Wirusy brodawczaka ludzkiego (HPV) należą do rodziny Papillomaviridae, która jest zdolna do infekowania różnych gatunków. U ludzi opisano ponad 100 typów wirusa HPV atakującego skórę lub błony śluzowe. W tym artykule przyjrzymy się bliżej, jak się rozwija brodawczak w jamie ustnej.
Obszar ustno-gardłowy jest jednym z głównych miejsc występowania tego wirusa w organizmie. W rzeczywistości częstość występowania tego typu infekcji wzrosła w ostatnich latach. Jakie są jego główne przyczyny? Jak go wykryć? Dowiedz się tutaj!
Informacje o wirusie brodawczaka ludzkiego (HPV)
HPV podzielono na dwie główne grupy, w zależności od zdolności onkogennej zmian, które wywołuje. Wirusy wysokiego ryzyka to te zaangażowane w rozwój raka.
Tymczasem HPV niskiego ryzyka obejmuje wirusy, które powodują zmiany uważane za łagodne, takie jak brodawki lub kłykciny. Określenie rodzaju wirusa obecnego w zmianie wymaga specjalistycznych badań.
Skąd się bierze brodawczak w jamie ustnej
Głównym źródłem zakażenia HPV jest stosunek płciowy. Dlatego zalicza się do infekcji przenoszonych drogą płciową (STI). W rzeczywistości jest to najbardziej rozpowszechniona wirusowa choroba przenoszona drogą płciową na całym świecie.
Brodawczak w jamie ustnej występuje rzadziej niż w okolicy odbytowo-płciowej; ma to związek z regularni uprawianym seksem oralnym. Ponadto możliwe są również inne nieseksualne drogi zakażenia.
U noworodków najważniejsze źródło infekcji stanowi kanał rodny. Podobnie, może również przedostać się przez łożysko i przez płyn owodniowy.
Z drugiej strony opisano również autoinokulację, w której zmiana chorobowa w jednym rejonie ciała może służyć jako źródło zakażenia w innym miejscu.
Wirus brodawczaka ludzkiego (HPV) przenosi się głównie drogą płciową.
Sądzimy, iż spodoba Ci się również ten artykuł: Szczepionka HPV a zdrowie jamy ustnej: jaki jest ich związek?
Brodawczak w jamie ustnej: czynniki ryzyka
W kilku badaniach zidentyfikowano pewne czynniki, które zwiększają prawdopodobieństwo zakażenia HPV. Istnieje znacznie więcej informacji w literaturze w odniesieniu do infekcji odbytowo-płciowych. Jednak brodawczak w jamie ustnej również wiąże się z indywidualnymi zachowaniami uważanymi za ryzykowne.
Oprócz seksu oralnego, niektóre czynniki związane z przenoszeniem wirusa HPV to:
- Wczesna inicjacja stosunków płciowych
- Duża liczba partnerów seksualnych
- Stosunek płciowy bez zabezpieczenia
- Palenie tytoniu
- Nawykowe spożywanie alkoholu
- Historia infekcji innymi typami HPV
Niektórzy autorzy wymieniają również płeć jako czynnik ryzyka, ponieważ u mężczyzn obserwuje się większą częstość występowania HPV w jamie ustnej niż u kobiet. Możliwe jednak, iż różnica ta jest związana z wyższym spożyciem alkoholu i tytoniu przez mężczyzn, a także wiekiem rozpoczęcia aktywności seksualnej.
W jaki sposób HPV zaraża ludzi?
Cząsteczki wirusa muszą dostać się do nabłonka, aby go zainfekować. Z tego powodu ustalono, iż musi istnieć wcześniejsza zmiana w skórze lub błonie śluzowej, w której HPV może się rozwinąć.
Jednak te rany są zwykle mikroskopijne. Zatem każdy mikrouraz może służyć jako brama do zakażenia wirusem. Jama ustna jest regionem podatnym na tego typu uszkodzenia.
HPV jest zdolny do infekowania komórek tylko w najgłębszej warstwie nabłonka płaskiego, który jest obecny w skórze i błonie śluzowej. Dlatego tylko w miejscach urazów można zaobserwować brodawczaka.
