Witamina K jest witaminą rozpuszczalną w wodzie. Pełni istotną funkcję w procesie krzepnięcia krwi, a także wykazuje adekwatności antybakteryjne, przeciwgrzybicze, przeciwbólowe i przeciwzapalne. Sprawdź, jakie są najważniejsze adekwatności witaminy K oraz jak rozpoznać jej niedobór i nadmiar w organizmie.
Witaminę K można podzielić na dwa typy: K1- filochinon, która występuje w zielonych warzywach, oraz witaminę K2 – menachinon, która jest syntezowana w układzie pokarmowym. Warto zaznaczyć, iż przyswajalność tej witaminy zależy od obecności soli kwasów żółciowych w organizmie.
Witamina K – adekwatności
Witamina K bierze udział w syntezie osoczowych czynników krzepnięcia krwi oraz białka protrombiny. Witamina K przyczynia się również do zachowania odpowiedniej gospodarki wapniowej. Ponadto wraz z witaminą D odgrywa bardzo istotną rolę w utrzymaniu prawidłowego stanu układu kostnego człowieka. Wykazuje adekwatności antybakteryjne, przeciwgrzybicze, przeciwbólowe i przeciwzapalne. Witamina K wpływa również na układ sercowo-naczyniowy, działając przeciwkrwotocznie i wzmacniając ściany naczyń krwionośnych, zapobiegając ich zwapnieniom oraz pękaniu.
Witamina K – niedobór
Niezwykle rzadko dochodzi do niedoboru witaminy K ze względu na to, iż jest ona w dużej mierze dostarczana z pożywienia. Jednak może dojść do takiej sytuacji, a najczęściej zmagają się z nią: osoby z chorobami przewlekłymi, głównie wątroby, jak również z nowotworami. Ponadto niedobór może towarzyszyć podczas zaburzeń odżywania, niedrożności dróg żółciowych oraz długotrwałej antybiotykoterapii. Brak witaminy K predysponuje do spadku gęstości mineralnej kości, co w konsekwencji prowadzi do zmniejszenia masy kostnej i słabszego uwapnienia układu szkieletowego, a tym samym sprzyja ich łamliwości i jest jednym z czynników sprawczych osteoporozy. Skutkiem niedoboru witaminy K jest wzrost ryzyka występowania objawów choroby zwyrodnieniowej stawów ręki i kolana oraz uszkodzeń chrząstki.
Objawami niedoboru witaminy K są przede wszystkim:
- wydłużony czas krzepnięcia krwi,
- krwotoki z nosa,
- łatwe powstawanie siniaków,
- krwawienia samoistne,
- wylewy krwi do różnych narządów,
- długotrwałe gojenie się ran,
- zbyt obfite krwawienia miesięczne u kobiet,
- krwiomocz,
- podatność na infekcje,
- zaburzenia wzrastania i rozwoju u niemowląt,
- choroba krwotoczna noworodków.
Najczęściej występujące stany chorobowe, które przebiegają z zaburzeniami wchłaniania, to przede wszystkim: celiakia, cholestaza, mukowiscydoza, przewlekłe zapalenie trzustki i zespół złego wchłaniania. Niedobór witaminy K zwiększa ryzyko miażdżycy i chorób nowotworowych.
Witamina K – nadmiar
Przedawkowanie witaminy K jest niezwykle rzadki, jednak jeżeli dochodzi do takiej sytuacji, jest ona bardzo niebezpieczna dla organizmu.
Objawy nadmiaru witaminy K:
- nadmierna potliwość,
- uczucie gorąca,
- niedokrwistość,
- bóle serca,
- zaburzenia funkcjonowania i bóle wątroby,
- hemoliza, czyli rozpad czerwonych krwinek,
- u niemowląt może wystąpić żółtaczka i uszkodzenia tkanki mózgowej.
Witamina K – źródło
Źródła witaminy K1 w diecie to głównie zielone warzywa:
- szpinak,
- kapusta włoska,
- sałata,
- jarmuż,
- brokuł,
- brukselka,
- szparagi,
- natka pietruszki,
- olej rzepakowy i olej sojowy,
- oliwa z oliwek.
Witamina K2 jest wytwarzana przez bakterie znajdujące się w jelicie cienkim. Produkty zawierające dużą ilość witaminy K2 to:
- wątróbka drobiowa,
- kurczak,
- wołowina,
- żółtka jaj,
- ser,
- ryby.
Witamina K – dawkowanie
Zalecane dzienne spożycie witaminy K dla poszczególnych grup wiekowych przedstawia się następująco:
- dzieci do 1. roku życia – 5–10 μg;
- dzieci w wieku 1–8 lat – 15–25 μg;
- dzieci w wieku 9–13 lat – 40–50 μg;
- dzieci w wieku 14–18 lat – 50–65 μg;
- dorośli: kobiety – 55 μg, mężczyźni – 65 μg;
- kobiety w ciąży i karmiące piersią – 55 μg.
Źródło: diag, aptekaolmed, doz, e-zikoapteka
