Uzależnienie od alkoholu staje się coraz bardziej powszechne, także wśród młodych dorosłych. W odpowiedzi na ten rosnący problem naukowcy nieustannie poszukują nowych, skutecznych metod leczenia. Jednym z obiecujących kierunków badań jest zastosowanie kannabidiolu (CBD). CBD jest związkiem pochodzącym z konopi, który nie wykazuje działania psychoaktywnego, a jednocześnie może wpływać na mechanizmy uzależnień.
CBD a uzależnienia. Badanie wpływu CBD na uzależnienia
W badaniu udział wzięło 36 młodych dorosłych w wieku od 17 do 22 lat. Wszyscy oni spełniali kryteria diagnostyczne zaburzenia związanego ze spożywaniem alkoholu (AUD – Alcohol Use Disorder). Żaden z uczestników nie był jednak objęty leczeniem. Wszyscy spożywali alkohol w ciągu dwóch tygodni poprzedzających badanie.
Każdy uczestnik odbył w ramach badania dwie wizyty. Podczas jednej podawano dawkę 600 mg CBD (w postaci leku Epidiolex), a podczas drugiej — placebo w postaci oleju sezamowego. Badanie było podwójnie zaślepione co oznacza, iż ani uczestnicy ani naukowcy nie wiedzieli, którą substancję podano. Wcześniej uczestnicy otrzymywali wysokotłuszczową przekąskę, aby poprawić wchłanianie CBD. Testy przeprowadzano po 2–3 godzinach od podania substancji, czyli w czasie, gdy stężenie CBD we krwi osiąga swój szczyt. Między wizytami zastosowano 18-dniową przerwę, aby zapewnić całkowitą eliminację leku z organizmu.
W ramach badania naukowcy oceniali wpływ CBD na szereg parametrów neurologicznych, psychologicznych i fizjologicznych. Mierzono poziomy kluczowych neuroprzekaźników dzięki spektroskopii rezonansu magnetycznego. Rejestrowano również aktywność mózgu metodą funkcjonalnego rezonansu magnetycznego podczas ekspozycji na bodźce alkoholowe i neutralne. Uczestnikom pokazywano obrazy napojów alkoholowych i bezalkoholowych oraz prezentowano zapach ich ulubionego alkoholu. Proszono ich również o ocenę subiektywnego głodu alkoholowego. Równolegle rejestrowano fizjologiczne wskaźniki stresu, takie jak zmienność rytmu serca czy przewodnictwo skórne.
Po każdej wizycie uczestnicy przez siedem dni prowadzili dzienniki, w których zapisywali rzeczywistą ilość spożytego alkoholu. Pozwoliło to na ocenę ewentualnego wpływu CBD na ich codzienne zachowania związane z piciem. Każdą wizytę nadzorował lekarz, który monitorował stan zdrowia uczestników oraz notował ewentualne działania niepożądane.
Jednorazowa dawka CBD – bezpieczna, ale czy skuteczna?
Wyniki badania potwierdziły, iż jednorazowe podanie 600 mg CBD (w formie leku Epidiolex) jest bezpieczne. W trakcie eksperymentu nie zaobserwowano żadnych działań niepożądanych związanych z przyjęciem substancji, co potwierdza jej korzystny profil bezpieczeństwa.
Jednak jeżeli chodzi o skuteczność, efekty były bardziej ograniczone. Pojedyncza dawka CBD nie przyniosła istotnych zmian w chemii mózgu, nie wpłynęła na reakcję na bodźce związane z alkoholem, ani nie zmniejszyła ilości spożywanego alkoholu w dniach następujących po badaniu. Oznacza to, iż jednorazowe przyjęcie CBD nie wywołało natychmiastowych, mierzalnych korzyści u młodych osób z rozpoznanym AUD.
Dlaczego CBD jest nieskuteczne w walce z uzależnieniami?
Autorzy badania podkreślają, iż wyniki te nie oznaczają, iż CBD jest całkowicie nieskuteczne w leczeniu AUD. Wskazują raczej na konieczność dalszych badań, które uwzględniałyby regularne, długoterminowe stosowanie substancji. Badacze podejrzewają, iż pozytywne efekty terapeutyczne mogą ujawnić się dopiero po dłuższym czasie przyjmowania CBD.
Jednym z możliwych wyjaśnień braku efektu może być również wiek uczestników. Mózgi osób młodych mogą reagować inaczej na substancje wpływające na układ nerwowy niż mózgi dorosłych z dłuższą historią uzależnienia. W przyszłości badanie powinno się więc przeprowadzić również na starszej grupie osób.
Badacze zwracają także uwagę na to, iż zastosowane bodźce – zdjęcia drinków i zapach alkoholu – mogły być zbyt mało angażujące, by wywołać silny głód alkoholowy lub intensywną aktywność mózgu. Użycie bardziej realistycznych bodźców, np. smaku alkoholu lub kontekstu społecznego (np. scena imprezy), mogłoby zwiększyć trafność pomiaru, jednak nie było możliwe do zrealizowania z uwagi na wiek części uczestników, którzy nie osiągnęli jeszcze ustawowego wieku pozwalającego na legalne spożycie alkoholu.
Na koniec autorzy zauważają, iż stężenie CBD we krwi uczestników wykazywało dużą zmienność, co również mogło wpłynąć na brak jednoznacznych efektów. To kolejny aspekt, który powinien być brany pod uwagę w przyszłych, bardziej rozbudowanych badaniach.
Jest to pierwsze badanie, które analizuje wpływ jednorazowej dawki CBD u młodych dorosłych z zaburzeniem używania alkoholu. Choć nie zaobserwowano natychmiastowych efektów terapeutycznych, autorzy podkreślają, iż wyniki te stanowią istotny punkt wyjścia dla dalszych badań. Zgodnie z ich sugestiami, przyszłe prace powinny skupić się na długoterminowym stosowaniu CBD oraz dokładniejszym zrozumieniu jego potencjalnego działania w różnych grupach wiekowych i klinicznych.
