki warzywno-owocowe, soki warzywne, niektóre wyroby mięsne (należy sprawdzać skład), desery i jogurty owocowe, granola, niektóre płatki musli, niektóre gotowe do spożycia owsianki i jaglanki. Należy także pamiętać, iż żywnością naturalnie bogatą w cukier są owoce (banan, winogrona). Warto sięgać po warzywa zamiast po owoce. Warzywa są źródłem błonnika pokarmowego, który korzystnie oddziaływuje na perystaltykę jelit. Prawidłowa perystaltyka jelit stanowi klucz do skutecznego wydalania pasożytów. Oprócz warzyw dobrze jest zadbać o obecność następujących produktów w diecie: czosnek, kurkumina, orzech czarny, nasiona grejpfruta, tymianek, pestki dyni. Produkty te mają adekwatności przeciwpasożytnicze.
- Probiotyki – odpowiednia probiotykoterapia przynosi efekty. Najsilniejszym dowodem w badaniach klinicznych jest efekt wzmocnienia odporności organizmu. Probiotyki działają także korzystnie w przypadku biegunek, alergii, atopowego zapalenia skóry, zespołu jelita drażliwego, a także w otyłości. Probiotyki konieczne są na pewno podczas antybiotykoterapii (np. szczepu Sacharomyces Boulardii) oraz po antybiotykoterapii przez odpowiednio długi czas. Warto także zaznaczyć, iż dobry probiotyk powinien zawierać informacje na temat rodzaju, gatunku i szczepu oraz być odpowiednio dopasowany do objawów osoby.
- Suplementacja – odpowiednia suplementacja może pomóc w prawidłowym funkcjonowaniu jelit, a tym samym zwiększyć skuteczność eliminacji patogenów. W tym celu warto rozważyć suplementację wcześniej wspomnianych probiotyków lub prebiotyków, kwasu masłowego oraz jeżeli jest potrzeba – błonnika.
- Zadbaj o żołądek – jedną z kluczowych funkcji żołądka jest ochrona przed przedostaniem się dalej do przewodu pokarmowego niebezpieczeństwa, które mogą stanowić różnego rodzaju dodatki do żywności, ale również patogeny. Aby żołądek mógł skutecznie chronić, potrzebuje odpowiedniego pH. Prawidłowe pH żołądka wynosi 1-3. Gdy jest wyższe, może prowadzić do zaburzeń układu odpornościowego (m.in zakażeń) oraz zaburzeń hormonalnych. Objawami zbyt wysokiego pH żołądka może być: uczucie pieczenia w przełyku, szybkie uczucie sytości, refluks, bóle brzucha (zwłaszcza w środkowym nadbrzuszu), odbijanie po posiłkach. Aby zadbać o żołądek zwróć uwagę aby jeść powoli i w spokoju, dokładnie przeżuwać pożywienie, unikaj ciężkostrawnych potraw (smażonych w głębokim tłuszczu) oraz produktów ostrych. Pomocne mogą okazać się zioła takie jak: rozmaryn lekarski, kminek, koper i mniszek lekarski.
- Zadbaj o higienę osobistą – pasożyty przenoszą się w bardzo prosty sposób, często na skutek kontaktu z osobą zakażoną bądź przez spożywanie produktów, które są skażone. Pamiętaj więc o dokładnym myciu rąk oraz o dokładnym myciu produktów przed ich spożyciem.
- Leczenie pasożytów powinno odbywać się pod kontrolą lekarza. zwykle polega na podawaniu leków przeciwpasożytniczych i może być wspomagane naturalnymi środkami roślinnymi.
- Jaja pasożytów przenoszą się w bardzo łatwy sposób, dlatego terapia przeciwpasożytnicza powinna zostać przeprowadzona również u osób bliskich (członkowie rodziny).
Pomóż innym zdobyć wartościową wiedzę. Udostępnij ten artykuł na swoim Facebook’u.
Podsumowanie
- Pasożyty mogą być przyczyną rozwoju choroby autoimmunologicznej, ale zaburzone funkcjonowanie układu odpornościowego w przebiegu choroby autoimmunologicznej może także zwiększać szansę na zakażenie pasożytami.
- Podłoże chorób autoimmunologicznych leży zwykle w infekcji przewlekłej.
- Stres może być poważnym czynnikiem narażającym nas na rozwój infekcji, ale infekcja również może być źródłem stresu. Przewlekły stres bardzo obciąża funkcjonowanie organizmu, zwłaszcza układ odpornościowy.
- Objawy, które mogą świadczyć o zakażeniu pasożytami są następujące: bóle brzucha, wzdęcia, gazy, biegunki. zaparcia, nudności, wymioty, zaburzenia apetytu, zmiany masy ciała, zgrzytanie zębami, trudności ze snem.
- Zakażenia pasożytnicze mogą przebiegać bezobjawowo.
- Aby zwalczyć infekcje należy zadbać o prawidłowe funkcjonowanie jelit oraz odpowiednie pH żołądka, wyeliminować ze swojego jadłospisu produkty bogate w cukier, wdrożyć odpowiednią suplementację oraz dbać o higienę osobistą na co dzień.
- Leczenie pasożytów powinno odbywać się pod kontrolą lekarza. zwykle polega na podawaniu leków przeciwpasożytniczych i może być wspomagane naturalnymi środkami roślinnymi.
- Terapia przeciwpasożytnicza powinna zostać przeprowadzona również u osób bliskich.
Bibliografia
- Korzeniowski K. Choroby pasożytnicze przewodu pokarmowego w Polsce. Forum Medycyny Rodzinnej 2016, 10 (1): 423–431
- Ihnatowicz, E. Ptak, Rozszyfruj Swoją Krew, 2017.
- Dojs, Dietoprofilaktyka i dietoterapia w chorobach autoimmunologicznych ze szczególnym uwzględnieniem schorzeń gruczołu tarczowego, w tym choroby Hashimoto. „Acta Salutem Scientiae” nr 1/2019, s. 21-26.
- Nowak, K. Śliżewska, Z. Libudzisz i wsp., Probiotyki – efekty zdrowotne. Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 2010, 4 (71), 20-36.
- Zaremba M. Zatrzymaj Hashimoto. Wzmocnij tarczycę! Wydawnictwo Pascal Bielsko-Biała 2017, s. 71-75.
Publikowane na blogu treści są opiniami niezależnych autorów – specjalistów w dziedzinie nauki i dietoterapii. Norsa Pharma Sp. z o.o. nie ponosi odpowiedzialności za treści zawarte w publikacjach.
