W przeddzień, rozpoczynającego się w Lublinie festiwalu muzyki i rzemiosła tradycyjnego "Re:tradycja - Jarmark Jagielloński" 2023 r. w Galerii OPT Gardzienice odbył się tłumaczony na PJM wernisaż wystawy drzeworytów i linorytów Pracowni Kraska "Drzeworyt – dialog z tradycją".
Wernisaż odbył się w czwartkowe popołudnie, 17 sierpnia 2023 r. Wydarzenie było tłumaczone na Polski Język Migowy przez Panią Ewelinę Lachowską.
Ekspozycja prezentuje drzeworyty i linoryty, podzielone na trzy grupy:
- wizerunki świętych, których autorem jest Jakub Sobczak;
- teksty dopełnione ilustracją, w których artysta czerpie z przysłów zebranych i opracowanych przez polskiego etnografa – Oskara Kolberga;
- kultura ludowa polskiej wsi, mroczne siły i emocje, wierzenia w demony, morderstwa, śmierć – matryce wykorzystane w książce “Diabły, demony, czarty i biesy”.
Jak udało mi się dowiedzieć, podczas krótkiej rozmowy z artystami, różnica między drzeworytem a linorytem polega na materiale, z którego wykonana jest matryca – w drzeworycie jest ona drewniana, w linorycie jest to po prostu linoleum podłogowe. Kiedy artystka zaczyna prace nad linorytem rozrysowuje postać, wycina jej fragmenty w linoleum. To, co odbiorca widzi na obrazie (na papierze) jako białe, stanowi przestrzeń wyciętą dłutem, natomiast to, co czarne jest lustrzanym odbiciem elementów, które zostały pokryte wałkiem z farbą. Można tworzyć również obrazy kolorowe. Wówczas na jeden obraz składa się kilka kolejno nabijanych na siebie matryc, z których każda pokryta jest innym kolorem a dopiero na końcu nabijana jest matryca w kolorze czarnym, stanowiąca obrys.
Stworzone przez artystów obrazy stanowią więc odrębne dzieła sztuki, ale zostały także wykorzystane jako ilustracje do prezentowanych podczas wernisażu książek: “Diabły, demony, czarty i biesy” oraz „Pieśni Grozy: Straszne, mordercze i tajemnicze polskie pieśni ludowe”.
Dostępność
Wystawa prezentowana jest na pierwszym piętrze staromiejskiej kamienicy przy ul. Grodzkiej 5a w Galerii Ośrodka Praktyk Teatralnych Gardzienice. Budynek nie posiada windy, pętli indukcyjnej ani oznaczeń w Alfabecie Braille’a.
Jak możemy przeczytać w deklaracji dostępności: “Dostosowanie budynku do potrzeb osób niepełnosprawnych nie jest możliwe ze względu na jego zabytkowy charakter (obiekt wpisany do rejestru zabytków) oraz fakt, iż OPT nie jest właścicielem (budynek należy do Miasta Lublin).”
Wystawa
Wystawa poświęcona jest tradycyjnej technice drukarskiej – drzeworytowi oraz jego współczesnemu odpowiednikowi – linorytowi. Wynalezienie matrycy drzeworytniczej dało artystom możliwość powielania swoich prac, a dzięki temu rozpowszechniania ich na szerszą skalę. Technika ta znalazła szerokie zastosowanie w drukarstwie i publikacji książek, pozwalając wzbogacać całe nakłady o bogate ilustracje. Drzeworyt odnalazł się także w środowisku wiejskim. Ponieważ drewno było materiałem łatwo dostępnym, wielu twórców ludowych przekonało się do tworzenia swoich prac właśnie w tej technice. Odbitki pozyskane z drewnianych matryc sprzedawane były potem na wiejskich odpustach. W swoich pracach artyści nawiązują do ludowej, czasem naiwnej twórczości, uproszczonej, a niekiedy wręcz zabawnej, przedstawionej z przymrużeniem oka. Prace drzeworytnicze znajdujące się na wystawie w dużej mierze nawiązują do ludowych przysłów, zaczerpniętych z bogatych zbiorów słynnego polskiego etnografa, Oskara Kolberga. Oprócz tego znajdziemy tutaj także wizerunki świętych. Poza drzeworytami będzie można zobaczyć również prace linorytnicze, nawiązujące do twórczości ludowej i do związanych z nią publikacji książkowych wydawanych przez artystów. Linoryty przedstawione na wystawie zostały wykorzystane jako ilustracje w książkach: „Pieśni Grozy: Straszne, mordercze i tajemnicze polskie pieśni ludowe” oraz „Diabły, demony, czarty i biesy”.
