Pojęcie WWO - od czego się zaczęło?
Elaine Aron to amerykańska psycholog, urodzona w 1944 roku. Ukończyła studia magisterskie z psychologii klinicznej, następnie uzyskała tytuł doktora z głębokiej psychologii klinicznej. W 1996 roku zasłynęła na świecie z powodu wydania swojej książki "The Highly Sensitive Person" ("Osoba Wysoko Wrażliwa"), w której poruszyła tematykę dotąd nie omawianą na tak szeroką skalę. Spopularyzowała niszową jak do tej pory koncepcję HSP, po polsku WWO - Osób Wysoko Wrażliwych, czyli takich ludzi, u których przetwarzanie emocji, informacji i bodźców zachodzi na znacznie głębszym, bardziej świadomym i często bardziej dotkliwym w skutkach poziomie. Wraz z mężem i innymi współpracownikami podjęła się rozwoju tej nowej w tamtym czasie dziedziny psychologii, a w swoich pracach na przestrzeni lat analizowała osoby wysoko wrażliwe pod różnymi względami. To jej zawdzięczamy pojawienie się samej koncepcji i nazwanie tego, co, być może, jeszcze długo nie zostałoby nazwane, a spędza sen z powiek wielu ludziom na całym świecie.Reklama
Kim jest HSP (osoba wysoko wrażliwa)?
Highly Sensitive Person, czyli osoba wysoko ważliwa to taka, którą cechuje szczególna relacja z samym sobą i z otoczeniem. W sposób szczególny odczuwa ona emocje i dogłębniej odbiera bodźce, często będąc przestymulowana i sama tym odczuciem zmęczona. Koncepcja Wysokiej Wrażliwości zakłada, iż WWO cechują 4 następujące komponenty wysokiej wrażliwości:
dogłębna analiza procesów, sytuacji i wydarzeń;wysoka wrażliwość na bodźce i doskonała dostrzegalność niuansów i szczegółów;wyraźnie pogłębiona empatia względem ludzi i zwierząt;przestymulowanie i zmęczenie poziomem przeżywanych emocji i dziejących się wydarzeń, prowadzące do chronicznego przemęczenia.
Osoby wysoko wrażliwe, nawet, jeżeli nie wiedzą, iż należą do WWO, bardzo gwałtownie odnajdują się w tym opisie, zwykle tuż po tym, kiedy ich mózgi wyłapią słowa "analiza", "przestymulowanie", "zmęczenie" i "empatia".
Wysoka Wrażliwość w literaturze naukowej figuruje jako SPS - Sensory Procesing Sensitivity, co można tłumaczyć jako Wrażliwość Przetwarzania Sensorycznego. Aktualnie, z naukowego punktu widzenia, nie jest to choroba i za taką nie powinna być uważana. Hipotezę taką utrzymuje w swoich pracach sama Elaine Aron.
Definicja SPS zakłada, iż jest to cecha charakteru lub osobowości, związana ze zwiększoną wrażliwością ośrodkowego układu nerwowego. Badania dowodzą, iż nie jest związana z introwersją i neurotycznością, za to związana jest z większą responsywnością na bodźce, zarówno pozytywne, jak i negatywne. Jeszcze przed popularyzacją koncepcji HSP przez Aron w 1996 i 1997 roku, niemiecki profesor nauk medycznych, Wolfgang Klages, sugerował w swojej pracy, iż wysoka wrażliwość wynika z fizjologicznego faktu niskiego progu pobudzenia wzgórza - części mózgowia - u niektórych osób. Wzgórze odpowiada za wstępną ocenę bodźców zmysłowych i przesyłanie ich do kory mózgowej, odpowiedzialnej za ich świadome przetwarzanie. Klages twierdził, iż u WWO przepuszczalność dla bodźców, docierających z neuronów aferentnych do wzgórza jest tak wysoka, iż niektóre z takich bodźców docierają do ośrodkowego układu nerwowego "nieprzefiltrowane" przez wzgórze. Skutkiem tego jest przestymulowanie układu nerwowego, prowadzące do wysokiej wrażliwości na bodźce.
Kiedy HSP obniża euforia z życia
Jako osoba uważająca się za WWO widzę, iż cecha ta częściej utrudnia życie, niż je ułatwia. Osoby WWO mają poczucie, iż chciałyby czuć mniej i mniej dostrzegać. Praca i nauka mogą powodować u takich osób przestymulowanie, a także powodują niezwykłe zmęczenie choćby po dwóch czy trzech godzinach. Hałas, nieustające dźwięki czy choćby rozmowy innych ludzi mogą powodować u WWO rozdrażnienie, zniechęcenie i zmęczenie.
Osoby wysoko wrażliwe miewają problem z głębokim skupieniem na pracy, kiedy obecnych jest się za dużo ludzi, przez co praca w zespole większym, niż kilka osób, jest wyjątkowo trudna. Dźwięki ulicy, krzyki dzieci z placu zabaw, za głośna muzyka - to wszystko może być niezwykle męczące dla osób wrażliwych.
Czy SPS coś mi daje, czy tylko odbiera? Oczywiście, iż daje. Intensywnie pachną kwiaty i perfumy, dostrzegam łzy w oczach, zanim jeszcze się tam pojawią, łatwiej odczytuję intencje osób trzecich. Jestem bardziej świadoma siebie i innych, a także wszystkich procesów, które we mnie i w innych ludziach zachodzą.
Źródła:
Boterberg, Sofie; Warreyn, Petra (2016), "Making sense of it all: The impact of sensory processing sensitivity on daily functioning of children", Personality and Individual Differences, 92: 80-86.Aron, Elaine; Aron, Arthur (1997), "Sensory-Processing Sensitivity and its Relation to Introversion and Emotionality", Journal of Personality and Social Psychology. 73 (2): 345-368.https://highlysensitive.euhttps://inspiredtochange.biz/blogs/looking-at-high-sensitivity/
CZYTAJ TAKŻE:
