ADHD (zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi) to jedno z najczęściej diagnozowanych zaburzeń neurorozwojowych u dzieci. Szacuje się, iż dotyka około 5-7% dzieci na całym świecie, co czyni go powszechnym problemem zdrowotnym. w tej chwili w wielu krajach, w tym w Polsce, główną odpowiedzialność za diagnozę i leczenie ADHD często ponoszą psychiatrzy dziecięcy. Problemem jest jednak ograniczony dostęp do specjalistów – czas oczekiwania na wizytę u psychiatry dziecięcego często wynosi kilka miesięcy, co może opóźniać diagnozę i rozpoczęcie leczenia. Wobec tego coraz częściej pada pytanie: czy to nie pediatrzy powinni pełnić kluczową rolę w opiece nad dziećmi z ADHD? Oto, dlaczego ta opcja wydaje się bardziej efektywna i korzystna dla pacjentów.
ADHD nie jest chorobą psychiczną, ale zaburzeniem neurorozwojowym
Przede wszystkim, warto zauważyć, iż ADHD nie jest klasyczną chorobą psychiczną, a zaburzeniem neurorozwojowym. Mimo to, często jest traktowane jako jednostka chorobowa wymagająca interwencji psychiatry, co może prowadzić do stygmatyzacji dzieci i młodzieży. Gdy dziecko z ADHD kierowane jest do psychiatry, rodzina oraz samo dziecko mogą postrzegać to jako sygnał, iż cierpi ono na poważniejsze problemy zdrowia psychicznego, co bywa źródłem niepotrzebnego stresu i lęku.
Z drugiej strony, gdy opiekę nad dzieckiem z ADHD sprawuje pediatra, nie stygmatyzuje to w ten sposób, ponieważ dzieci w naturalny sposób kojarzą pediatrę jako swojego regularnego lekarza, który zajmuje się rutynowymi problemami zdrowotnymi. W ten sposób można minimalizować negatywny wpływ psychiczny i społeczny związany z samą diagnozą.
Pediatrzy są dobrze wykwalifikowani do opieki nad dziećmi z ADHD
Pediatrzy są w stanie skutecznie opiekować się dziećmi z ADHD, ponieważ posiadają szeroką wiedzę na temat rozwoju dzieci i młodzieży, a ich praca obejmuje całościowe podejście do zdrowia fizycznego i psychicznego. Według badań opublikowanych w „Journal of Pediatrics”, pediatrzy są w stanie rozpoznać i prowadzić leczenie ADHD zgodnie z międzynarodowymi wytycznymi, zwłaszcza w przypadku dzieci z łagodnymi i umiarkowanymi postaciami tego zaburzeniazywistości w wielu krajach, takich jak Stany Zjednoczone czy Australia, pediatrzy odgrywają kluczową rolę w opiece nad dziećmi z ADHD. Amerykańska Akademia Pediatrii (AAP) w swoich wytycznych zaleca, aby diagnozowanie i zarządzanie przypadkami ADHD były standardową częścią opieki pediatrycznej . Dziejeponieważ większość przypadków ADHD można skutecznie leczyć dzięki terapii behawioralnych i farmakologicznych, które są łatwo dostępne i możliwe do monitorowania przez pediatrów.
Rozwiązania międzynarodowe: przykład USA i Australii
W Stanach Zjednoczonych pediatrzy rutynowo diagnozują i leczą ADHD u dzieci. Według AAP, stosowanie zróżnicowanego podejścia, w tym terapii behawioralnych oraz leczenia farmakologicznego, jest uznawane za standard. AAP zaleca, aby każde dziecko z podejrzeniem ADHD było badane przez pediatrę, który następnie kieruje je na dodatkowe badania specjalistyczne tylko w wyjątkowych przypadkach. Takie podejście zwiększa dostęp do leczenia, skraca czas oczekiwania na diagnozę oraz zmniejsza stygmatyzację dzieci.
Podobnie, w Australii, pediatrzy są jednymi z głównych specjalistów zajmujących się opieką nad dziećmi z ADHD. Badania przeprowadzone w 2020 roku przez Uniwersytet w Sydney wykazały, iż w Australii pediatrzy zajmują się aż 70% przypadków ADHD u dzieci. Z tego powodu leczenie jest dostępniejsze, a diagnozy szybciej stawiane. Co więcej, australijski system zdrowia uznaje, iż wczesna interwencja ma najważniejsze znaczenie dla zmniejszenia długofalowych skutków ADHD, takich jak problemy z nauką czy relacjami społecznymi.
Korzyści z leczenia przez pediatrów
Powierzenie opieki nad dziećmi z ADHD pediatrom przynosi wiele korzyści. Oto najważniejsze z nich:
- Zwiększona dostępność opieki – pediatrzy są bardziej dostępni niż psychiatrzy dziecięcy, co skraca czas oczekiwania na diagnozę i leczenie.
- Zmniejszenie stygmatyzacji – dzieci i ich rodziny nie są kierowane bezpośrednio do psychiatry, co może zmniejszać poczucie bycia „chorym psychicznie”.
- Holistyczne podejście – pediatrzy mają szeroką wiedzę na temat ogólnego rozwoju dziecka, co pozwala na całościowe spojrzenie na zdrowie i potrzeby pacjenta.
- Możliwość szybkiego reagowania – pediatrzy są w stanie monitorować postępy dziecka i modyfikować leczenie w razie potrzeby, co jest najważniejsze w przypadku ADHD.
Podsumowanie
Przekazanie odpowiedzialności za opiekę nad dziećmi z ADHD pediatrom jest krokiem, który może przynieść korzyści zarówno pacjentom, jak i całemu systemowi opieki zdrowotnej. Wzorce międzynarodowe pokazują, iż pediatrzy są w stanie skutecznie prowadzić leczenie dzieci z ADHD, co skraca czas oczekiwania na interwencję, zmniejsza stygmatyzację i zwiększa dostępność opieki. W sytuacji, gdy dostęp do psychiatrów dziecięcych jest trudny, pediatrzy stanowią doskonałą alternatywę, mogącą zapewnić skuteczną opiekę nad dziećmi z tym zaburzeniem. Warto zatem rozważyć szerokie wprowadzenie takiego podejścia także w Polsce. W Centrum Terapii ALMA właśnie idziemy tym tropem i szkolimy z leczenia ADHD pediatrów, neurologów dziecięcych, lekarzy rodzinnych i chcemy tym samym zwiększyć dostępność leczenia dzieci z ADHD w Polsce.
Mgr Aleksandra Kaczmarek, psycholog, CEO Centrum Terapii ALMA