Głębsze warstwy dostarczają komórki do najbardziej zewnętrznych warstw: komórki podstawne rozmnażają się i migrują na powierzchnię. W ten sposób komórka zakażona HPV przechodzi przez całą grubość nabłonka.
Objawy kliniczne HPV w jamie ustnej
W większości przypadków zakażenie HPV przebiega bezobjawowo i może pozostać niezauważone. Jednak zmiany, które wywołuje, mają cechy, które pozwalają na rozpoznanie przez dentystów i lekarzy. Poniżej opisano jego główne objawy kliniczne.
Brodawczak w jamie ustnej
Jest to mała (mniej niż jeden centymetr średnicy) i zwykle pojedyncza zmiana. Znajduje się na języku, podniebieniu miękkim, języczku lub wędzidełku. Ma wygląd podobny do kalafiora, z jasnoróżowym lub białym zabarwieniem.
Brodawczak w jamie ustnej zwykle jest bezbolesny, a jego wzrost jest szybki. Rozwija się ze szczepów o niskim ryzyku onkogennym. Dotyka ludzi w każdym wieku, ale częściej występuje między 30 a 50 rokiem życia.
Kłykciny kończyste
Ta zmiana jest nieco większa niż brodawczak w jamie ustnej (do 3 centymetrów). Ma wygląd podobny do kalafiora i może być pojedynczy lub wielokrotny. Kiedy pojawia się ten drugi typ, występuje tendencja do grupowania zmian chorobowych.
Condyloma acuminatum jest spokrewniony z podtypami niskiego ryzyka onkogennego (HPV-6 i HPV-11), ale przenoszenie tej infekcji odbywa się drogą płciową.
Wieloogniskowy rozrost nabłonka
W przypadku wieloogniskowego rozrostu nabłonka lub choroby Hecka zmiany nie są szorstkie, chociaż wydają się wypukłe. Wzrost jest powolny, a ubarwienie jest zwykle takie samo jak skóra w tej okolicy.
Występuje często i zwykle pojawia się na wargach lub na bocznej krawędzi języka. Dotyka głównie dzieci.
Jak zapobiegać brodawczakowi w jamie ustnej
Ponieważ objawy mogą pozostać niezauważone, rozpowszechnienie zakażenia HPV jest wysokie, co utrudnia podjęcie skutecznych działań w celu uniknięcia zakażenia.
Mimo to główna profilaktyka opiera się na nabywaniu odpowiedzialnych zachowań seksualnych. Pod tym względem edukacja seksualna od najmłodszych lat ma fundamentalne znaczenie.
Szczepionki a brodawczak w jamie ustnej
Szczepionki opracowano w celu zapobiegania zakażeniom niektórymi typami HPV, zwłaszcza tymi związanymi z rozwojem raka. Z tego powodu największą skuteczność ich podania obserwuje się przed rozpoczęciem współżycia seksualnego, gdyż wcześniej prawdopodobieństwo zakażenia jest znikome.
Aktualne opcje profilaktyki HPV są następujące:
- Gardasil, wyprodukowany przez Merck Laboratories. Chroni przed HPV typu 6, 11, 16 i 18 i jest skuteczny w zapobieganiu rakowi i brodawkom.
- Cervarix firmy GlaxoSmithKline. Zapewnia ochronę przed szczepami HPV 16 i 18, które biorą udział w rozwoju nowotworu szyjki macicy.
- Gardasil 9, z MSD. Zapewnia odporność na typy 6, 11, 16, 18, 31, 33, 45, 52 i 58.
Podoba Ci się ten artykuł? Możesz także przeczytać: Światowy Tydzień Szczepień 2023: The Big Catch Up
Związek między HPV a rakiem jamy ustnej i gardła
HPV jest głównym czynnikiem ryzyka raka szyjki macicy. Jednak jest również zaangażowany w nowotwory okolicy odbytowo-płciowej a także jamy ustnej i gardła.
Spośród onkogennych typów HPV występujących w raku płaskonabłonkowym głowy i szyi, najczęściej występuje HPV 16. Jednak w przeciwieństwie do raka szyjki macicy potrzeba więcej badań dotyczących jamy ustnej i gardła, aby ustalić charakterystykę tego regionu.
