Zaburzenia adaptacyjne

thepresja.pl 1 dzień temu

Zaburzenia adaptacyjne mogą wystąpić u każdego z nas. Doprowadzają do nich bowiem sytuacje z którymi stykamy się na co dzień. Mogą one mieć różny przebieg: u jednych będą dominować objawy lęku i depresji, u innych z kolei może wystąpić zaburzenie zachowania.

Na samym początku warto byłoby się przyjrzeć definicji. Zgodnie z kryteriami diagnostycznymi ICD-11, zaburzenia adaptacyjne to zaburzenie przystosowania w reakcji na silny stres, które diagnozuje się najwcześniej miesiąc po wystąpieniu stresującego wydarzenia. Objawia się to pochłonięciem przez stresor. Po ludzku oznacza to, iż dana jednostka zaczyna znacznie się zamartwiać daną sytuacją, pojawiają się u niej niepokojące myśli, ruminacje a także nieudane próby adaptacji do stresora. Ich konsekwencje to znaczne szkody w różnych obszarach funkcjonowania danej jednostki, np. w życiu zawodowym, rodzinnym, społecznym, szkolnym lub w innych ważnych strefach.

Statystyki odnośnie zaburzeń adaptacyjnych w Polsce na obecną chwilę są bardzo słabe. Pierwsze badania zostały zrealizowane w trakcie pandemii COVID-19. W okresie marzec-kwiecień 2020, czyli w ciągu dwóch pierwszych miesięcy od pierwszego chorego pacjenta w Polsce. Objawy zaburzeń były widoczne u 49% badanych. Przy jednoczesnym wykluczeniu innych zaburzeń takich jak PTSD, depresja i lęk uogólniony- zaburzenia adaptacyjne występowało u 14% badanych osób. Rozpowszechnienie w podobnym okresie w kilku europejskich krajach wyniosło 18,2%.
Skoro znamy definicje i statystyki przyjrzyjmy się teraz przyczynom. Za przyczyny zaburzeń adaptacyjnych uznaje się bardzo wiele różnych sytuacji, które prowadzą do przeżywania znacznego stresu.
Mówiąc konkretniej, zaburzenia adaptacyjne pojawiają się wtedy kiedy człowiek styka się z ciężkimi dla niego wydarzeniami, z którymi jego psychika po po prostu nie jest w stanie sobie poradzić. Jako przykład można podać między innymi.

utratę pracy;
śmierć bliskiej osoby
rozstanie z partnerem;
kłopoty finansowe;
zachorowanie na ciężką (zwłaszcza przewlekłą) chorobę;
konieczność przeprowadzki (zarówno do innego kraju, jak i do innego miasta);
utratę rodziców;
wyjazd, którego skutkiem będzie długa rozłąka z bliskimi osobami;
przejście na emeryturę.
Co ciekawe, zaburzenia adaptacyjne mogą rozwinąć się również i w związku z wydarzeniami, które ogólnie odbierane są raczej jako typowo pozytywne. Mowa tutaj o zajściu w ciążę, wzięciu ślubu czy urodzeniu się dziecka.
W tym miejscu warto też przyjrzeć się czynnikom sprzyjającym powstawaniu zaburzeń adaptacyjnych.
Każdy z nas ma jakieś cechy charakteru. Osoby o takich cechach jak wysoki poziom niepokoju lub pesymizm mają większe predyspozycje do zaburzeń adaptacyjnych.
Słabe lub nieobecne wsparcie również może nasilać uczucie stresu i izolacji w obliczu zmian życiowych
Poprzednie traumatyczne lub stresujące przeżycia mogą zwiększać prawdopodobieństwo wystąpienia zaburzeń adaptacyjnych w odpowiedzi na nowe czynniki stresogenne.

Osoby, u których wystąpią zaburzenia adaptacyjne, przejawiać mogą różnego typu dolegliwości. Wśród możliwych objawów zaburzeń adaptacyjnych wymienia się głównie:

obniżenie nastroju,
problemy ze snem (zwykle w postaci bezsenności),
rozdrażnienie,
zaburzenia zachowania,
tendencję do łatwego wpadania w gniew,
lęk,
stałe zamartwianie się,
poczucie bezradności,
uczucie niepokoju.

