Mimo powtarzanych głosów ekspertów na temat zbyt częstego przepisywania antybiotyków przez dentystów także w sytuacjach, gdy ich użycie nie jest uzasadnione, wciąż kilka zmienia się w tym zakresie. Dlatego wskazane jest wprowadzenie bardziej rygorystycznych działań, które pozwolą ograniczyć ich nadmierne stosowanie. Podejmująca tę tematykę praca ukazała się 6 marca w czasopiśmie „Journal of the American Dental Association” (JADA).
– Różnice w przepisywaniu antybiotyków zależnie od płci, wieku oraz lokalizacji stomatologów mogą sugerować to, iż ich stosowanie często bywa niepotrzebne. Większa kontrola nad zalecaniem antybiotyków jest konieczna, aby w stomatologii przepisywać je wtedy, gdy jest to wskazane – stwierdzili autorzy badania z zespołu kierowanego przez dr Cam-Van T. Huynh z agencji federalnej Centra Kontroli i Prewencji Chorób (Centers for Disease Control and Prevention; CDC).
W ramach Narodowego Planu Działań na rzecz zwalczania oporności na środki przeciwdrobnoustrojowe (U.S. National Action Plan to combat antimicrobial resistance) Amerykańskie Towarzystwo Stomatologiczne (ADA) opracowało wytyczne, mające pomóc dentystom w większej kontroli nad przepisywaniem antybiotyków. Choć wytyczne te, opublikowane jeszcze w 2019 r., zalecają użycie antybiotyków wyłącznie w przypadku zakażeń z objawami ogólnoustrojowymi, skala recept wystawianych na te środki przez dentystów nie zmniejszyła się.
W przekrojowym badaniu ocenie poddano doustne antybiotyki przepisywane przez dentystów ogólnych w latach 2018–2022. Naukowcy z CDC posłużyli się danymi z bazy Xponent, która rejestruje recepty realizowane w amerykańskich aptekach detalicznych i porównuje je z dostawami hurtowymi. Badacze porównali recepty dentystów ogólnych z łączną liczbą przepisywanych ambulatoryjnie antybiotyków, klasyfikując je według płci i wieku pacjentów oraz lokalizacji lekarzy zgodnie z podziałem na regiony Amerykańskiego Biura Spisu Ludności. Wskaźniki przepisywania obliczono na 1000 osób, wykorzystując roczne sumy recept i szacunkowe dane demograficzne.
Zamiast spadać, liczba recept na antybiotyki wystawianych przez dentystów wzrosła
W okresie, który obejmował badanie, liczba recept wystawionych przez stomatologów nieznacznie wzrosła. W 2018 r. lekarze dentyści ogólni przepisali 24,65 miliona antybiotyków (9,9% wszystkich antybiotyków przepisywanych przez lekarzy), a w 2022 r. liczba ta wzrosła do 25,17 miliona (10,7%). Wskaźnik przepisywania pozostał stabilny na poziomie 75,5 recept na 1000 osób w obu latach. Natomiast w czasie pandemii COVID-19 całkowita liczba przepisywanych antybiotyków spadła o 5,1% w porównaniu z rokiem 2019. Jednak odsetek wszystkich antybiotyków przepisywanych ambulatoryjnie przez dentystów wzrósł z 9,8% w 2019 r. do 11,6% rok później.
W latach 2018 i 2022 wskaźniki przepisywania antybiotyków w stomatologii były wyższe u kobiet (82 recepty na 1000 kobiet) niż u mężczyzn (69 recept na 1000 mężczyzn). Wśród pacjentów w wieku 65 lat i starszych wskaźniki te nieznacznie wzrosły – ze 130,6 na 1000 osób w 2018 r. do 139,1 na 1000 w 2022 r. Geograficznie, środki przeciwdrobnoustrojowe najczęściej przepisywali dentyści z północnego wschodu Stanów Zjednoczonych.
Autorzy wskazali jednak na niedostatki bazy Xponent, która nie zawiera informacji o postawionych diagnozach ani wskazaniach do stosowania tego rodzaju leków. Z tego powodu nie można było ocenić zasadności użycia antybiotyków w poszczególnych przypadkach.
– Szerokie upowszechnienie wytycznych ADA dotyczących leczenia powinno iść w parze ze skutecznymi zmianami w nawykach lekarzy dentystów w zakresie przepisywania pacjentom antybiotyków – napisali autorzy artykułu pt. „Outpatient antibiotic prescribing by general dentists in the United States from 2018 through 2022”.
Polska jest w pierwszej dziesiątce państw europejskich, w których przyjmuje się najwięcej antybiotyków. Często są one zalecane niewłaściwie i zamiast pomagać, szkodzą. Szacuje się, iż co roku z powodu oporności bakterii na antybiotyki w Europie umiera kilka tysięcy mieszkańców.
Źródła: https://www.drbicuspid.com/
https://linkinghub.elsevier.com/
