Czy dziecko w spektrum autyzmu/zespołem Aspergera jest bardziej agresywne od dziecka neurotypowego?

Zdarza się, iż uczniowie w spektrum autymu/zespołem Aspergera wywołują lęk u rodziców dzieci neurotypowych (czyli takich, którzy nie mają autyzmu/zespołu Aspergera). Nie trzeba długo szukać - choćby na moim fanpage'u co jakiś czas taki lęk widać. Bywa, iż niektórzy chcieliby, aby dzieci z zespołem Aspergera chodziły do innej klasy, innej szkoły, niż ich pociechy. Uzasadniają to następującymi argumentami:

1. Niekontrolowanymi napadami agresji dzieci w spektrum

2. Nieprzewidywalnością zachowań dzieci w spektrum

3. Możliwym brakiem empatii u dzieci w spektrum.

Czy faktycznie powyższe zachowania mają miejsce u osób w zespołem Aspergera? A teraz Was zaskoczę - odpowiedź brzmi TAK. ale nie jest to jeszcze odpowiedź na pytanie w tytule tego postu.

Poniższy materiał można potraktować jako niezbędnik wiedzy, z którym warto się zapoznać przed webinarium z zakresu rozwiązywania problemów szkolnych u ucznia w spektrum autyzmu (link do zapisów tutaj: https://app.evenea.pl/event/asperger04/).

------

A teraz uzasdanienie:

Ad. 1. TAK - niekontrolowane napady agresji mogą się zdarzyć U OSÓB w spektrum autyzmu, a więc również w zespole Aspergera. Nazywamy je meltdownem. Jest to stan przebodźcowania organizmu, w wyniku którego człowiek częściowo traci kontrolę nad sobą. Meltdown należy traktować jako próbę odzyskania przez organizm kontrolę nad sobą i otoczeniem.

Ad. 2. TAK - osoby w spektrum - zwłaszcza w dzieciństwie może charakteryzować nieprzewidywalność ich zachowań gdy zbliżają się do swoich granic wytrzymałości na bodźce sensoryczne i psychologiczne. Wynika to przede wszystkim z trudności komunikacyjnych, do których zaliczamy również trudności z komunikowaniem tego co czujemy, iż jest nam źle i niedobrze, iż mamy już dosyć, iż chcemy odpocząć. Czasami po prostu nie jesteśmy tego świadomi.

Ad. 3. TAK - niektórzy z nas mają problem z nieadekwatnym wyrażaniem i odbieraniem emocji - dotyczy to np. odczytywania bardziej skomplikowanych emocji z twarzy, bywa, iż inaczej niż inni odbieramy intonację głosu - niezgodnie z zamiarami albo naturą osoby, która do nas mówi. To też są trudności komunikacyjne, w wyniku których powstał nieco mylny stereotyp, jakoby osoby z zespołem Aspergera nie były empatyczne. Nieadekwatność emocji to nie tylko niedobór w ich odbieraniu. To także może być nadmiar. Jest bardzo dużo osób z zespołem Aspergera, które CZUJĄ AŻ ZA MOCNO. Płaczą gdy słyszą lub widzą straszne obrazy (Przypadek "Dzielnego Franka" i jego reakcji na zdjęcia płodów w sferze publicznej), bardzo się przejmują spadkami nastroju najbliższych, lęk i horror odbierają choćby na bajkach przeznaczonych dla dzieci.

--------------

A teraz odwróćmy role. Załóżmy, iż boimy się zachowań NEUROTYPOWYCH dzieci. Załóżmy, iż cała moja rodzina, w tym dzieci to osoby w spektrum, które pierwszy raz idą do szkoły i nie rozumieją osób neurotypowych. W tym celu wybieramy się do psychologa i pytamy o zachowania zwykłych dzieci spoza spektrum.

Szanowny Panie psychologu!

