Rząd zapowiada, iż minimalna pensja znacznie wzrośnie. Zmieni się nie tylko jej wysokość, ale także sposób obliczania. Wynagrodzenie zasadnicze nie będzie mogło być uzupełniane o premie czy dodatki, aby osiągnąć wymagany poziom.
Fot. Shutterstock / Warszawa w Pigułce
Planowane podwyżki płacy minimalnej
Zmiany w wynagrodzeniach minimalnych są związane z dostosowaniem polskiego prawa do unijnej dyrektywy o adekwatnych płacach minimalnych. Nowe regulacje zakładają, iż minimalne wynagrodzenie ma stanowić 55% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia w Polsce. Jest to wzrost w stosunku do obecnej relacji, która wynosi około 50,3%.
Zgodnie z szacunkami, płaca minimalna w kolejnych latach ma wynosić:
- 2026 rok – 5070 zł brutto,
- 2027 rok – 5361 zł brutto,
- 2028 rok – 5648 zł brutto.
Podwyżki te są konsekwencją polityki równości płacowej, mającej na celu zmniejszenie różnic w zarobkach oraz poprawę sytuacji osób o najniższych dochodach. Dla wielu pracowników oznacza to lepszą stabilność finansową, ale dla firm może być wyzwaniem, zwłaszcza w kontekście rosnących kosztów pracy.
Rewolucja w strukturze wynagrodzeń
Największa zmiana dotyczy sposobu wyliczania płacy minimalnej. w tej chwili wielu pracodawców stosuje model, w którym wynagrodzenie zasadnicze jest niższe, a jego uzupełnienie do poziomu minimalnej pensji odbywa się poprzez premie czy dodatki. Od 2026 roku takie praktyki nie będą już możliwe – wynagrodzenie podstawowe nie będzie mogło być niższe niż ustalona kwota minimalna.
Nowe przepisy mają zapewnić większą przejrzystość w systemie wynagrodzeń. W praktyce pracownicy nie będą już uzależnieni od premii, które mogły być przyznawane uznaniowo lub zależeć od wyników finansowych firmy. Oznacza to również, iż dodatki i premie będą stanowiły realne podwyżki, a nie tylko mechanizm uzupełniania wynagrodzenia do wymaganego poziomu.
Dostosowanie do unijnych regulacji
Nowe przepisy to część procesu wdrażania unijnej dyrektywy, która zobowiązuje państwa członkowskie do zapewnienia wynagrodzenia minimalnego na poziomie pozwalającym na godne życie. Polska stopniowo dostosowuje swoje przepisy do tych wymagań, zwiększając relację płacy minimalnej do przeciętnego wynagrodzenia.
Wprowadzenie nowego modelu wynagradzania ma na celu poprawę warunków pracy, szczególnie wśród osób zatrudnionych w sektorach o niskich zarobkach. Dyrektywa wskazuje również na konieczność monitorowania efektów tych zmian, aby zapobiec negatywnym skutkom dla gospodarki.
Skutki dla pracodawców
Zmiany w przepisach będą dużym wyzwaniem dla firm, zwłaszcza tych zatrudniających pracowników na najniższych stawkach. Konieczność zapewnienia minimalnego wynagrodzenia na poziomie wynagrodzenia zasadniczego oznacza wzrost stałych kosztów zatrudnienia.
Możliwe skutki nowych regulacji to:
- Konieczność zmiany struktury wynagrodzeń – pracodawcy będą musieli dostosować systemy płacowe, co może prowadzić do ograniczenia liczby premii i dodatków.
- Wzrost kosztów pracy – wyższe wynagrodzenia mogą wpłynąć na decyzje firm dotyczące zatrudnienia, zwłaszcza w sektorach o niskiej marży zysku.
- Przyspieszenie automatyzacji – część pracodawców może podjąć decyzję o inwestycji w technologie zastępujące pracę ludzką.
- Zmiany w strukturze zatrudnienia – firmy mogą częściej korzystać z form zatrudnienia, które nie podlegają regulacjom płacy minimalnej, takich jak umowy cywilnoprawne czy samozatrudnienie.
Korzyści dla pracowników
Dla pracowników nowe regulacje oznaczają większą stabilność finansową. Ustalona płaca minimalna na poziomie wynagrodzenia zasadniczego eliminuje sytuacje, w których pracownik otrzymuje minimalną pensję tylko dzięki dodatkowym składnikom wynagrodzenia. Główne korzyści to:
- Pewność stałego dochodu – wynagrodzenie nie będzie zależne od uznaniowych premii.
- Lepsza ochrona socjalna – wyższa płaca zasadnicza wpływa na wysokość świadczeń, takich jak zasiłki chorobowe czy emerytury.
- Mniejsze nierówności płacowe – podwyżki minimalnego wynagrodzenia mogą przyczynić się do ograniczenia różnic w zarobkach.
Wpływ na gospodarkę
Ekonomiści wskazują, iż zmiany w płacy minimalnej mogą mieć dwojaki wpływ na gospodarkę. Z jednej strony wyższe wynagrodzenia mogą stymulować konsumpcję i zwiększać popyt wewnętrzny, co jest korzystne dla wzrostu gospodarczego. Z drugiej strony wzrost kosztów pracy może prowadzić do presji inflacyjnej i zmniejszenia konkurencyjności firm na rynkach międzynarodowych.
Stopniowe podnoszenie relacji płacy minimalnej do przeciętnego wynagrodzenia ma na celu złagodzenie tych skutków i umożliwienie firmom dostosowania się do nowych realiów.
Podsumowanie
Planowane zmiany w płacy minimalnej od 2026 roku to istotna reforma polskiego rynku pracy. Podwyższenie minimalnego wynagrodzenia do 5070 złotych brutto oraz wprowadzenie zasady, iż obejmuje ono tylko wynagrodzenie zasadnicze, to krok w stronę bardziej przejrzystego systemu wynagradzania.
Nowe przepisy będą korzystne dla pracowników, zapewniając im stabilniejsze dochody i wyższe świadczenia socjalne. Dla pracodawców oznaczają jednak konieczność dostosowania struktury płac, co może wpłynąć na ich koszty operacyjne i decyzje dotyczące zatrudnienia.
Niezależnie od perspektywy, zmiany te wpisują się w unijną politykę walki z nierównościami płacowymi i mają na celu poprawę warunków życia osób o najniższych dochodach. Ich ostateczny wpływ na gospodarkę zależy od sposobu, w jaki zostaną wdrożone oraz reakcji rynku pracy na nowe regulacje.
