Zamienniki soli zmniejszają ryzyko nawrotu udaru i śmierci

Naukowcy wskazują, iż przejście na substytut soli ze zwykłego chlorku sodu znacznie zmniejsza ryzyko nawrotu udaru i zgonu.

Otwarte, randomizowane badanie kliniczne przeprowadzono w 600 wioskach w północnych Chinach. Analiza podgrup z badania Salt Substitute and Stroke Study (SSaSS) składała się z pacjentów, którzy sami zgłosili szpitalną diagnozę udaru.

W badaniu, w którym oceniono 15 249 pacjentów z udarem mózgu, zastosowanie substytutu soli zmniejszyło ryzyko nawrotu udaru mózgu o 14 proc. (ryzyko względne [RR], 0,86; 95 proc. CI, 0,77–0,95, P = 0,005).

Zmniejszenie ryzyka udaru krwotocznego było większe (zmniejszenie względne, 30 proc.; P = 0,002). Ryzyko zgonu zmniejszyło się o 12 proc. (95 proc. CI, 4–18 proc.; P = 0,003), z większym wpływem na zgon związany z udarem mózgu (względne zmniejszenie, 21 proc.; P = 0,01) w średnim okresie obserwacji wynoszącym 61,2 miesiąca.

Zmniejszenie ryzyka było spójne we wszystkich podgrupach i analizach wrażliwości, a zwiększone ryzyko hiperkaliemii nie było istotne (RR, 1,01; 95 proc. CI, 0,74–1,38; P = 0,96).

Bez zwiększonego ryzyka hiperkaliemii

W analizach wrażliwości wykluczono uczestników z powtarzającymi się nawracającymi udarami w okresie obserwacji, dostosowano nierównowagi w charakterystyce wyjściowej, a do definicji pierwszorzędowych zdarzeń końcowych dodano „możliwe” i „prawdopodobne” oraz „określone”.

Spośród 20 995 osób włączonych do badania tylko pacjenci z historią udaru mózgu zostali ocenieni w analizie wstępnie określonej podgrupy 7703 osób w grupie substytutów soli i 7546 w grupie zwykłej soli. Średni wiek wynosił 64 lata, a 54 proc. uczestników stanowili mężczyźni. Substytut soli składał się z 75 proc. chlorku sodu i 25 proc. chlorku potasu.

Obawy dotyczące hiperkaliemii w badaniu były często podnoszone przez dr Daniela W. Jonesa z Wydziału Medycyny University of Mississippi Medical Center w Jackson. Zauważył, iż w analizie podgrup wykorzystano typowe objawy do oceny obecności hiperkaliemii, w tym hospitalizacji i zgonu związanego z arytmią. Ani jedno, ani drugie nie wzrosło w grupie substytutów soli.

Zwiększenie uwagi na dietę niskosodową

Obawy dotyczące stosowania substytutów soli przez pacjentów z przewlekłą chorobą nerek w stadium 3 lub 4 oraz pacjentów przyjmujących diuretyki oszczędzające potas są oparte na mocnych dowodach – wskazują autorzy badania.

Debata na temat znaczenia zwiększonego stężenia potasu lub obniżonej zawartości sodu jako głównego czynnika korzyści płynących z substytutu soli na bazie potasu będzie kontynuowana, ale nie powinna opóźniać stosowania tej strategii. Jak dodają badacze, „udowodniono, iż jest ona skuteczna i bezpieczna dla większości ludzi”.

– Ta analiza i inne badania mogą okazać się punktem zwrotnym dla ruchu w kierunku obowiązkowych limitów sodu w żywności i powinny przekonać klinicystów do zwrócenia większej uwagi na dietę niskosodową, która zawiera substytut soli na bazie potasu u większości pacjentów – zauważa dr Jones.

Efekty obniżające ciśnienie krwi

Substytuty soli zastępują część chlorku sodu chlorkiem potasu i łączą obniżające ciśnienie krwi działanie zmniejszonej zawartości sodu w diecie ze zwiększonym potasem w diecie.

– Poprzednie badania wyraźnie wykazały, iż redukcja sodu i suplementacja potasu nie tylko obniżają ciśnienie krwi niezależnie, ale także mają działanie synergiczne – zauważają autorzy badania, kierowani przez Xiong Dinga, MPH, ze Szkoły Zdrowia Publicznego na Uniwersytecie Wuhan w Chinach.

Odkrycia dostarczają dowodów do „kształtowania strategii zdrowia publicznego na całym świecie, zwłaszcza wśród populacji, które polegają na domowym gotowaniu z solą”. Naukowcy dodają, iż substytuty soli „mogą znacznie poprawić wtórną profilaktykę udaru mózgu i zdrowie układu krążenia w skali globalnej”.