1. Czy dzieci spoza spektrum mogą mieć niekontrolowane napady agresji?

Tak - oczywiście - choćby dzieci neurotypowe mogą się przebodźcować: zmęczyć, przegrać w grę, pobić się z kolegą lub koleżanką i z tego powodu stracić kontrolę nad sobą. Poza tym AGRESJA jest najczęstszym mechanizmem obronnym stosowanym wśród jednostek niedojrzałych, czyli wśród WSZYSTKICH dzieci. Nie tylko w spektrum. Mechanizm obronny - to sposób odreagowania organizmu frustracji, czyli nieprzyjemnego stanu, który powstaje gdy nie możemy osiągnąć jakiegoś celu. Dodać należy, iż mechanizm obronny nie jest żadnym rozwiązaniem pomagającym osiągnąć cel. Jest jedynie próbą poradzenia sobie z tym nieprzyjemnym stanem. Agresja jako mechanizm obronny - może być skierowana na siebie, na innego człowieka lub przedmiot. Agresja może mieć formę fizyczną (bicie, ściskanie, drapanie itp.), słowną, a także może wystąpić w postaci unikania (ostentacyjne obrażanie się). Poza tym agresja i częstość problemów z nią zależy od masy czynników, które nie mają związku ze spektrum autyzmu: temperamentu (typ choleryczny częściej się frustruje, niż inne), zaburzeń osobowości (spektrum autyzmu nie jest zaburzeniem osobowości), sposobu wychowania, jakości kontaktu z rodzicami, kłopotów rodzinnych (rozwody, patologie itp).

2. Czy dzieci spoza spektrum może cechować nieprzewidywalność zachowań?

Oczywiście, iż tak i to z tych samych powodów, co osoby w spektrum - nie poznaliśmy dostatecznie dziecka, które jest dla nas zagadką. Brakuje nam doświadczenia, co przekłada się na to, iż dziecko pod naszą opieką albo bawiące się koło nas po prostu nas zaskakuje swoimi zachowaniami. Dzieci są pomysłowe i spontaniczne, co również przekłada się na nieprzewidywalność. Poza tym dzieci neurotypowe również mogą mieć nadwrażliwości i niedowrażliwości sensoryczne, być wyjątkowo delikatne w jakiejś materii psychicznej, mieć swoje kompleksy i słabości, które wychodząc na powierzchnię w kontakcie z dzieckiem mogą prowadzić do nieoczekiwanych zachowań.

3. Czy u dzieci neurotypowych możliwy jest brak empatii?

Jak najbardziej - wychowanie dziecka w sposób autorytarny, w którym liczy się jedynie to, co matka albo ojciec powie - skutkuje zaburzeniami w rozwoju nie tylko własnych potrzeb, ale i sumienia. Osoba, która nie potrafi zaspokajać własnych potrzeb, a potrzeby innych zaspokaja ze strachu - może przejawiać obniżeniem empatii i wzrostem psychopatii. Dotyczyć to może zarówno dzieci z zespołem Aspergera, jak i neurotypowych.

PODSUMOWANIE

Pozostaje kwestia odpowiedzenia na pytanie postawione w tytule: "czy (statystyczne) dziecko w spektrum autyzmu jest bardziej agresywne od (statystycznego) dziecka neurotypowego"?

Odpowiedź brzmi "NIE". jeżeli nauczyciele i rodzice skarżą się na agresywne zachowanie swoich podopiecznych, dotyczy to takich samych proporcji zarówno wśród dzieci w spektrum, jak i neurotypowych.

Do szkoły publicznej trafiają osoby w spektrum zwykle o co najmniej przeciętnym intelekcie, przez co metod dotarcia, komunikacji i zrozumienia takiego dziecka jest mnóstwo - to sprzyja unikaniu sytuacji frustrujących przekładających się na zachowania agresywne.

Mit agresywnego dziecka w spektrum powstał na podstawie obserwacji i opinii tych dzieci w spektrum, które zachowują się ekspresyjnie, wyraziście - są przede wszystkim ekstrawertykami. W tych obserwacjach pomija się albo wręcz zapomina, iż są też osoby w spektrum wycofane, introwertyczne, bojaźliwe, które NIGDY nie przejawiają agresji. Nie ma z nimi kłopotów do tego stopnia, iż często albo nie zwraca się na nie uwagi, albo w ogóle nie dostają diagnozy o spektrum autyzmu. Tak też często bywa z dziewczynkami w spektrum, których zachowanie jest statystycznie bardziej stonowane, niż u chłopców.

-------

Jeśli pragniecie dowiedzieć się więcej o temperamencie wśród uczniów w spektrum, poznać metody prewencyjne i interwencyjne w sytuacjach trudnych, a także poznać kilkanaście przypadków skutecznego zakończenia konfliktu pomiędzy uczniem w spektrum, a otoczeniem, zapraszamy wraz z organizatorami na webinar, który odbędzie się 4 września o 10.00. Zapisów można dokonywać pod tym linkiem: https://app.evenea.pl/event/asperger04/

Na uczestników czeka ponad 4 godziny rzetelnej wiedzy, zaświadczenia, bogate materiały, a także odpowiedzi na wszystkie pytania, jakie pojawią się w trakcie webinarium! Wszystko to w niezwykle atrakcyjnej cenie 69zł.

Jeśli powyższy materiał uznacie za pomocny i przydatny - bardzo Was proszę o udostępnienie! :)