Przymus wykonywanie określonych czynności to stosunkowo nowa grupa uzależnień psychicznych związana ze zmianami cywilizacyjnymi i łatwym dostępem do „szybkich” przyjemności, których powtarzanie powoduje krótkotrwałe uczucie satysfakcji i ulgi. Istnieje wiele rodzajów zaburzeń czynnościowych, z czego najczęstszymi są: uzależnienie od Internetu, zakupoholizm, kompulsywne objadanie się czy pracoholizm. Zobacz, jak można poradzić sobie z tym problemem i jak wygląda profilaktyka uzależnień.
Jakie są przyczyny uzależnień behawioralnych?
Potrzeba poszukiwania intensywnej przyjemności, szukanie natychmiastowej gratyfikacji oraz społeczna akceptacja nałogowych zachowań (np. częste przeglądanie mediów społecznościowych) mają znaczący wpływ na rozwój uzależnień behawioralnych. Bagatelizowanie wczesnych objawów nałogu może odbić się na wszystkich sferach funkcjonowania człowieka, dlatego warto mieć świadomość, jak radzić sobie z trudnymi stanami emocjonalnymi bez wykorzystywania do tego celu pobocznych narzędzi, które jedynie pogłębiają niepożądane nawyki. Dużą rolę odgrywa powszechny dostęp do Internetu, który spowodował, iż osoby predysponowane do zachowań nawykowych, mogą realizować ulubione czynności destrukcyjne w jeszcze łatwiejszy i szybszy sposób. Dotyczy to zarówno internetowego hazardu, jak i zakupów online czy cyberseksu.
Profilaktyka zaburzeń behawioralnych — jak wygląda?
Uzależnienia czynnościowe rozwijają się w dłuższym okresie, w którym można zaobserwować kilka faz uzależnienia. Z tego względu tak ważna jest czujność, obserwacja i edukowanie — zwłaszcza w kontekście najmłodszych grup wiekowych. To właśnie młode pokolenie jest najbardziej narażone na wypracowanie negatywnych schematów i rozwój zachowań nawykowych. Dużą rolę odgrywa psychoedukacja oraz wcześnie zainicjowana terapia psychologiczna, w czasie której pacjent może zrozumieć mechanizmy nieświadomego popadania w uzależnienia oraz konsekwencje takich zachowań. o ile jednak objawy związane z nieustannym powtarzaniem czynności są bardziej dotkliwe i przejawiają się, np. w skłonności do agresji, jedynym rozwiązaniem pozostaje psychoterapia uzależnień.
Jak przebiega leczenie uzależnień behawioralnych?
Powodzenie terapii zaburzeń czynnościowych jest w dużej mierze uzależnione od nastawienia i motywacji pacjenta. To długotrwały proces, który wymaga zaangażowania, a często także podjęcia z współpracy z najbliższym otoczeniem pacjenta. W niektórych przypadkach psychoterapia jest łączona z farmakoterapią — leczenie farmakologiczne wsparte terapią psychologiczną jest niekiedy jedyną drogą do odzyskania kontroli nad impulsami. Dobre efekty przynosi terapia łączona oparta na sesjach indywidualnych, grupowych oraz rodzinnych. Jej celem jest dogłębna analiza zachowań oraz sytuacji, które skłaniają pacjenta do podejmowania określonego działania. Ostatni krok stanowi zmiana destrukcyjnych nawyków i wypracowanie mechanizmów skutecznego radzenia sobie z emocjami.
