Udostępnij na PintereścieCzy zdrowa dieta może pomóc zmniejszyć ryzyko cukrzycy typu 2 niezależnie od ogólnych predyspozycji? DOSTAWA OBRAZU/Stocksy- Nowe badanie wykazało, iż zdrowa dieta może obniżyć poziom glukozy we krwi i zmniejszyć ryzyko cukrzycy typu 2 u mężczyzn, niezależnie od genetycznych predyspozycji do tej choroby.
- W badaniu wzięło udział prawie 1600 mężczyzn w Finlandii, którzy nie chorowali na cukrzycę typu 2, a którzy przeszli kwestionariusz żywieniowy i badanie poziomu glukozy we krwi.
- Eksperci twierdzą, iż wielu społecznym i osobistym zagrożeniom związanym z cukrzycą typu 2 można zapobiec poprzez zmianę stylu życia i nawyków żywieniowych.
Według nowego badania przeprowadzonego w Finlandii przestrzeganie zdrowej diety opartej na zalecanych poziomach składników odżywczych może pomóc w ochronie przed wysokim poziomem cukru we krwi i zmniejszyć ryzyko zachorowania na cukrzycę typu 2, niezależnie od predyspozycji genetycznych danej osoby.
W badaniu, którego autorami są naukowcy z Uniwersytetu Wschodniej Finlandii, przeanalizowano dane pochodzące z kohorty osób cierpiących na zespół metaboliczny u mężczyzn (METSIM). Po wykluczeniu uczestników METSIM posiadających brakujące dane, analiza objęła prawie 1600 mężczyzn w Finlandii w wieku od 51 do 85 lat, którzy wcześniej nie chorowali na cukrzycę typu 2.
Uczestnicy wypełnili kwestionariusz dotyczący częstotliwości spożywania posiłków i w latach 2016–2018 przeszli dwugodzinny doustny test tolerancji glukozy. Naukowcy biorący udział w niniejszym badaniu ocenili te dane wraz z poziomem ryzyka cukrzycy typu 2, opierając się na 76 wariantach genetycznych powiązanych z tym ryzykiem.
Zidentyfikowano dwa wzorce żywienia: zdrowy i niezdrowy. Zdrowy składał się między innymi z warzyw, owoców, ryb, drobiu, produktów pełnoziarnistych, niesłodzonego i niskotłuszczowego jogurtu oraz ziemniaków. Niezdrowa dieta zawierała dużo produktów spożywczych, takich jak smażone ziemniaki, przetwory mięsne, pieczone słodycze i cukierki, rafinowane zboża, wysokotłuszczowe i słodzone produkty mleczne oraz gotowe posiłki.
Naukowcy doszli do wniosku, iż przestrzeganie zdrowej diety wiązało się z niższym poziomem glukozy we krwi i takim samym pozytywnym wpływem na zmniejszenie ryzyka cukrzycy typu 2, niezależnie od czynników genetycznych.
Wiadomości medyczne dzisiaj rozmawiałem z Sebnem Unluisler, inżynierem genetycznym i głównym oficerem ds. długowieczności w London Regenerative Institute, który nie był zaangażowany w badania. Unluisler powiedział, iż badanie może przynieść pewne optymistyczne wnioski na temat wpływu diety na predyspozycje genetyczne do cukrzycy typu 2, ale istnieją również pewne ograniczenia populacji objętej badaniem.
„Oznacza to, iż jeżeli rodzice z wysokim ryzykiem genetycznym utrzymują zdrową dietę i przekazują te nawyki swoim dzieciom, dzieci mogą mieć niższe ryzyko zachorowania na cukrzycę niż ich rodzice” – powiedział Unluisler. „Jednak badanie może mieć ograniczenia, jeżeli nie obejmie zróżnicowanego zakresu grup etnicznych, poziomów dochodów lub lokalizacji geograficznych, ponieważ czynniki te mogą wpływać na nawyki żywieniowe i ryzyko genetyczne”.
„Genetyczne predyspozycje do cukrzycy typu 2 mogą się znacznie różnić między regionami i grupami etnicznymi, przy czym niektóre populacje, takie jak Azjaci i Afrykanie, wykazują wyższe ryzyko genetyczne” – wyjaśniła. „Te spostrzeżenia podkreślają znaczenie spersonalizowanych porad dietetycznych i strategii zdrowia publicznego w celu skutecznego zmniejszenia ryzyka cukrzycy w różnych populacjach”.
– Sebnem Unluisler
Badanie objęło jedynie mężczyzn, więc nie jest jasne, czy wyniki można odnieść do kobiet, co jest istotne ze względu na różnice płciowe w rozwoju i postępie cukrzycy typu 2.
Melanie Murphy Richter, MS, RDN, dyplomowana dietetyczka i dyrektor ds. komunikacji w firmie żywieniowej Prolon, która nie była zaangażowana w badanie, powiedziała Wiadomości medyczne dzisiaj iż wyniki badania potwierdzają tezę, iż na cukrzycę typu 2 często wpływają czynniki zależne od społeczeństwa, takie jak dieta, ćwiczenia i warunki społeczno-ekonomiczne:
„Promując zdrowy tryb życia i uwzględniając czynniki środowiskowe, możemy zmniejszyć ryzyko cukrzycy i znacząco poprawić wyniki w zakresie zdrowia publicznego. W odniesieniu do przyszłych pokoleń badanie sugeruje, iż dieta może skutecznie zmniejszyć ryzyko cukrzycy niezależnie od predyspozycji genetycznych.
