Grupa krwi a ryzyko nowotworu trzustki
Czy wrodzona cecha obecna na powierzchni czerwonych krwinek może decydować o stopniu zagrożenia nowotworem trzustki? Najnowsze badania potwierdzają, iż jeden z typów układu ABO znacząco zwiększa to ryzyko – choćby o 72%, a co ciekawe, nie dotyczy to „popularnej” grupy 0.
- Analiza ponad 107 tysięcy osób prowadzona przez 30 lat dowiodła, iż grupy krwi różnią się pod względem zagrożenia nowotworowego.
- Pacjenci z jedną z grup krwi mają choćby o 72% wyższe ryzyko niż osoby z grupą 0.
- Znajomość swojej grupy krwi powinna mobilizować do czujności, ale nie oznacza wyroku – istotna pozostaje profilaktyka i szybka diagnostyka.
Nie każda grupa krwi daje takie same szanse
Już w 2009 roku w czasopiśmie Journal of the National Cancer Institute opublikowano wyniki pierwszych badań łączących grupę krwi z ryzykiem pojawienia się raka trzustki. Od tamtej pory kolejne szerokie analizy kohortowe oraz badania genetyczne potwierdzają, iż antygeny na erytrocytach oddziałują nie tylko na układ odpornościowy, ale także wpływają na procesy zapalne oraz reakcję organizmu na komórki nowotworowe.
Wyraźnie podwyższone ryzyko raka trzustki widoczne jest u osób z grupą A, B i AB, w porównaniu z grupą 0, która przez cały czas uznawana jest za punkt odniesienia i najbezpieczniejszy wariant. Są przypuszczenia, iż różnice wynikają z odmiennych mechanizmów wpływających na krzepnięcie krwi, kolonizację jelit przez pałeczki bakteryjne oraz modulację odpowiedzi zapalnej. Te czynniki istotnie oddziałują na mikrośrodowisko guza, czyli otoczenie umożliwiające rozwój nowotworu.
Posiadanie określonej grupy krwi nie determinuje jednak zachorowania – to tylko jeden z elementów indywidualnego ryzyka, obok stylu życia, uwarunkowań genetycznych i środowiskowych.
Statystyki w świetle dużej metaanalizy
W obszernym badaniu obejmującym ponad 107 tysięcy uczestników z dwóch prestiżowych badań kohortowych – Nurses’ Health Study oraz Health Professionals Follow-up Study – wykazano istotne różnice w ryzyku rozwoju raka trzustki w zależności od grupy krwi. Osoby z grupą B były aż o 72% bardziej podatne na rozwój choroby w porównaniu do posiadaczy grupy 0.
W przypadku grupy AB ryzyko zwiększało się o 51%, a u osób z grupą A – o 32%. Naukowcy szacują, iż antygeny A lub B mogą odpowiadać za choćby 17% wszystkich zachorowań na raka trzustki.
Choć mechanizm tych powiązań nie jest do końca poznany, za najważniejszy uznaje się proces glikozylacji, czyli modyfikacji cukrowych na powierzchni komórek nowotworowych. Zmiany te wpływają na zdolność komórek do przylegania, migracji oraz tworzenia przerzutów.
Jak zadbać o swoje zdrowie?
Mimo iż grupy krwi nie można zmienić, istnieje wiele sposobów, by zminimalizować ryzyko zachorowania na raka trzustki:
- Rzuć palenie oraz utrzymuj prawidłową masę ciała – to najważniejsze czynniki podnoszące ryzyko nowotworu.
- Kontroluj poziom cukru we krwi – cukrzyca typu 2 może podwoić prawdopodobieństwo zachorowania.
- Ogranicz spożycie alkoholu – przewlekłe zapalenie trzustki, któremu często towarzyszy nadużywanie alkoholu, może zwiększać ryzyko raka choćby piętnastokrotnie.
Jeśli masz grupę B lub w rodzinie zdarzały się przypadki raka trzustki, warto skonsultować się z gastroenterologiem w sprawie badań przesiewowych, takich jak ultrasonografia endoskopowa (EUS) czy rezonans magnetyczny dróg żółciowych (MRCP).
Niezwłoczna wizyta u lekarza jest też wskazana w sytuacji pojawienia się objawów, które mogą być pierwszym sygnałem nowotworu, takich jak bezbolesna żółtaczka, nagła utrata masy ciała, uporczywy ból w nadbrzuszu lub rozpoznanie cukrzycy po 50. roku życia.
Materiał ma charakter informacyjny i nie zastępuje porady medycznej.
Źródła:
- Wolpin B.M. i in., ABO Blood Group and the Risk of Pancreatic Cancer, JNCI 101:424-431, 2009.
- Joliat G-R. i in., Prognostic value of ABO blood groups in upfront operated PDAC, Langenbeck’s Arch Surg 409:282, 2024.
- CancerConnect, „Blood Type Linked to Risk of Pancreatic Cancer”, aktualizacja 17 VII 2018.
