Dlaczego nasz mózg dysocjuje? Aby poznać odpowiedź, musimy mieć solidne podstawy do tego, co naprawdę oznacza „dysocjacja”. W efekcie jest to stan oderwania lub odłączenia od otaczającego nas świata.
Obejmuje to nieciągłość myśli, zerowe postrzeganie istnienia i zanikanie wspomnień. Innymi słowy, ciało istnieje, ale nie ma umysłu. I chociaż nie jest to oznaką poważnego problemu zdrowotnego, to czasami ostrzega, iż czas zwrócić się o pomoc do specjalisty. Przyjrzyjmy się temu, co prowadzi do takiego stanu i jak tego uniknąć.
Dlaczego nasz mózg dysocjuje?
Na pytanie dlaczego nasz mózg dysocjuje, można odpowiedzieć z kilku różnych perspektyw. Prawda jest taka, iż dysocjacja może wystąpić jako mechanizm obronny, gdy jest zbyt wiele niepokojących sytuacji, gdy organizm decyduje się przejść w tryb „odpoczynku”.
Z kolei taka izolacja zwykle ma również miejsce wtedy, gdy umysł zakłada, iż ciało jest w stanie podporządkować się wykonywanej czynności bez aktywnego myślenia o tym, co się dzieje.
Na przykład taka sytuacja może mieć miejsce, gdy jesteśmy na spotkaniu i po kilku minutach zdajemy sobie sprawę, iż nie pamiętamy, jakie kwestie były omawiane lub jakie decyzje zostały podjęte. W ten sposób mózg odłączał się lub używał „autopilota”, aby stawić czoła wymaganiom otoczenia.
Rozumiejąc powyższe, przyjrzyjmy się głównym wyzwalaczom dysocjacji.
1. Przeciążenie informacyjne
W sytuacjach, w których trzeba przetworzyć dużą ilość informacji w krótkim czasie, umysł osiąga punkt przeciążenia. Wtedy myśli gubią się w formie dygresji i następuje odpoczynek.
Sytuacje z tymi cechami stają się sprzyjające, gdy dobrym pomysłem jest pozwolenie ciału na przepływ. Na przykład może się to zdarzyć podczas sesji tanecznej, w której kroki zostały już wyuczone i przebiegają naturalnie, bez absolutnej koncentracji na każdym szczegółowym ruchu.
Przeczytaj również: Rezerwa poznawcza może chronić przed uszkodzeniem mózgu
2. Dlaczego nasz mózg dysocjuje? Stres
W kontekście pracy stres może być idealnym wyzwalaczem, który pozwala mózgowi na dysocjację.
Zaburzenia emocjonalne, które pojawiają się w wyniku nagłych problemów, mogą generować stres, z którym nie wiemy, jak sobie poradzić. Jednak często znajdujemy spokój podczas sporadycznych upadków, ale nie rozumiemy dlaczego.
Odpowiedź jest taka, iż incydent dysocjacyjny ma miejsce jako swego rodzaju „znieczulenie” na rzeczywistość. Podobnie istnieją poważniejsze zdarzenia, które pozwalają wyjść ze stresu, co sprzyja ogromnej izolacji umysłu i ciała. W rzeczywistości wpływa to choćby na centralny układ nerwowy.
3. Brak wystarczającej ilości snu
Niewystarczający odpoczynek przez dłuższy czas sprawia, iż niektórzy ludzie są bardziej podatni na dysocjację. Brak snu osłabia aktywność umysłową. W ten sposób do dysocjacji może dojść w nieoczekiwanych, a choćby niebezpiecznych sytuacjach.
Czy odłączenie jest czymś złym?
To, czy dysocjacja jest czymś złym, czy dobrym, zależy od sytuacji, ponieważ można na nią spojrzeć z dwóch perspektyw. Zaczniemy od pozytywnego pryzmatu, w którym podział na strefy umożliwia przepływ działań związanych z kreatywnością. Czynności takie jak rysowanie i taniec powodują odłączenie, które zwiększa naszą euforia z ich wykonywania.
Dysocjacja staje się negatywna, gdy rozłączenie następuje w celu ucieczki od sytuacji, które należy rozwiązać, takich jak problemy rodzinne lub dyskusje w związku, które ostatecznie pozostają w zawieszeniu. Staje się również szkodliwa, gdy pojawia się z powodu nadmiernej pewności siebie podczas czynności, która wydaje się być kontrolowana, ale wiąże się z ryzykiem.
Kiedy należy szukać pomocy?
jeżeli dysocjacja jest bardzo częsta i prowadzi do zmiany nastroju lub niebezpiecznych zachowań, ważne jest, aby szukać pomocy.
Rozumiejąc, dlaczego nasz mózg dysocjuje i w jakich okolicznościach może stać się ryzykowne, nadszedł czas, aby określić odpowiedni czas na szukanie pomocy.
Z tego powodu warto rozważyć pomoc specjalisty, gdy pojawiają się objawy depresji, zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi i inne, takie jak:
- Niezdolność do utrzymania koncentracji do czasu zakończenia prostych czynności.
- Trudności w zarządzaniu czasem.
- Niedobór kontroli emocji.
- Ekstremalna drażliwość w obliczu sytuacji, które były nawykowe w przeszłości.
- Myśli samobójcze.
- Epizody samookaleczenia.
- Obniżony nastrój, który nie poprawia się wraz z upływem dni.
- Niemożność dostrzeżenia rozłączenia po jego wystąpieniu. Kiedy to się dzieje, osoby dotknięte chorobą uświadamiają sobie ten stan, widząc reakcje ludzi z otoczenia.
Czy jest jakiś sposób, aby tego uniknąć?
Dobrą wiadomością jest to, iż istnieją sposoby, aby uniknąć dysocjacji. W tym sensie, jeżeli zauważysz, iż sytuacja zaczyna wymykać się spod kontroli, próby jej uniknięcia obejmują następujące działania.
Uziemienie – łączenie się z teraźniejszością
Uziemienie polega na wykonywaniu czynności, które zapewniają połączenie z tu i teraz – czyli z teraźniejszością. Niektóre środki mogą polegać na delektowaniu się aromatycznym cukierkiem, umyciu dłoni zimną wodą, a choćby rozciąganiu.
Zobacz też: Czym jest myślenie strategiczne?
Ćwiczenia oddechowe
Są to techniki oddychania zwiększające poziom koncentracji. Zwykle polegają one na zwróceniu szczególnej uwagi na wdechy i wydechy, przy jednoczesnym zapewnieniu, iż nie stracisz koncentracji. W każdej nowej próbie celem jest wydłużenie czasu skupienia przed dyspersją i dysocjacją.
Aktywne słuchanie
Aktywne słuchanie to technika unikania rozproszenia umysłowego podczas otrzymywania informacji w trakcie zajęć, obszernych wskazań lub przemówień. Sposobem na to jest stosowanie sygnałów niewerbalnych (gesty, postawy itp.), tak aby zakotwiczyć się w chwili i słowach, które są do nas kierowane.
Poprawa stylu życia jest kluczowa
Po ustaleniu, dlaczego nasz mózg dysocjuje i ustaleniu momentu, w którym należy szukać dodatkowego wsparcia, pozostaje tylko podjęcie wysiłku, aby zainicjować zmianę. Rozpoznanie niedogodności to pierwszy krok.
Podstawowym zaleceniem jest przyjęcie zdrowego harmonogramu snu i nawyków żywieniowych. Zmniejsza to poziom stresu i ma pozytywny wpływ na dysocjację, która jest spowodowana problemami z przeciążeniem emocjonalnym.
