Badanie z udziałem 162 pacjentów wykazało, iż USG, podczas którego głowicę aparatu chirurg umieszczał bezpośrednio na błonie śluzowej jamy ustnej i gardła, osiągnęło dokładność diagnostyczną na poziomie 86 proc., przewyższając badanie kliniczne i MRI (odpowiednio 68 proc. i 76 proc.) w wykrywaniu raka płaskonabłonkowego jamy ustnej i gardła (OPSCC).
W tym prospektywnym, wieloośrodkowym diagnostycznym badaniu klinicznym, które odbyło się pod kierunkiem dr n. med. Martina Garseta-Zamaniego ze Szpitala Uniwersyteckiego w Kopenhadze – Rigshospitalet, wzięło udział 162 uczestników z podejrzeniem OPSCC (mediana wieku, 63 lata; 35 proc. kobiet) w Danii w latach 2023–2024. Jego wyniki opublikowano 17 lipca w „JAMA Otolaryngology-Head & Neck Surgery”.
Po badaniu klinicznym uczestnicy przeszli USG przezustne wykonane przez chirurgów, a następnie zaślepioną ocenę przekrojowego rezonansu magnetycznego. Przezustne USG polega na użyciu małych sond ultrasonograficznych o wysokiej częstotliwości, umieszczanych bezpośrednio na błonie śluzowej jamy ustnej i gardła, które dają obrazy o wyższej rozdzielczości niż tradycyjne obrazowanie przekrojowe.
Naukowcy porównali dokładność wykrywania OPSCC między badaniem klinicznym, USG i MRI, przy czym jako wzorce referencyjne zastosowano końcowe wyniki histopatologiczne i stopień zaawansowania T.
Łącznie u 65 proc. uczestników zdiagnozowano guzy gardła i krtani, a u 35 proc. nie stwierdzono ich obecności. USG uzyskało istotnie wyższą ogólną dokładność (86 proc.) niż badanie kliniczne (68 proc.; iloraz szans [OR] 0,31; 95 proc. CI 0,18–0,52) i MRI (76 proc.; OR 0,48; 95 proc. CI 0,28–0,82) w diagnozowaniu OPSCC.
Wśród pacjentów bez guzów USG wykazało wyższą swoistość niż badanie kliniczne i MRI (odpowiednio 79 proc. w porównaniu z 41 proc. i 46 proc.), przy zachowaniu porównywalnej czułości (odpowiednio 90 proc. w porównaniu z 82 proc. i 92 proc.).
Podział chirurgów na grupy według ich doświadczenia w 0–10, 10–20 i ≥20 przypadkach pozwolił uzyskać dokładność diagnozy na poziomie odpowiednio 80 proc., 79 proc. i 87 proc. Chirurdzy ocenili lepszą jakość obrazu w 45 proc. przypadków OPSCC w porównaniu z 17 proc. w przypadku USG przezustnego w porównaniu z obrazami przekrojowymi.
– Ultrasonografia przezustna była dobrze tolerowana i może być wykonywana jako rozszerzenie badania klinicznego w celu poprawy diagnostyki i ulepszenia procedur biopsji. Może odegrać rolę w identyfikacji wczesnych stadiów raka płaskonabłonkowego jamy ustnej (OPSCC) i usprawnieniu kwalifikacji pacjentów do operacji przezustnej z użyciem robota – napisali autorzy.
