Wczesne leczenie RZS skuteczniejsze przy zastosowaniu leków biologicznych

Zdjęcie: 123RF


Dyskutuje się nad optymalnym leczeniem pierwszego rzutu we wczesnym reumatoidalnym zapaleniu stawów. Wątpliwości najlepiej rozstrzygnąć na polu naukowym, i po takie właśnie rozwiązanie sięgnął międzynarodowy zespół naukowców pod kierownictwem prof. Mikkela Østergaarda.

Reumatoidalne zapalenie stawów to przewlekła zapalna choroba autoimmunologiczna, która początkowo atakuje małe stawy, następnie rozwija się w większych, a ostatecznie dotyka skóry, oczu, serca, nerek i płuc.

Uszkodzenia stawów powodują deformacje i ubytki kości, zwykle bardzo bolesne dla pacjenta. Typowe objawy RZS obejmują sztywność poranną trwającą z reguły powyżej 30 minut, zmęczenie, gorączkę, utratę masy ciała, tkliwość, obrzęk i ocieplenie stawów oraz guzki reumatoidalne pod skórą. Początek choroby przypada zwykle na wiek od 35 do 60 lat.

Na łamach prestiżowego „Annals of Rheumatic Diseases” przedstawiono wyniki randomizowanego badania obejmującego 812 pacjentów z dotychczas nieleczoną wczesną postacią reumatoidalnego zapalenia stawów o nasileniu umiarkowanym do ciężkiego, których przydzielono losowo w stosunku 1:1:1:1 do jednego z czterech schematów leczenia inicjującego (dodanego do metotreksatu): prednizolon lub sulfasalazyna, hydroksychlorochina i dostawowe iniekcje z GKS, w drugiej zastosowano certolizumab, w trzeciej abatacept, a w czwartej tocilizumab.

Po 48 tygodniach oceniono odsetek remisji dzięki skali CDAI, gdzie wynik poniżej 2,8 oznacza remisję, zakres 2,8–10 to niska, 10–22 umiarkowana, a powyżej 22 ciężka postać choroby. Dodatkowo ocenie poddano radiologiczne cechy uszkodzenia stawów.

Według opisanej powyżej skali CDAI odsetek remisji w 48. tygodniu leczenia wyniósł 59,3 proc. w grupie abataceptu, 52,3 proc. dla certolizumabu, 51,9 proc. dla tocilizumabu i 39,2 proc. w przypadku aktywnej terapii konwencjonalnej; widoczne różnice na korzyść terapii biologicznych okazały się istotne statystycznie z wyjątkiem tocilizumabu. Progresja radiologiczna we wszystkich grupach była niska, bez różnic między subpopulacjami.
Odsetek pacjentów, u których wystąpiły istotne działania niepożądane, wynosił około 10 proc. w każdej z grup.

Po raz pierwszy w randomizowanym badaniu klinicznym z udziałem pacjentów z wczesnym RZS porównano bezpośrednio trzy leki biologiczne o różnych mechanizmach działania, wszystkie w skojarzeniu z metotreksatem, z aktywną konwencjonalną terapią przeciwreumatyczną; według autorów powyższe wyniki należy uwzględnić w przyszłym postępowaniu z pacjentami z nowo zdiagnozowanym RZS.

Opracowanie: lek. Damian Matusiak