Eksperci zaproszeni do udziału w panelu „Przemysł medyczny i farmaceutyczny dla zdrowia. Priorytety polskiej prezydencji w Unii Europejskiej” zostali poproszeni o stworzenie strategicznych rekomendacji w zakresie profilaktyki chorób, badań przesiewowych, szczepień ochronnych, z którymi ich zdaniem będzie musiało się zmierzyć Ministerstwo Zdrowia podczas polskiej prezydencji.
Agnieszka Leszczyńska, dyrektor generalna, prezes zarządu Angelini Pharma Polska, przypomniała, iż Angelini Pharma jest liderem w profilaktyce i zabezpieczeniu zdrowia psychicznego. Zacytowała dane Światowej Organizacji Zdrowia (World Health Organization – WHO), zgodnie z którymi jedna na trzy osoby w ciągu całego swojego życia będzie cierpieć na zaburzenia neurologiczne albo psychiatryczne. Do 2030 r. depresja będzie najczęściej występującą chorobą na świecie.
– Powinniśmy się pochylić nad chorobami mózgu, nad psychiatrią i neurologią, ponieważ jest to i będzie bardzo ważna dziedzina życia. Konieczne jest wsparcie psychiatrii i psychologii dziecięcej. Mamy za mało psychologów i psychiatrów dziecięcych. Istnieje silna potrzeba organizacji pomocy psychiatrycznej dla dzieci i młodzieży, a także edukacji zdrowotnej w szkołach. W organizacji opieki psychiatrycznej powinno uczestniczyć nie tylko Ministerstwo Zdrowia, ale także Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej oraz Ministerstwo Cyfryzacji – stwierdziła Agnieszka Leszczyńska.
Agnieszka Leszczyńska
Ekspertka dodała, iż psychiatria, psychologia i neurologia osób dorosłych również wymaga wsparcia.
– Depresja jest już problemem cywilizacyjnym, a w Polsce brakuje ekspertów. Na 37 mln ludzi mamy 4–4,5 tys. psychiatrów. Musimy się zastanowić, jak zwiększyć dostępność leczenia dla pacjentów albo przyszłych pacjentów. Warto na przykład zainwestować w dokształcanie i edukację lekarzy pierwszego kontaktu, ponieważ to oni pierwsi spotykają się z ludźmi, którzy mogą mieć zaburzenia depresyjne i inne problemy psychiatryczne. To oni monitorują cały przebieg leczenia, również psychiatrycznego i neurologicznego – wskazywała Agnieszka Leszczyńska.
Postawmy na edukację lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej
– Wspierajmy też inicjatywy oddolne. Angelini Pharma w zeszłym roku przygotowała pro bono razem z psychiatrycznymi ośrodkami akademickimi w Krakowie i Łodzi aplikację do diagnozowania i leczenia depresji. Pomaga ona lekarzom pierwszego kontaktu przejść przez kwestionariusz PHQ-9, rekomendowany przez Ministerstwo Zdrowia, pozwala stworzyć profil pacjenta i dobrać odpowiednie leczenie. Aplikacja kładzie duży nacisk na profilaktykę – podkreślała Agnieszka Leszczyńska, zaznaczając jednocześnie, jak ważne jest, żeby lekarz pierwszego kontaktu oprócz leczenia schorzeń somatycznych obserwował, jak pacjent się zachowuje, czy nie potrzebuje pomocy psychologicznej lub psychiatrycznej.
Ekspertka zwróciła uwagę na problem stygmatyzacji osób z chorobami mózgu.
– W ubiegłym roku przygotowaliśmy ankietę, w której zapytaliśmy ponad tysiąc Polaków, jak postrzegają chorych z chorobami mózgu, depresją, schizofrenią, padaczką. Zebrane dane z jednej strony pokazują, iż jest już zrozumienie tych chorób, przyzwolenie na to, żeby chorzy funkcjonowali w społeczeństwie: 70 proc. badanych wspiera członków swojej rodziny, 80 proc. kontynuowałoby przyjaźń lub związek z chorym, 50 proc. nie wstydziłoby się poruszać tych tematów w rozmowie z dziećmi. Z drugiej strony pozostało dużo zagadnień, które wymagają edukacji, na przykład przekonanie, iż leki zmieniają osobowość, uzależniają, iż wielu chorych trzeba izolować. Dlatego jednym z priorytetów powinno być wspieranie inicjatyw sprzyjających destygmatyzacji – przekonywała Agnieszka Leszczyńska.
Nacisk na profilaktykę zdrowotną
Justin Gandy, dyrektor zarządzający MSD Polska, zwrócił uwagę na dwa problemy, z którymi w kontekście prezydencji będzie musiało się zmierzyć Ministerstwo Zdrowia: budżet na ochronę zdrowia i starzejące się społeczeństwo.
