Unijni ministrowie gospodarki i finansów przyjęli nową dyrektywę dotyczącą oczyszczania ścieków. Producenci kosmetyków i leków będą zobowiązani do partycypacji w kosztach usuwania mikrozanieczyszczeń.
Jakie zmiany zostaną wprowadzone?
Dyrektywa z 1991 r. regulująca zasady oczyszczania ścieków komunalnych w Unii Europejskiej przestała być aktualna i w związku z tym państwa UE właśnie przyjęły zmienione przepisy.
Nowe zasady rozszerzają zakres regulacji na miejscowości powyżej 1 tys. mieszkańców – wcześniej próg wynosił 2 tys. Państwa członkowskie będą musiały oczyszczać ścieki również z małych aglomeracji. Aby skutecznie ograniczać ilość zanieczyszczeń i zapobiegać zrzutom ścieków komunalnych do środowiska, mniejsze miejscowości będą musiały być, tak jak większe aglomeracje, wyposażone w systemy zbierania ścieków, w tym z sieci kanalizacyjnej. Do 2035 roku wszystkie źródła ścieków pochodzących z mieszkań, domów i lokali usługowych będa musiały byc do tych systemów podłączone.
Do tego samego roku państwa członkowskie będą musiały w mniejszych miastach wprowadzić wtórne oczyszczalnie ścieków komunalnych, aby mogły je odprowadzić do środowiska.
Państwa o słabiej rozwiniętych systemach kanalizacyjnych, wymagających dużych inwestycji, będą mogły ubiegać się o zwolnienie z tych wymogów. Dotyczy to także nowych członków UE, czyli na przykład Rumunii, Bułgarii lub Chorwacji, które zainwestowały znaczne środki we wdrażanie wcześniej dyrektywy.
Nowe zasady będą dotyczyć również dodatkowych zanieczyszczeń. Do 2039 r. oczyszczalnie ścieków komunalnych obsługujące miasta liczące przynajmniej 150 tys. mieszkańców będą zobowiązane do usuwania ze ścieków także azotu i fosforu, a do 2045 r. dojdą do tego mikrozanieczyszczenia.
Co mają z tym wspólnego producenci leków i kosmetyków?
Producenci farmaceutyków oraz kosmetyków będą musieli pokryć przynajmniej 80% kosztów tego dodatkowego oczyszczania poprzez system rozszerzonej odpowiedzialności producenta.
Dyrektywie o oczyszczaniu ścieków komunalnych (tzw. dyrektywie ściekowwej) sprzeciwił się polski rząd i producenci leków. Swoje obawy wyraziło łącznie 15 państw UE, m.in.Czechy, Niemcy, Francja, Austria, Włochy lub Litwa.
– To ogromny wydatek dla producentów niedrogich leków, którego skutkiem będzie wzrost kosztów ich wytwarzania i spadek dostępności – informuje Krzysztof Kopeć, prezes Krajowych Producentów Leków.
Producenci leków mają obowiązek przestrzegania racjonalnych praktyk zarządzania ściekami produkcyjnymi, w tym monitorowania i eliminowania zanieczyszczeń odprowadzanych ze swoich zakładów. Śladowe pozostałości chemiczne leków występujące w ściekach na terenie UE są efektem spożycia ich przez ludzi.
Koszty tego systemu w UE wahają się między 5 a 11 mld euro rocznie. Dla Polski będzie to oznaczać koszt około 635 mln złotych rocznie.
Zdaniem Medicines for Europe, organizacji zrzeszającej europejskich producentów leków generycznych, będzie to miało konsekwencje dla stabilności systemów opieki zdrowotnej w Europie. Według niej, może też spowodować braki w aptekach, min. antybiotyków, leków przeciwnowotworowych lub przeciwcukrzycowych.
Szczególnie dotknięci podatkiem od ścieków komunalnych zostaną producenci leków generycznych ze względu na duże wolumeny i ściśle ograniczone ceny.
Czytaj też: Materiały budowlane z blistrów po lekach
Dyrektywa ściekowa a środowisko
Nowe przepisy realizują również cel neutralności energetycznej, co oznacza, iż do 2045 r. oczyszczalnie ścieków komunalnych oczyszczające ładunek wynoszący 10 000 mieszkańców będą musiały wykorzystywać energię ze źródeł odnawialnych wytwarzaną przez te oczyszczalnie.
Dyrektywa wejdzie w życie 20. dnia po publikacji w Dzienniku Urzędowym UE, a państwa członkowskie będą miały 31 miesięcy na wdrożenie jej do prawa krajowego.
Przeczytaj też: Co mówią o nas nasze ścieki?
Źródło: biznes.pap.pl, samorzad.pap.pl, mgr.farm.pl
Fot.: Canva (MJ_Prototype/Getty Images, aquatarkus/Getty Images Pro)
