AVPU, ABCDE i SAMPLE – wstępne oceny przy udzielaniu pierwszej pomocy

ratownikmed.pl 1 rok temu

Zdjęcie: avpu

Obowiązkiem każdego świadka wypadku jest udzielenie poszkodowanemu pierwszej pomocy. Dowiedz się, na czym polega schemat AVPU, ABCDE oraz wywiad SAMPLE!

Wezwanie zespołu Ratownictwa Medycznego jest pierwszą reakcją na myśl o byciu świadkiem wypadku lub innego nagłego zdarzenia. Brak udzielenia pierwszej pomocy podlega karze pozbawienia wolności, dlatego każdy powinien przystąpić do szkolenia z pierwszej pomocy. Dowiedz się, jak prawidłowo oceniać stan poszkodowanego z pomocą skali AVPU!

W skrócie:

AVPU służy do oceny przytomności i świadomości. Wpierw sprawdzamy, czy jest przytomny, a później czy reaguje na polecenia głosowe i bodźce bólowe.
ABCDE służy do oceny funkcji życiowych i neurologicznych. Przy ABC sprawdzane są drogi oddechowe, oddech i krążenie. DE to ocena ruchów motorycznych i sensorycznych, a także urazów czy krwawień.
SAMPLE to ocena: symptomów, alergii, medykamentów, przebytych chorób, lunchu (czy poszkodowany coś zjadł), i ewentualnych wydarzeń.

Ocena przytomności i stanu świadomości – skala AVPU i GCS

Skala Glasgow Coma Scale (GCS) jest skalą badającą świadomość pacjenta i dającą najbardziej miarodajne wyniki. Jest jednak dość skomplikowana, dlatego w nagłych wypadkach stosuje się skalę AVPU. Schemat AVPU pomaga ocenić, czy poszkodowany jest przytomny, czy wykazuje zaburzenia świadomości. Składa się z kolejno ocenianych reakcji na bodźce zewnętrzne. Ratownik określa stan chorego dzięki liter:

A (Alert) – przytomny, skupia uwagę;
V (Verbal) – reaguje na polecenia głosowe;
P (Pain) – reaguje na bodźce bólowe;
U (Unresponsive) – nieprzytomny, poszkodowany nie reaguje na żadne bodźce.

Ocena funkcji życiowych pacjenta ABCDE

Kontynuacją działań ratowniczych jest ocena czynności życiowych (ABC) oraz ocena funkcji neurologicznych i szybkie badanie urazowe (DE). Za pomocą schematu ABC sprawdzamy drożność dróg oddechowych oraz wykonujemy ocenę oddechu i krążenia. Następnie ratownik uprawniony do kwalifikowanej pierwszej pomocy musi przeprowadzić ocenę funkcji motorycznych i sensorycznych (D) oraz sprawdzić ciało pacjenta pod kątem urazów i krwawień (E).

Pamiętaj!

Nigdy samemu nie oceniaj funkcji motorycznych. Możesz przez to niechcący skrzywdzić poszkodowanego.

Ocena stanu poszkodowanego – wywiad SAMPLE

Podczas wywiadu pacjent powinien zostać zapytany o:

S (symptomy);
A (alergie);
M (medykamenty);
P (przebyte choroby);
L (lunch);
E (ewentualnie, co się stało?).

Nagłe zatrzymanie krążenia – resuscytacja

Jeśli doszło do zatrzymania pracy serca, do przyjazdu zespołu ratunkowego należy wykonać RKO, czyli resuscytację. Ogólnym schematem jest 30:2 (30 uciśnięć i 2 oddechy). Metoda stosowana u dzieci zakłada 5 wstępnych wdechów.

Zachęcamy do wzięcia udziału w szkoleniu z pierwszej pomocy. To bardzo ważne! Twoja odpowiednia reakcja może uratować czyjeś życie.

Najczęściej zadawane pytania

Jak sprawdzić przytomność u osoby dorosłej?

Przy sprawdzaniu przytomności należy umieścić dłoń na czole poszkodowanego. Następnie pytamy, lub delikatnie poruszamy go, aby zobaczyć czy odpowiada.