Zespół suchego oka powoduje szereg uciążliwych dolegliwości. Stwarza też poważne ryzyko dla narządu wzroku i z tego względu powinien być jak najwcześniej zdiagnozowany oraz odpowiednio leczony. Dowiedz się, jak wygląda terapia przy zespole suchego oka i czy jest to schorzenie, które można wyleczyć całkowicie.
Czym jest zespół suchego oka, jakie są jego przyczyny i jakie powoduje objawy?
Zespół suchego oka to grupa schorzeń związanych z nieprawidłowościami w produkcji filmu łzowego. Mogą dotyczyć one składu łez lub ich niedostatecznej ilości. To poważny problem, ponieważ powierzchnia oka nie jest wówczas dostatecznie nawilżona i chroniona [1]. Film łzowy pełni szereg istotnych ról i jest niezbędny dla dobrej kondycji narządu wzroku. Głównym zadaniem łez jest nawilżanie i oczyszczanie powierzchni oka [2]. Film łzowy chroni w ten sposób rogówkę i spojówkę przed szkodliwym działaniem czynników zewnętrznych – zanieczyszczeń, alergenów i drobnoustrojów. Oprócz tego odżywia je i dotlenia. Film łzowy składa się z trzech warstw: śluzowej, wodnistej i tłuszczowej [2]. Nieprawidłowości w wydzielaniu lub składzie którejkolwiek z nich mogą prowadzić do szybkiego wysychania powierzchni oka i przyczyniają się do chorób oraz uszkodzeń rogówki i do zapalenia spojówek.
Szacuje się, iż zespół suchego oka może dotyczyć choćby kilkunastu procent osób dorosłych [1]. W grupie ryzyka są osoby pracujące przy komputerze, noszące soczewki kontaktowe, kobiety w czasie okołomenopauzalnym (z uwagi na zmiany hormonalne), pacjenci z chorobami autoimmunologicznymi, pacjenci zażywający niektóre leki (m.in. na alergię, niektóre leki przeciwdepresyjne i leki na arytmię serca) oraz osoby borykające się z zespołem Sjögrena, który powoduje suchość błon śluzowych, w tym spojówek oka. Suchości oczu sprzyja też częste przebywanie w klimatyzowanych pomieszczeniach – dotyczy to również klimatyzacji w samochodzie – oraz palenie tytoniu.
Objawy charakterystyczne dla zespołu suchego oka to:
- uczucie zmęczonych oczu,
- pieczenie i łzawienie oczu,
- zaczerwienienie oczu,
- pogorszenie ostrości widzenia,
- uczucie ciała obcego pod powiekami.
W jaki sposób leczy się zespół suchego oka?
Nieleczony zespół suchego oka może doprowadzić do nieodwracalnych uszkodzeń rogówki, a w efekcie choćby do utraty wzroku. Dlatego schorzenie to należy leczyć jak najwcześniej, gdy tylko zauważymy niepokojące objawy w postaci uczucia dyskomfortu i nadmiernego łzawienia. Diagnozę stawia lekarz okulista na podstawie badania w lampie szczelinowej, które pozwala ocenić częstotliwość mrugania, stan powiek oraz gruczoły Meiboma, które produkcją warstwę tłuszczową filmu łzowego [3]. Leczenie zespołu suchego oka jest głównie objawowe i polega na stosowaniu nawilżających kropli do oczu, tzw. sztucznych łez, które zastępują bądź wspomagają działanie naturalnego filmu łzowego [4]. W ich skład zwykle wchodzi kwas hialuronowy, który ma doskonałe adekwatności nawilżające i zatrzymujące wodę w spojówce oka. Zalecane są krople do oczu bez dodatku konserwantów, ponieważ mogą one dodatkowo nasilić suchość i drażnić wrażliwe oczy. W niektórych przypadkach zespołu suchego oka stosowane jest leczenie dzięki sztucznych łez stworzonych z surowicy pobranej od pacjenta.
Czy zespół suchego oka można wyleczyć?
Niestety, zespołu suchego oka nie można wyleczyć [1] – leczenie objawowe trwa do końca życia pacjenta. Wyjątek stanowi stosowanie leków powodujących suchość oczu – po ich odstawieniu problem najczęściej z czasem mija. Celem leczenia zespołu suchego oka jest złagodzenie dolegliwości i zapobieganie konsekwencjom choroby. Oprócz stosowania sztucznych łez zaleca się również higieniczny tryb życia (mniej czasu przed komputerem i telewizorem, rozsądne korzystanie z klimatyzacji, odpowiednia ilość snu) oraz zdrową dietę. W bardzo zaawansowanych postaciach zespołu suchego oka stosuje się zabieg polegający na zamknięciu punktów łzowych [1].
Materiał powstał we współpracy reklamowej z Bausch + Lomb.
Bibliografia:
- Marek Prost, Zespół suchego oka, https://www.mp.pl/pacjent/okulistyka/chorobyoczu/chorobyspojowki/86727,zespol-suchego-oka.
- B. Kostek, Anatomia i fizjologia narządu wzroku, https://sound.eti.pg.gda.pl/student/pp/oko-budowa_i_wlasnosci.pdf.
- Mark W. Leitman, „Diagnostyka i postępowanie w chorobach oczu”, Wrocław 2017.
- Grabska-Liberek I., et al., Wytyczne Polskiego Towarzystwa Okulistycznego dotyczące diagnostyki i leczenie Zespołu Suchego Oka, 2017, s. 1–15.
fot. ADOBE.STOCK
