Praca. Zwolnienie lekarskie. Alkohol
Liczba zaświadczeń lekarskich z kodem C ponownie rośnie
W Polsce obserwuje się stały wzrost liczby zaświadczeń lekarskich dotyczących czasowej niezdolności do pracy spowodowanej nadużyciem alkoholu (kod C). Od stycznia do września 2025 roku wystawiono 7,6 tys. zwolnień, co oznacza wzrost o 6,9% względem analogicznego okresu roku 2024.
Wzrost dotyczy również liczby dni absencji chorobowej, których łączna liczba w trzech pierwszych kwartałach wyniosła 76,9 tys. dni, czyli o 4,2% więcej niż rok wcześniej.
Choć eksperci nie oceniają tej sytuacji jako kryzysowej, zauważają, iż dane te są wyraźnym sygnałem ostrzegawczym i potwierdzają, iż problem nadużywania alkoholu wśród pracowników nie słabnie.
Najwięcej zwolnień w dużych województwach
Analiza danych ZUS wskazuje, iż najwięcej zaświadczeń lekarskich z kodem C odnotowano w województwie:
-
mazowieckim – ponad 1 tys. (13,1%),
-
wielkopolskim – 854 (11,2%),
-
śląskim – 840 (11%).
Takie rozmieszczenie terytorialne potwierdza, iż skala zjawiska jest największa w regionach o wysokiej liczbie pracowników i dużej aktywności gospodarczej.
Co stoi za wzrostem liczby zwolnień z kodem C?
Specjaliści zwracają uwagę, iż obecne dane mogą wynikać nie tylko z rzeczywistego wzrostu problemu, ale również z większej otwartości lekarzy i pracowników na wskazywanie rzeczywistych przyczyn absencji. Rośnie świadomość zdrowotna oraz gotowość do zgłaszania zaburzeń związanych z używaniem alkoholu.
Wskazuje się również, iż część zwolnień ma charakter powtarzalny, co może świadczyć o chronicznych problemach zdrowotnych, wymagających wsparcia terapeutycznego, a nie jedynie administracyjnych narzędzi.
Koszty i konsekwencje dla pracodawców i gospodarki
Rosnąca skala zwolnień związanych z nadużyciem alkoholu wpływa na funkcjonowanie firm. Konieczność organizowania zastępstw, dodatkowe obciążenie innych pracowników oraz koszty nieobecności mają wymierne skutki dla przedsiębiorstw.
W ujęciu ogólnokrajowym utrata blisko 77 tys. dni pracy w dziewięć miesięcy oznacza wyraźne obniżenie produktywności i spowolnienie realizacji zadań. Mimo iż zwolnienia z kodem C stanowią niewielki odsetek wszystkich absencji, ich wpływ ekonomiczny jest odczuwalny.
Struktura długości absencji chorobowej związanej z nadużyciem alkoholu
Analiza długości zwolnień lekarskich wskazuje na dominację krótkich absencji:
-
1–5 dni – 2,7 tys. zwolnień (35%),
-
6–10 dni – 2,1 tys. (27,3%),
-
11–20 dni – 2,1 tys. (27,3%),
-
21–30 dni – 576 (7,5%),
-
31–33 dni – 90 (1,2%),
-
34 dni i więcej – 124 (1,6%).
Największa grupa zwolnień dotyczy więc krótkotrwałych niedyspozycji, jednak statystyki potwierdzają również obecność dłuższych absencji wskazujących na poważniejsze problemy zdrowotne.
Które grupy wiekowe najczęściej otrzymują zwolnienia z kodem C?
Z danych wynika, iż problem nadużywania alkoholu w kontekście absencji chorobowej najczęściej dotyczy osób w szczycie aktywności zawodowej:
-
40–44 lata – 1,4 tys. zwolnień (18,1%),
-
35–39 lat – 1,2 tys. (15,4%),
-
45–49 lat – 1,2 tys. (15,4%).
Najmniej zaświadczeń dotyczy osób w wieku:
-
19 lat i młodszych – 33 przypadki (0,4%),
-
65+ – 75 przypadków (1%).
Pracownicy w wieku 35–49 lat szczególnie narażeni są na wysoki poziom stresu, przeciążenie zawodowe i obowiązki rodzinne, co sprzyja zachowaniom kompensacyjnym i ryzyku nadużywania alkoholu.
Mężczyźni dominują w statystyce zwolnień z kodem C
W pierwszych trzech kwartałach 2025 roku:
-
5,9 tys. zwolnień wystawiono mężczyznom (77,6%),
-
1,7 tys. zwolnień – kobietom (22,4%).
Choć udział kobiet pozostaje znacząco niższy, obserwuje się stopniowy wzrost liczby zwolnień także w tej grupie, co potwierdza, iż problem nadużywania alkoholu dotyczy obu płci, również tych aktywnych zawodowo.
Nadużywanie alkoholu przez cały czas realnym wyzwaniem społecznym
Dane ZUS jednoznacznie wskazują, iż nadużywanie alkoholu wśród pracowników pozostaje poważnym problemem zdrowotnym i społecznym. Wzrost liczby zwolnień i dni absencji nie jest gwałtowny, ale systematyczny, co sugeruje utrzymywanie się zjawiska na stabilnym, ale wysokim poziomie.
Wymaga to działań profilaktycznych, edukacyjnych oraz wsparcia dla pracowników, którzy zmagają się z uzależnieniem lub skutkami nadużywania alkoholu.
