Witamina A - witamina rozpuszczalna w tłuszczach
Witamina A należy do witamin rozpuszczalnych w tłuszczach. Już starożytni Egipcjanie, Grecy i Rzymianie byli świadomi skutków jej niedoboru - zaburzenia widzenia, znanego jako kurza ślepota, które objawiało się kłopotami z widzeniem o zmierzchu lub przy słabym świetle. W leczeniu tego schorzenia stosowano surową lub gotowaną wątrobę, bogatą w witaminę A.
Najbardziej znane formy witaminy A to:Reklama
retinol - najbardziej aktywna biologicznie forma witaminy A, występująca głównie w produktach pochodzenia zwierzęcego;beta-karoten - prekursor witaminy A, który organizm przekształca w retinol. Występuje w produktach roślinnych.
Witamina A - jakie pełni funkcje?
Witamina A pełni najważniejsze funkcje w organizmie, wspierając:
wzrok - jest niezbędna do produkcji rodopsyny, białka światłoczułego w siatkówce oka, które umożliwia widzenie przy słabym oświetleniu,układ odpornościowy - wspiera odpowiedź immunologiczną, chroniąc przed infekcjami,skórę i błony śluzowe - odpowiada za ich prawidłową strukturę, dzięki czemu organizm jest chroniony przed infekcjami,wzrost i rozwój - odgrywa rolę w tworzeniu kości, zębów oraz ogólnym wzroście.
Źródła witaminy A w żywności
Najlepiej przyswajalną formą jest retinol, czyli witamina A pochodząca z produktów zwierzęcych, ponieważ nie wymaga przekształcenia.
Produkty zwierzęce (retinol):
wątróbka - najbardziej bogate źródło, pasztet z wątróbką, jaja - szczególnie żółtko, nabiał - pełnotłuste mleko, masło, sery, ryby morskie i oleje z nich pochodzące.
Przykładowa zawartość witaminy A w 100 g produktów spożywczych:
wątróbka wołowa - 14 400 μg, wątróbka wieprzowa - 13 000 μg, wątróbka kurczaka - 9 300 μg, masło - 814 μg, jajo kurze - 272 μg, ser twarogowy tłusty - 83 μg, śledź solony - 45 μg, mleko 3,2% - 36 μg.
Produkty bogate w witaminę A należy spożywać wraz z tłuszczami. Bez nich jej przyswajalność znacząco spada.
Zapotrzebowanie na witaminę A
Zapotrzebowanie na witaminę A różni się w zależności od wieku, płci oraz stanu fizjologicznego. Zwiększone zapotrzebowanie na tę witaminę występuje u osób cierpiących na schorzenia układu pokarmowego, w okresach długotrwałego stresu i infekcji, a także przy stosowaniu diety o niskiej zawartości tłuszczu.
Zalecana dzienna dawka (RDA) dla dorosłych wynosi:
900 µg równoważnika retinolu dla mężczyzn, 700 µg równoważnika retinolu dla kobiet.
Przy nadmiarze witamina A może jednak być toksyczna, szczególnie w formie retinolu, dlatego nie należy przekraczać rekomendowanych dawek bez konsultacji z lekarzem.
Nadmiar witaminy A stanowi szczególne zagrożenie dla kobiet w ciąży, gdyż może prowadzić do powstawania wad wrodzonych u płodu oraz do poronień. Dlatego kobiety w ciąży powinny unikać suplementów diety zawierających tę witaminę.
Objawy niedoboru witaminy A
Ponieważ witamina A wpływa na nawilżenie skóry oraz na normalizację działania gruczołów łojowych, jej niedobór objawia się charakterystycznym wysuszeniem skóry, jej rogowaceniem, łuszczeniem się naskórka.
Do objawów niedoboru witaminy A zalicza się:
zaburzenia widzenia przy słabym świetle (tzw. kurza ślepota);osłabienie odporności, zwiększające podatność na infekcje wirusowe i bakteryjne;przesuszenie skóry, które może powodować jej spierzchnięcie, szczególnie w okolicach łokci i kolan, a także pojawienie się wysypek, trądziku i wyprysków;suchość oczu, obejmującą wysychanie rogówki i spojówki;zwiększoną łamliwość włosów oraz paznokci;zmniejszony apetyt;opóźnienie wzrostu u dzieci;trudności z płodnością;zaburzenia cyklu miesiączkowego;szumy uszne, zwłaszcza u osób starszych.
CZYTAJ TAKŻE:
