Wiosna wydaje się być doskonałym czasem, aby odetchnąć pełną piersią. Przyroda budzi się do życia, a następnie rozkwita w pełni, oferując nam mnogość doznań termicznych, wzrokowych i zapachowych. To dobry moment, aby poznać lub przypomnieć dobrodziejstwa płynące z natury i szczególnego rodzaju terapii z nią związanego, jakim jest aromaterapia.
Czym jest aromaterapia?
Aromaterapia oznacza dosłownie leczenie zapachem i odnosi się do wszelkich działań, które mają na celu poprawę samopoczucia i stanu zdrowia właśnie poprzez zapach – najczęściej zamknięty w olejkach eterycznych. Tak rozumiana, aromaterapia znajduje się w obszarze zainteresowania medycyny, zwłaszcza jej niekonwencjonalnej odmiany. Już nasi przodkowie zauważyli, iż zapachy, pozyskane np. z wyciągów roślinnych, mogą uśmierzać ból lub łagodzić napięcie. W tym celu stosowali inhalacje, masaże lub okłady z wykorzystaniem olejków. Zapachy oddziałują jednak nie tylko na fizyczne funkcje organizmu, ale również na te, które odpowiadają za nasze funkcjonowanie poznawcze i społeczne. Dzięki temu możemy ją wykorzystywać nie tylko do leczenia, ale również projektowania oddziaływań edukacyjnych i terapeutycznych.
Jak zastosować aromaterapię w edukacji?
Współcześnie nauka potrafi precyzyjniej określić związek między działaniem bodźców węchowych a funkcjonowaniem układu nerwowego. Dzięki wiedzy o budowie mózgu posiadamy informacje, iż drogi węchowe umożliwiające odbieranie i przetwarzanie bodźców zapachowych znajdują się blisko ośrodków odpowiedzialnych za wyższe czynności poznawcze. Prowadząc stymulację zapachową, pośrednio aktywujemy więc części mózgu, w których zachodzą procesy zapamiętywania, analizowania i przetwarzania bardziej złożonych informacji.
Kilka pomysłów na zabawy z zapachami:
- wykorzystywanie olejków zapachowych podczas masażu, zabaw rozwijających świadomość ciała, relaksacji, rytuałów zaczerpniętych z metody Poranny Krąg;
- wykorzystywanie zapachów w rozszerzaniu zakresu spożywanych produktów, zgodnie z zasadą: obejrzyj, dotknij, powąchaj, a jeżeli chcesz – posmakuj;
- zagadki zapachowe – rozpoznawanie zapachów produktów (można wykorzystać np. liście laurowe, cynamon, kawę, kakao, kawałki cytrusów, miętę) zamkniętych w pojemniczkach lub wacików nasączonych olejkami;
- memory zapachowe – rozpoznawanie zapachów takich samych produktów umieszczonych w nieprzezroczystych pojemnikach;
- pachnące masy sensoryczne – mieszanie np. pachnącego olejku do kąpieli z mąką ziemniaczaną, „sztuczne błoto” – wymieszanie kakao, mąki ziemniaczanej i wody, zabawa z pianką do golenia, malowanie przystygniętym kisielem;
- naturalne kosmetyki – wykonywanie peelingu poprzez wymieszanie cukru, oleju (kokosowego, migdałowego, oliwy z oliwek) i dowolnych dodatków: skórki startej z cytryny, pomarańczy, lawendy, zmielonej kawy, cynamonu, płatków róży;
- dekoracje DIY – układanie w szklanych pojemnikach warstw np. płatków owsianych, kaszy manny, ziaren kawy, zafarbowanej soli, suszonych płatków kwiatów, kory, szyszek, mchu, kamyków;
- własnoręcznie przygotowane dekoracje lub kosmetyki mogą być ciekawym prezentem np. z okazji Dnia Matki.
Jaki jest wpływ poszczególnych zapachów na nastrój i układ nerwowy?
Najdokładniej opisane działanie zapachów:
- wyciszające, uspokajające, antystresowe – takie działanie wykazuje zapach bergamotki, lawendy, róży, szałwii, melisy;
- energetyzujące – zapach jałowca, sosny, bazylii, hyzopu;
- usprawniające myślenie, usuwające zmęczenie, pobudzające pamięć – rozmaryn, bazylia, geranium;
- antydepresyjne, poprawiające nastrój – rumianek, jaśmin.
Korzyści jakie przynosi aromaterapia:
- pozwala na poszerzenie zakresu doświadczeń sensorycznych;
- pobudza ośrodki w mózgu odpowiadające za uczenie się;
- aktywuje układ nerwowy, pozwalając na oddziaływanie w zaplanowany celowy sposób: pobudzający lub wyciszający;
- ułatwia skupienie się i zapamiętywanie;
- dostarcza przyjemnych doznań.
Bibliografia:
L. Eliot, Co tam się dzieje? Jak rozwija się mózg i umysł w pierwszych pięciu latach życia, wyd. Media Rodzina, Poznań 2003
M. Borkowska, Integracja sensoryczna w rozwoju dziecka. Podstawy neurofizjologiczne, wyd. Harmonia, Gdańsk 2018
A. Sokół, Przewodnik po terapiach naturalnych, Studio Astropsychologii, Białystok 2008
Autor: Urszula Wesół – pedagog, pedagog specjalny
Pedagogika specjalna – portal dla nauczycieli
Post Aromaterapia i jej zastosowanie w edukacji i terapii pojawił się poraz pierwszy w Pedagogika Specjalna - portal dla nauczycieli.