Wystawa zorganizowana w ramach projektu Letnia Szkoła Tradycji realizowanego przez Fundację Kultura Enter. Projekt zrealizowano dzięki wsparciu Miasta Lublin.
Notki biograficzna o autorach
Kamila Sobczak – ur. w 1995 r. w Toruniu. Absolwentka klasy artystycznej I Liceum Ogólnokształcącego w Toruniu. W 2019 r. obroniła pracę magisterską z projektowania graficznego na Wydziale Sztuk Pięknych UMK w Toruniu. Od 2021 r. właścicielka Pracowni Kraska. Interesuje się książką ilustrowaną, sztuką ludową i historią mody. Oprócz tego zajmuje się wykonywaniem linorytów i malowaniem obrazów. Autorka książki “Diabły, demony, czart i biesy” oraz współautorka publikacji „Pieśni Grozy: Straszne, mordercze i tajemnicze polskie pieśni ludowe”.
Jakub Sobczak – ur. w 1995 r. w Suwałkach. Absolwent Liceum Plastycznego w Supraślu. W 2020 r. obronił pracę magisterską z projektowania graficznego na Wydziale Sztuk Pięknych UMK w Toruniu. Od 2020 r. pracuje również jako asystent Katedry Projektowania Graficznego WSP UMK w Toruniu. Interesuje się plakatem i książką ilustrowaną. Inspiracje czerpie głównie ze sztuki ludowej oraz historycznych technik graficznych. Oprócz tego zajmuje się malarstwem ikonowym. Jego realizacje sakralne znajdują miejsce w domach prywatnych, cerkwiach i kościołach. Współtwórca Pracowni Kraska. Autor “Podlaskich Legend 4 Kultur” oraz współautor „Pieśni Grozy: Straszne, mordercze i tajemnicze polskie pieśni ludowe”.
O Pracowni Kraska
Pracownia Kraska to miejsce, w którym tworzone są prace poświęcone sztuce ludowej i polskiemu folklorowi. Członkowie pracowni pochylają się nad klasycznym malarstwem, ikonami, malarstwem na szkle, grafikami (drzeworytami i linorytami) oraz szeroko pojętym rękodziełem. Tworzą ilustrowane książki, które także osadzone są w tematyce polskiej sztuki ludowej. Cała ich twórczość prowadzona w ramach działania pracowni odnosi się do przywiązania i fascynacji folklorem naszego kraju. W swoich pracach nawiązują do religijności, tradycji i dziedzictwa polskiej wsi.
Zwiedzanie
Ekspozycja będzie prezentowana w dniach 18–25 sierpnia 2023, godz. 11.00–17.00 (w trakcie Festiwalu Re:tradycja – Jarmark Jagielloński czynna do godz. 19.00).
Gdzie: Galeria OPT Gardzienice, ul. Grodzka 5a – I piętro
Wstęp wolny!
Stoisko Pracowni Kraska o numerze 61 będzie prezentowane podczas Jarmarku Jagiellońskiego pod Trybunałem Koronnym, umiejscowienie stoiska można znaleźć na mapie.
Galeria zdjęć
Tekst i foto: Wiktoria Kwiecień
Źródło:
Materiały organizatorów, towarzyszące wystawie.
Materiał powstał w ramach projektu “Promowanie aktywności osób niepełnosprawnych w różnych dziedzinach życia społecznego i zawodowego”
realizowanego w okresie 06.06.2023 – 11.12.2023 r.
przez Lubelskie Forum Organizacji Osób Niepełnosprawnych – Sejmik Wojewódzki.
Zadanie publiczne jest finansowane ze środków PFRON przyznanych przez Samorząd Województwa Lubelskiego
UWAGA: Kopiowanie, skracanie, przerabianie, wykorzystywanie fotografii i tekstów (lub ich fragmentów) publikowanych w portalu www.niepelnosprawnilublin.pl, w innych mediach lub innych serwisach informacyjnych wymaga zgody redakcji.
