Przeprowadzono prospektywne, jednoramienne, otwarte badanie kliniczne II fazy oceniające stosowanie pembrolizumabu u 9 wcześniej nieleczonych pacjentów (kohorta A) i 48 pacjentów z nawracającymi i postępującymi przerzutami do mózgu (kohorta B) o różnej histologii (16 pacjentów z HER2 dodatnim rakiem piersi, 17 pacjentów z HR dodatnim rakiem piersi, 11 pacjentów z potrójnie ujemnym rakiem piersi, 7 pacjentów z niedrobnokomórkowym rakiem płuca, w tym 2 z mutacją EGFR i 1 z rearanżacją ALK, 2 pacjentów z czerniakiem, w tym 1 z mutacją BRAF).
Pierwszorzędowym punktem końcowym był odsetek pacjentów, u których uzyskano korzyść wewnątrzczaszkową, zdefiniowaną jako odpowiedź całkowita (CR), odpowiedź częściowa (PR) lub stabilizacja choroby. Drugorzędowe punkty końcowe obejmowały czas przeżycia całkowitego (OS), odpowiedź pozaczaszkową zdefiniowaną na podstawie kryteriów RECIST v1.1, czas do progresji wewnątrzczaszkowej (TTPCNS), czas do progresji zewnątrzczaszkowej (TTPextracranial) i toksyczność.
Mediana czasu od rozpoznania do włączenia do badania wynosiła 23 miesiące dla kohorty A i 38 miesięcy dla kohorty B; 50 pacjentów (87,7%) otrzymało terapie systemowe przed włączeniem do badania, 25 pacjentów (43,9%) otrzymało terapie systemowe ukierunkowane na OUN po wstępnym rozpoznaniu przerzutów do mózgu i przed włączeniem do badania. Mediana liczby wcześniejszych terapii systemowych ukierunkowanych na OUN wynosiła 2 (zakres: 1–15); 41 pacjentów (71,9%) poddano wcześniej radioterapii wewnątrzczaszkowej, a 45 pacjentów (78,9%) przeszło wcześniej operację mózgu. Po zaprzestaniu leczenia zgodnego z protokołem pacjenci mogli otrzymywać dodatkowe terapie przeciwnowotworowe.
Badanie osiągnęło pierwszorzędowy punkt końcowy: odsetek pacjentów z korzyścią wewnątrzczaszkową wyniósł 42,1% (90% CI 31–54%). Skuteczność wewnątrzczaszkową obserwowano w guzach o różnej histologii (w tym mięsak piersi, jajnika, przysadki mózgowej i pęcherzyków płucnych). Korzyści wewnątrzczaszkowe odniosło 37% pacjentów z rakiem piersi i 43% pacjentów z NDRP. Skuteczność pembrolizumabu wykazano we wszystkich podtypach raka piersi. U żadnego pacjenta z NDRP i mutacją onkogenną nie uzyskano odpowiedzi wewnątrzczaszkowej, jednak do badania włączono tylko 3 pacjentów spełniających te kryteria.
Tylko 5 pacjentów (8,8%) uzyskało odpowiedź wewnątrzczaszkową zdefiniowaną jako PR lub CR (2 pacjentów z NDRP, po 1 z czerniakiem, mięsakiem pęcherzyków płucnych i rakiem prostaty).
Mediana OS wyniosła 8 miesięcy (90% CI 5,5–8,7 miesiąca) w obu kohortach, 6,5 miesiąca (90% CI 4,5–18,7 miesiąca) dla kohorty A i 8,1 miesiąca (90% CI 5,3–9,6 miesiąca) dla kohorty B; U 7 pacjentów (12,3%; rak piersi, czerniak i mięsak),OS było dłuższe niż 2 lata. Mediana TTPCNS wyniosła 1,6 miesiąca w kohorcie A i 2,2 miesiąca w kohorcie B. Mediana TTPextracranial wyniosła 4,5 miesiąca w kohorcie A i 4,6 miesiąca w kohorcie B.
Łącznie u 30 pacjentów (52%) wystąpiło jedno lub więcej zdarzeń niepożądanych stopnia 3. lub wyższego, które co najmniej prawdopodobnie były związane z leczeniem, a u 2 pacjentów zdarzenie niepożądane stopnia 4. (obrzęk mózgu), które uznano za co najmniej prawdopodobnie związane z leczeniem.
Opracowanie: dr. n. med. Katarzyna Stencel