Zatorowość płucna to groźny stan, który może prowadzić do śmierci. Powstaje, gdy skrzeplina zatyka tętnicę płucną lub jej rozgałęzienia, co blokuje prawidłowy przepływ krwi i skutkuje niedotlenieniem ważnych narządów, w tym mózgu. Konsekwencją tego bywa także przeciążenie prawej komory serca, które może doprowadzić do jej niewydolności.
Najczęstszą przyczyną takiego zatoru są zakrzepy, które utworzyły się w kończynach dolnych lub okolicach miednicy. Czynniki sprzyjające powstawaniu zatorowości płucnej są takie same jak w przypadku zakrzepicy: długotrwałe unieruchomienie, zaburzenia krzepnięcia zwane nadkrzepliwością, a także uszkodzenia naczyń krwionośnych – na przykład wskutek urazów czy zabiegów operacyjnych.
Typowe objawy zatorowości płucnej
Najczęściej symptomy pojawiają się nagle i mogą obejmować duszność, ból w klatce piersiowej oraz suchy kaszel. Statystycznie u około 14% chorych obserwuje się omdlenia, a u 7% krwioplucie. Niektóre osoby najpierw dostrzegają objawy zakrzepicy żył głębokich, czyli obrzęk, zaczerwienienie i ból jednej z nóg.
- Duszność,
- Ból w klatce piersiowej (choć nie zawsze występuje),
- Suchy kaszel,
- Zasłabnięcie lub omdlenie,
- Krwioplucie.
Czasami zator może przebiegać bezobjawowo, co zwiększa ryzyko nagłego zgonu.
Uwaga! Objawy zatoru płucnego mogą przypominać inne schorzenia, takie jak zapalenie płuc czy neuralgię nerwu międzyżebrowego. Z tego powodu niejednokrotnie diagnoza bywa błędna, a prawidłowe rozpoznanie następuje dopiero, gdy stan chorego się pogarsza.
Opuchlizna nóg może towarzyszyć zatorowi płucnemu Fot. Shutterstock / Mitriakova ValeriiaCo zrobić przy podejrzeniu zatoru płucnego?
Jeśli u kogoś pojawią się nagłe, silne objawy sugerujące zatorowość płucną, należy natychmiast udać się na najbliższy Szpitalny Oddział Ratunkowy (SOR). W łagodniejszych przypadkach pierwszym krokiem jest wizyta u lekarza rodzinnego, internisty, angiologa lub kardiologa, który skieruje na odpowiednie badania.
Diagnostyka zatorowości obejmuje badania EKG i rentgen klatki piersiowej. Dodatkowo lekarz może zlecić USG żył kończyn dolnych oraz echokardiografię w celu oceny funkcji serca.
Sposób leczenia zależy od stopnia zaawansowania choroby. W przypadku łagodniejszym podaje się leki przeciwzakrzepowe, takie jak heparyna drobnocząsteczkowa, które pomagają w rozpuszczeniu skrzepliny. W ciężkich sytuacjach konieczna jest hospitalizacja na OIOM-ie, a czasem wprowadzenie chorego w śpiączkę farmakologiczną.
Symptomy, których nie powinno się lekceważyć
Biorąc pod uwagę, iż zatorowość płucna może pojawić się u osób z czynnikami ryzyka, ważne jest szybkie reagowanie na pojawiające się objawy. Duszność, ból w klatce piersiowej, nagłe zasłabnięcia, kaszel z krwiopluciem wymagają pilnej konsultacji lekarskiej.
Pamiętaj, iż rozpoznanie i szybkie rozpoczęcie leczenia może uratować życie.