Warto jednak pamiętać, iż u różnych ludzi zaburzenia adaptacyjne mogą przebiegać inaczej- z tego też powodu wymienia kilka ich rodzajów.
⦁ Zaburzenia adaptacyjne z nastrojem depresyjnym: Charakteryzuje się uczuciami smutku, płaczliwości i beznadziei.
⦁ Zaburzenia adaptacyjne z lękiem: Charakteryzuje się nerwowością, niepokojem i rozdrażnieniem.
⦁ Zaburzenia adaptacyjne z mieszanym lękiem i nastrojem depresyjnym: Połączenie ⦁ Depresja i objawy lękowe.
⦁ Zaburzenia adaptacyjne z zaburzeniami zachowania: Dotyczy problemów behawioralnych, takich jak: ⦁ agresja lub naruszenie norm społecznych.
⦁ Zaburzenia adaptacyjne z mieszanym zaburzeniem emocji i zachowania: Charakteryzuje się zarówno objawami emocjonalnymi, jak i zaburzeniami zachowania.
⦁ Zaburzenia adaptacyjne nieokreślone: Objawy nie pasują do powyższych kategorii, ale znacząco upośledzają funkcjonowanie

Nie byłbym sobą jakbym w artykule nie odwołał się do jakiegoś dzieła kultury. W tym przypadku naszym bohaterem jest protagonista z książki Człowiek imieniem Ove Fredrika Backmana. Przeżywa on poważne zaburzenie adaptacyjne po utracie pracy, co jest jednym z kluczowych elementów jego historii.
Ove przez całe życie był przyzwyczajony do rutyny i pracy, którą traktował jako fundamentalny element swojego istnienia. Utrata zatrudnia pozbawia go więc nie tylko zajęcia, ale przede wszystkim sensu życia. Nie potrafi on odnaleźć się w nowej rzeczywistości co prowadzi go do apatii i depresji.|
Praca dla głównego bohatera była nie tylko źródłem dochodu, ale także sposobem na organizacje dnia i życia. Miał tam również siatkę swoich znajomych. Po zwolnieniu czuje się odrzucony przez społeczeństwo, co pogłębia jego uczucie osamotnienia i braku sensu.
Po utracie pracy Ove staje się jeszcze bardziej zgorzkniały i wycofany. Jego interakcje z innymi ludźmi są pełne irytacji i niechęci. Przestaje dostrzegać pozytywne wartości w swoim życiu, co prowadzi go do myśli samobójczych.
Z tego całego letargu pomagają mu wyjść dopiero nowi sąsiedzi. Kontakt z ludźmi którzy zaczynają go doceniać i potrzebować sprawia, iż nasz bohater powoli zaczyna odzyskiwać poczucie wartości i stopniowo wychodzić z kryzysu. Powiem jedno zdanie zanim przejdę do następnego akapitu
CZASAMI WYSTARCZY PO PROSTU DLA KOGOŚ BYĆ

Ostatnia część artykułu będzie dotyczyć leczenia i zapobiegania zaburzeniom adaptacyjnym.
W sytuacji, gdzie pacjent odczuwa, iż w żaden sposób nie jest w stanie poradzić sobie z doświadczanymi zdarzeniami, możliwe jest skorzystanie z pomocy ośrodka interwencji kryzysowej.
W przypadku dużego nasilenia objawów warto również skorzystać z leczenia farmakologicznego.
Jeżeli chodzi natomiast o zapobieganie zaburzeniom adaptacyjnym to no cóż…całkowicie zapobiec to im się nie da. Każdy z nas w swoim życiu trafia na ciężkie dla niego sytuacje. Aby uniknąć tego, iż silny stres roztroi nas na długi czas, warto mieć opracowane swoje własne sposoby na rozładowanie napięcia. Mogą nimi być np. łowienie ryb, jazda na rowerze, spacery podczas których będziemy słuchać muzyki. Korzystne jest także mieć grono zaufanych, oddanych osób, którym w razie potrzeby będzie można opowiedzieć o swoich problemach. Zwykła wydawałoby się rozmowa może mieć wręcz terapeutyczne działanie. Samo podzielenie się z kimś swoimi troskami może sprawić, iż poczujemy się lepiej.

Źródła:
https://www.poradnikzdrowie.pl/zdrowie/psychiatria/zaburzenia-adaptacyjne-przyczyny-objawy-i-leczenie-aa-DFjf-qT6v-godc.html
https://zdrowie.pzu.pl/poradnik-o-zdrowiu/szczegoly/zaburzenia-adaptacyjne-objawy-przyczyny-leczenie
https://www.medicoverhospitals.in/pl/diseases/adjustment-disorders/
https://scanmed.pl/2022/09/19/zaburzenia-adaptacyjne-z-czego-moga-wynikac/