Justin Gandy
– Jednym z największych wyzwań w Polsce, ostatnio najgoręcej dyskutowanym w Unii Europejskiej, jest bezpieczeństwo – bezpieczeństwo granic, ale także zabezpieczenie środków, jakich będziemy potrzebować w najbliższym czasie w związku z rosnącymi kosztami leczenia starzejącego się społeczeństwa – wskazywał.
Zdaniem eksperta optymalnym sposobem wykorzystania budżetu na zdrowie jest położenie nacisku na profilaktykę, wczesne wykrywanie i diagnozowanie problemów ze zdrowiem. Najskuteczniejszą formą prewencji, jaką dysponujemy w tej chwili, jest zapewnienie dostępu do szczepień profilaktycznych – to najlepsza inwestycja w zdrowie społeczeństwa i odporność systemu.
Justin Gandy przypomniał, jak ogromny wpływ na zmniejszenie liczby zachorowań na raka szyjki macicy miało wprowadzenie powszechnych szczepień przeciwko HPV w wielu krajach Europy.
– Warto patrzeć długoterminowo. Tylko dzięki odpowiednio zaprojektowanym strategiom będziemy mieli szansę na skuteczne zahamowanie wzrostu liczby chorób onkologicznych. Musimy jednocześnie sprawdzać, czy udało się osiągnąć ten cel i kontrolować efekty monitorowania wskaźników jakości profilaktyki – mówił.
Justin Gandy podkreślił rolę wczesnej diagnostyki, zwłaszcza chorób onkologicznych. Leczenie wcześnie wykrytych chorób pochłania mniejsze koszty niż leczenie chorób w stadiach zaawansowanych.
– I nie chodzi oczywiście tylko o budżet, ale o ludzkie życie. W wielu raportach różnych instytucji widzimy, iż jeżeli na przykład rak płuca zostanie rozpoznany odpowiednio wcześnie, może być skutecznie leczony. W im późniejszym stadium będzie zdiagnozowany, tym leczenie jest trudniejsze i droższe. Dlatego tak istotny jest dostęp do prewencji wtórnej – apelował Justin Gandy.
Badania przesiewowe najważniejsze dla skutecznego leczenia
Polska jest drugim krajem w Unii Europejskiej pod względem liczby badań przesiewowych wykonywanych u noworodków. w tej chwili obejmują one 30 chorób. Wyprzedzają nas jedynie Włochy z liczbą 31 badań. Eksperci podkreślają znaczenie tych badań dla wczesnego rozpoczęcia leczenia – już od pierwszych dni życia. Podczas konferencji przedstawiciele sektora farmaceutycznego wskazywali istotne w ich opinii działania dotyczące obszaru zdrowia w ramach trwającej od stycznia tego roku prezydencji Polski w Unii Europejskiej.
Badania przesiewowe są fundamentem skutecznego leczenia. Ich rolę podkreślał Marek Macyszyn, dyrektor generalny Vertex Pharmaceuticals w Polsce i Czechach.
Marek Macyszyn
– Polska może się pochwalić na arenie międzynarodowej wyjątkowo dobrym screeningiem noworodków, który pozwala diagnozować choroby i objąć chorych odpowiednią opieką. Dzięki temu, jeżeli tylko pojawia się taka możliwość, pacjenci mogą być odpowiednio leczeni od samego początku – stwierdził ekspert.
Nie na wszystkie choroby istnieją jednak skuteczne terapie, choć liczba odkryć stale rośnie. Działania w obszarze chorób rzadkich były jednym z elementów prezydencji Szwecji, Hiszpanii, Belgii i Węgier. W czasie polskiej prezydencji będą one kontynuowane, między innimi poprzez organizację w warszawskim Centrum Zdrowia Dziecka konferencji Okrągły Stół Chorób Rzadkich.
Firmy farmaceutyczne pracujące nad lekami na choroby rzadkie mają przed sobą duże wyzwanie, choćby ze względu na małą liczebność pacjentów, przez co badania kliniczne są bardziej skomplikowane. Dlatego niejednokrotnie prace nad przełomowym odkryciem realizowane są choćby kilkadziesiąt lat. Jedną z takich firm jest Vertex Pharmaceuticals.
– Jesteśmy globalną firmą biotechnologiczną, która inwestuje w innowacje naukowe, aby tworzyć przełomowe leki dla osób cierpiących na poważne choroby. Jesteśmy innowatorami i z dumą podejmujemy się walki z tego typu chorobami, skupiając się na ich przyczynach, a nie tylko na objawach. Nasze działania są oparte na głębokim zrozumieniu specyfiki danej choroby, a innowacyjność to najważniejszy element każdego aspektu naszej pracy – mówił Marek Macyszyn.
Powiązane
Od czego zacząć pływanie?
