Początek atopowego zapalenia skóry (AZS) zwykle występuje we wczesnym okresie życia, z częstością występowania wynoszącą 14,8 proc. u młodzieży między 12. a 17. rokiem życia. Szczególnie w tej grupie wiekowej, charakteryzującej się niezwykle dynamicznymi zmianami psychofizycznymi, choroba wiąże się z niską samooceną, zaburzeniami nastroju, niekiedy koniecznością stosowania leków przeciwdepresyjnych, słabą jakością snu, nieobecnościami w szkole, co sumarycznie przekłada się na spadek ogólnej jakości życia.
Kolejny problem to brak pewności, czy interpolowanie wyników badań na populacji osób dorosłych jest bezpieczne dla dzieci i młodzieży. Rozwiązaniem okazały się 3 duże, randomizowane badania (Measure Up 1, Measure Up 2 i AD Up) przeprowadzone w ponad 20 krajach w Europie, Ameryce Północnej i Południowej, Oceanii, na Bliskim Wschodzie oraz w regionie Azji i Pacyfiku. Badania objęły 552 osoby w wieku od 12 do 17 lat z atopowym zapaleniem skóry o nasileniu umiarkowanym do ciężkiego.
Pacjenci zostali losowo przydzieleni w stosunku 1:1:1 do grup otrzymujących doustnie 15 mg upadacytynibu raz dziennie, 30 mg upadacytynibu lub placebo (Measure Up 1 i Measure Up 2), w badaniu AD Up natomiast miejscowe kortykosteroidy. W 16. tygodniu oceniano, jaki odsetek pacjentów uzyskał co najmniej 75-proc. poprawę w skali EASI oraz IGA-AD 0 lub 1.
Zastosowanie upadacytynibu w dawce 15 mg okazało się bardzo skuteczne – w powyższych badaniach osiągano skuteczność na poziomie 63–73 proc; dla dawki 3 mg zakres ten był jeszcze większy i wyniósł 73–84 proc. W grupie placebo natomiast EASI-75 uzyskano u 12–30 proc. chorych. Podobnie większy odsetek nastolatków leczonych upadacytynibem osiągnął potwierdzony wynik 0 lub 1 w IGA-AD oraz poprawę jakości życia. Lek był dobrze tolerowany, a najczęstszym działaniem niepożądanym był trądzik (łagodny do umiarkowanego).
Wysoka skuteczność oraz profil bezpieczeństwa osiągnięte we wszystkich 3 badaniach z randomizacją sugerują, iż w najbliższym czasie możemy spodziewać się rejestracji preparatu do stosowania w AZS u młodzieży w wieku 12–17 lat. Nauka to powtarzalność wyników, a tu ewidentnie spełniono tę regułę.
Opracowanie: lek. Damian Matusiak
