Wyniki najnowszego badania sugerują, iż ukierunkowana suplementacja witamin może wspierać terapię zaburzeń neurorozwojowych. W ADHD witamina D, a w spektrum autyzmu witamina B mogą zmniejszać nasilenie objawów zaburzenia.
Niedobory witamin w ADHD i ASD
Witaminy odgrywają kluczową rolę w prawidłowym funkcjonowaniu organizmu. Biorą udział m.in. w metabolizmie, regulacji układu odpornościowego oraz rozwoju neurologicznym. Coraz więcej badań sugeruje, iż ich niedobory lub zaburzenia w metabolizmie mogą być istotnie powiązane z zaburzeniami neurorozwojowymi, takimi jak ADHD (zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi) i ASD (zaburzenia ze spektrum autyzmu).
U osób tych często obserwuje się obniżony poziom witaminy D, witamin z grupy B oraz kwasu foliowego. Niedobory te mogą wiązać się z zaburzeniami zachowania, trudnościami w funkcjonowaniu poznawczym, a także nieprawidłowościami w rozwoju mózgu.
Podaż witamin u osób z ADHD i spektrum autyzmu
W odpowiedzi na rosnące zainteresowanie naukowcy przeprowadzili systematyczny przegląd literatury medycznej. Miał on na celu ocenę wpływu suplementacji witamin na objawy ADHD i ASD.
Aby ocenić skuteczność suplementacji witamin w łagodzeniu objawów ASD oraz ADHD, przeprowadzono metaanalizę. Badacze przeszukali trzy duże bazy danych: PubMed, Web of Science oraz Cochrane Library. Do analizy włączyli wyłącznie badania kliniczne z pomiarami przeprowadzonymi przed i po interwencji.
W analizie oceniano efekty suplementacji witamin na podstawie zmian w nasileniu objawów ADHD i ASD, mierzonych dzięki zweryfikowanych skal klinicznych. Metaanaliza została przeprowadzona w sposób rygorystyczny, tak aby zminimalizować ryzyko błędów. W tym celu sprawdzano na przykład, czy badania były odpowiednio zrandomizowane oraz czy uczestnicy przestrzegali zaleceń dotyczących interwencji.
Po ostatecznej selekcji do metaanalizy włączono 22 badania, w których łącznie udział wzięło 1504 pacjentów z ASD i ADHD.
Witamina D w ADHD i witamina B w ASD – wyniki badania
Po przeanalizowaniu wyników badań naukowcy stwierdzili, iż interwencje witaminowe wywierały istotny efekt terapeutyczny u osób z ADHD i ASD. Co ważne, skuteczność ta różniła się w zależności od rodzaju zaburzenia oraz typu podawanej witaminy.
Suplementacja witaminą B okazała się szczególnie korzystna dla pacjentów z ASD. Jej stosowanie pozytywnie wpływało na objawy takie jak dysregulacja emocjonalna i zachowania stereotypowe. Prawdopodobnie wynika to z kluczowej roli witamin B w syntezie neuroprzekaźników, takich jak GABA i serotonina, a także w procesach metylacji, które są istotne dla rozwoju układu nerwowego.
U pacjentów z ADHD bardziej widoczne efekty terapeutyczne obserwowano po suplementacji witaminą D. Dotyczyły one głównie redukcji problemów behawioralnych oraz poprawy koncentracji. Według naukowców witamina D może działać jak neurosteroid, wpływając na określone obszary mózgu oraz szlaki sygnałowe, takie jak mTOR, związane z regulacją zachowania i uwagi.
Warto zaznaczyć, iż suplementacja multiwitaminowa przynosiła ograniczone lub żadne korzyści w badanej populacji.
Jakie witaminy w ADHD i ASD?
Ukierunkowana suplementacja witamin może stanowić skuteczną i łatwą do wdrożenia opcję terapeutyczną u osób z ASD i ADHD.
Mimo wartości otrzymanych wyników, naukowcy podkreślają, iż ich badanie ma pewne ograniczenia. Po pierwsze, w metaanalizie brakuje wysokiej jakości badań dotyczących wpływu witamin innych niż B i D. przez cały czas konieczne jest również głębsze zrozumienie konkretnych szlaków biologicznych, za pośrednictwem których witaminy łagodzą objawy zaburzeń neurorozwojowych.
Kolejnym ograniczeniem była heterogeniczność pomiędzy uwzględnionymi badaniami. Niewystarczające raportowanie kluczowych danych, takich jak dawkowanie czy wiek uczestników, utrudniło pełną analizę źródeł tych różnic.
Przyszłe badania powinny skoncentrować się na eliminowaniu tych niedociągnięć oraz dostarczaniu bardziej szczegółowych danych, które pozwolą na lepsze określenie skuteczności i mechanizmów działania suplementacji witaminowej.