Oznacza to, iż przyjęcie zdrowych nawyków żywieniowych może potencjalnie poprawić wyniki zdrowotne kolejnych pokoleń. Na przykład dziecko, które przestrzega zdrowej diety, może być narażone na mniejsze ryzyko cukrzycy w porównaniu z rodzicami, którzy nie traktowali priorytetowo zdrowego odżywiania.
„Chociaż składniki genetyczne, w tym te wpływające na produkcję insuliny, mogą zwiększać podatność na cukrzycę typu 2, chorobę można w dużym stopniu modyfikować, kontrolować, a choćby odwracać poprzez interwencję w dietę i styl życia. W szczególności wybory dotyczące diety i stylu życia mogą wpływać na epigenetykę, potencjalnie zmieniając ekspresję genów przekazywaną przyszłym pokoleniom” – wyjaśnił Richter.
Cukrzyca typu 2 jest najczęstszą postacią cukrzycy, a ćwiczenia fizyczne, dieta i leki mogą pomóc w jej leczeniu. Istnieją dwa rodzaje czynników ryzyka: niektóre można modyfikować, a niektórych nie można modyfikować. Do ogólnie niemodyfikowalnych czynników ryzyka zalicza się:
- rodzinna historia choroby
- rasa: Afroamerykanie, Azjaci, Latynosi, rdzenni Amerykanie i mieszkańcy wysp Pacyfiku mają wyższe ryzyko zachorowania na cukrzycę typu 2
- mieć ponad 45 lat
- historia cukrzycy ciążowej, która rozwija się w czasie ciąży
- depresja
- urodzenie dziecka, które po urodzeniu waży ponad 9 funtów
- cierpiących na zespół policystycznych jajników (PCOS)
Niektóre typowo modyfikowalne lub możliwe do uniknięcia czynniki ryzyka obejmują:
- siedzący tryb życia, z niewielką ilością ćwiczeń lub bez nich
- nadciśnienie tętnicze lub wysokie ciśnienie krwi
- otyłość lub nadwaga
- choroba serca lub naczyń krwionośnych i udar mózgu
- niski poziom „dobrego” cholesterolu lub lipoprotein o dużej gęstości (HDL)
- wysoki poziom tłuszczów zwanych trójglicerydami
- niezdrowa dieta
Czasami wysokie ciśnienie krwi, wysoki poziom cholesterolu i inne czynniki ryzyka wymienione jako modyfikowalne mogą być dziedziczne lub wynikać z innych schorzeń, których nie można uniknąć. Jednak eksperci twierdzą, iż zdrowe zmiany w diecie i zarządzanie modyfikowalnymi czynnikami ryzyka mogą przynieść korzyści każdemu.
Richter powiedział, iż przed latami sześćdziesiątymi XX wieku cukrzyca typu 2 nie była tak powszechna, ale masowa produkcja przetworzonej żywności miała ogromny wpływ na globalne wskaźniki tej choroby.
„Jego częstość występowania wzrosła wraz z przyjęciem na całym świecie zachodniej diety bogatej w przetworzoną żywność, rafinowane węglowodany i białka zwierzęce, co przyczyniło się do powszechnego wzrostu otyłości i cukrzycy. Czynniki takie jak rodzinne nawyki żywieniowe przekazywane z pokolenia na pokolenie i warunki społeczno-ekonomiczne wpływające na dostęp do żywności sprzyjającej cukrzycy również odgrywają znaczącą rolę w jej rozwoju” – powiedział Richter. „Dieta bogata w rafinowane cukry, przetworzoną żywność i białka zwierzęce (wysoka zawartość tłuszczów nasyconych), typowa dla wielu państw zachodnich, została powiązana z wyższym wskaźnikiem otyłości i cukrzycy typu 2. W rzeczywistości zaobserwowaliśmy pojawienie się cukrzycy w krajach takich jak Meksyk, Chiny i Indie, po rozpoczęciu przyjmowania zachodniego stylu odżywiania”.
Richter dodał, iż wyniki fińskiego badania wcale nie są zaskakujące.
„Cukrzyca typu 2 wynika przede wszystkim z wyborów żywieniowych i stylu życia, na które wpływa powszechna dostępność przetworzonej żywności oraz promocja – i gloryfikacja – niezdrowych nawyków. Pomimo takiego zrozumienia jest ono często postrzegane w kręgach związanych ze służbą zdrowia jako stan trwający całe życie, wymagający leczenia. Chociaż dla niektórych leki są niezbędne, wiele osób może skutecznie zmodyfikować lub choćby odwrócić ten stan poprzez dostosowanie diety i zmiany stylu życia, często zmniejszając lub eliminując z czasem potrzebę stosowania leków” – powiedział Richter. „Co zachęcające, zdrowe nawyki można przekazywać z pokolenia na pokolenie, co podkreśla najważniejsze znaczenie wczesnej edukacji żywieniowej i inicjatyw rządowych, aby zapewnić wszystkim społecznościom dostęp do pożywnej żywności i pozwolić sobie na nią. Wysiłki te powinny zająć centralne miejsce w badaniach i dyskusjach na temat zdrowia na temat cukrzycy typu 2 i innych chorób przewlekłych, na które wpływ ma dieta i styl życia”.
