Więcej nie zawsze oznacza lepiej. Najnowsza metaanaliza sugeruje, iż zbyt intensywna terapia może przynieść dużo szkody dzieciom w spektrum autyzmu. Badanie to rzuca nowe światło na aktualne wytyczne terapeutyczne, sugerując, iż powinno się dostosowywać terapię do indywidualnych potrzeb dziecka i jego rodziny.
Intensywność terapii dzieci w spektrum autyzmu
Wyniki badania z 1987 roku, sugerowały, iż dzieci w spektrum autyzmu uczestniczące w ilościowo bardzo intensywnej terapii osiągały lepsze wyniki. To badanie miało duży wpływ m.in. na rozwój terapii behawioralnych. Zainspirowało wielu specjalistów i rodziców, aby intensyfikowali ilość godzin terapeutycznych dla swoich podopiecznych. Często osoby w spektrum spędzają 20-40 godzin tygodniowo na różnych zajęciach terapeutycznych.
Wyniki nowych badań
Jednak wyniki późniejszych badań były mniej jednoznaczne. Ostatnia metaanaliza nie znalazła rygorystycznych dowodów na to, iż więcej godzin terapii prowadzi do lepszych wyników. Ważne jest, aby terapie były elastyczne i dostosowane do indywidualnych potrzeb dziecka, a także, aby wspierały całą rodzinę.
Najnowsza analiza (czerwiec 2024 r.) objęła 144 badań dotyczących terapii we wczesnym dzieciństwie z udziałem 9038 dzieci w spektrum autyzmu. Badacze sprawdzili między innymi czy można powiązać efekty terapii z tygodniową liczbą godzin spędzanych właśnie na zajęciach terapeutycznych. Metaanaliza nie wykazała, iż większa liczba godzin terapii przynosi większe korzyści. W rzeczywistości efekt może być odwrotny. Dla niektórych dzieci nadmierna intensywność terapii może prowadzić do stresu, zmęczenia i rozluźnienia relacji między nim a rodzicami.
Czytaj także: Czy Trening Umiejętności Społecznych dla dzieci spektrum autyzmu to dobry pomysł?
Terapia dzieci w spektrum autyzmu według indywidualnych potrzeb
Każde dziecko w spektrum autyzmu jest inne, dlatego należy dostosowywać terapię do jego specyficznych potrzeb. Nie ma uniwersalnego podejścia, które byłoby skuteczne dla wszystkich dzieci. Każde cechuje się innym stopniem trudności w różnych obszarach. Co więcej, dzieci posiadają osobliwe zdolności, zainteresowania i potrzeby. Stąd terapeuci, planując proces terapeutyczny, powinni brać pod uwagę indywidualne różnice dzieci, a także wsparcie, jakie mogą otrzymać od rodziny i bliskiego otoczenia.
Rola rodziców w terapii dziecka
Oczywiście rodzice i opiekunowie odgrywają kluczową rolę w procesie terapeutycznym. Ich zaangażowanie i kooperacja z terapeutami są niezbędne do skutecznego prowadzenia terapii. Rodzice powinni być informowani o celach spotkań terapeutycznych, stosowanych metodach i oczekiwanych wynikach. Współpraca między rodzicami dziecka a terapeutą pozwala na lepsze dostosowanie terapii do codziennego życia dziecka i jego rodziny. Zaangażowanie rodziny dziecka w terapię powinno być brane pod uwagę również w momencie planowania liczby godzin zajęć.
Czytaj także: Stimming w kontekście spektrum autyzmu i ADHD
Zachowanie balansu
Utrzymanie równowagi między terapią a codziennymi aktywnościami jest najważniejsze dla zdrowego rozwoju dziecka. Dzieci potrzebują czasu w zabawę swobodną, naukę i relacje społeczne poza kontekstem terapeutycznym. Nadmierne skupienie na terapii może prowadzić do stresu i zmniejszenia jakości życia zarówno dziecka, jak i jego rodziny. Może też wpływać na jego relacje z najbliższymi, powodując napięcia i frustracje.
Warto zwrócić uwagę na to, aby terapia była nie tylko skuteczna, ale także zrównoważona i uwzględniała emocjonalne potrzeby dziecka.
Czy zbyt intensywna terapia dzieci w spektrum autyzmu może być szkodliwa?
Podsumowując, autorzy metaanalizy podkreślają potrzebę reewaluacji aktualnych wytycznych dotyczących terapii osób w spektrum autyzmu. Sugerują, iż terapie powinny być bardziej elastyczne i dostosowane do indywidualnych potrzeb dziecka. Z uwzględnieniem zdrowego balansu między interwencją terapeutyczną a codziennym życiem. Intensywna terapia dzieci w spektrum autyzmu może przynieść wiele negatywnych skutków. Należy skupić się przede wszystkim nie na liczbie, a jakości tych zajęć.
Podejście terapeutyczne powinno być holistyczne, czyli uwzględniać zarówno aspekty rozwojowe, jak i emocjonalne dziecka oraz jego rodziny.
Istnieje potrzeba dalszych badań, które pozwolą lepiej zrozumieć, jakie metody terapeutyczne są najbardziej efektywne. Badania te powinny skupić się na długoterminowych efektach różnych typów terapii oraz na ich wpływie na jakość życia dzieci w spektrum autyzmu i ich rodzin. Ważne, by były też bardziej zróżnicowane, czyli zasięgiem obejmowały grupy dzieci o różnorodnych trudnościach.
Czytaj także: Dzieci w spektrum autyzmu i ADHD częściej doświadczają przemocy ze strony rówieśników
