Test apercepcji tematycznej Murraya

Zdjęcie: Lekarze. Zdrowie i Medycyna

Badanie nazywane jest również: TAT, CAT-A, CAT-H, TEST OSOBOWOŚCI MURRAYA

TEORETYCZNE I TECHNICZNE PODSTAWY BADANIA

Autor testu (H. A. Murray) oparł swoją metodę na własnej teorii osobowości. Przyjmuje on, iż interakcje danej osoby ze środowiskiem są efektem oddziaływania środowiska oraz efektem posiadanego przez jednostkę unikalnego zespołu potrzeb, postaw i wartości. Potrzebami Murray nazywa specyficzne siły, organizujące spostrzeganie i zachowanie w taki sposób, aby możliwe było przekształcenie danej sytuacji w satysfakcjonującą. Wśród potrzeb wymienia takie, które związane są z pragnieniem posiadania własności, prestiżu, wiedzy, władzy, osiągnięć, a także potrzeby związane z obdarzaniem i odbieraniem uczuć, miłością, zależnością, pragnieniem wolności, zmiany, zabawy, etc.
Autor wyróżnia także potrzeby podstawowe, wrodzone dla każdej osoby: oddychania, jedzenia, picia, seksu. Potrzeby nie funkcjonują jako osobne „napędy” zachowania, ale organizują się w specyficzne grupy. Potrzeby jednej osoby mogą pozostawać w konflikcie wobec siebie.
Potrzeby danej osoby (podstawowe i wtórne) oraz naciski ze strony środowiska współdeterminują zachowanie. Murray przyjmuje również założenia teorii psychoanalitycznej, podobne do opisanych w założeniach testu osobowości Rorschacha.

CZEMU SŁUŻY BADANIE?

Analiza wypowiedzi pacjenta ma na celu zdiagnozowanie poszczególnych potrzeb i ich natężenia u danej osoby. Najistotniejsze jest jednak znalezienie związków między nimi: w wyniku syntezy danych buduje się obraz osobowości badanego, przedstawiany jako zorganizowane zespoły potrzeb, które powodują i wyjaśniają zachowanie człowieka. Psycholog próbuje zdiagnozować najsilniejsze potrzeby, organizujące wiele zachowań, a także potrzeby o bardzo niskim natężeniu.
Murray mówi o swoim teście, iż służy on do diagnozy i interpretacji napędów, sił psychicznych, wśród których wymienia emocje, kompleksy, konflikty, pragnienia. istotną rolę w regulowaniu zachowania pełnią nieświadome tendencje. Zadaniem interpretującego test jest wydobyć określone informacje ze swobodnych wypowiedzi pacjenta.
Autor podkreśla, iż duży wpływ na wyniki testu ma sytuacja życiowa, w jakiej w danej chwili znajduje się badany, stąd też TAT służy w zasadzie do diagnozy tego, jak przejawia się osobowość pacjenta w danej sytuacji życiowej.

WSKAZANIA DO WYKONANIA BADANIA

• Życzenie danej osoby, która wyraża zainteresowanie diagnozą funkcjonowania swojej osobowości lub osobowości swojego dziecka.
• Diagnozowanie (u dzieci i dorosłych) ukrytych dla badanego zasobów jego osobowości, których uruchomienie umożliwi mu pełniejszy rozwój jego osoby i wzrost satysfakcji życiowej. Ze względu na istnienie specjalnej wersji dla dzieci, skonstruowanej w ciekawej dla nich formie, test jest szczególnie wskazany, gdy zachodzi potrzeba diagnozy osobowości dziecka.
• Ocena postępów prowadzonej psychoterapii.
• Badanie w celu rozpoznania możliwych źródeł występowania zaburzenia funkcjonowania psychicznego; narzędzia nie używa się do diagnozowania rodzaju zaburzenia.

Badanie jest wykonywane na zlecenie lekarza lub psychologa.
Można poddać się badaniu na własne życzenie

SPOSÓB PRZYGOTOWANIA DO BADANIA

Nie ma specjalnych zaleceń. Nie ma bezwzględnej konieczności wykonywania wcześniej innych badań. Badanie wykonuje się u osób powyżej 3 roku życia. Testu nie stosuje się u osób z afazją (brakiem rozumienia mowy lub niemożliwością wyrażenia słowami myśli, mimo prawidłowego aparatu wykonawczego mowy),, niewidomych i niemych.

OPIS BADANIA

Test Apercepcji Tematycznej stosowany jest w dwóch wersjach: wersja CAT dla małych dzieci (od 3 do 10 roku życia) oraz wersja TAT, dla starszych dzieci i dorosłych. W wersji dla małych dzieci psycholog posługuje się 10 planszami, na których przedstawione są zwierzęta lub ludzie w różnych sytuacjach. Wersja TAT składa się z obrazków, na których znajdują się różne sceny rodzajowe. Niektóre z obrazków przeznaczone są wyłącznie dla jednej płci. Całkowita liczba obrazków prezentowanych jednej osobie może wynosić 20 lub mniej. o ile psycholog dąży do zdiagnozowania specyficznej grupy potrzeb może pokazać np. tylko 4 obrazki. W czasie jednego badania psycholog prezentuje 8 – 12 obrazków; o ile zamierza badać dzięki całego testu, badanie odbywa się w dwóch sesjach. Czas 1 sesji wynosi około 1 godziny.
Przed wykonaniem badania testowego psycholog przeprowadza wywiad lub rozmowę psychologiczną. Badanie odbywa się w obecności psychologa. Psycholog zapisuje wszystkie odpowiedzi pacjenta. Czasami używa się magnetofonu do nagrania odpowiedzi pacjenta (ma to na celu jedynie usprawnienie zapisu).
Badanie poprzedzone jest instrukcją. Osoba badana proszona jest o wymyślenie i opowiedzenie historii do każdego z prezentowanych obrazków. Każda historia wymyślona przez pacjenta jest dobra, jeżeli tylko kojarzy mu się z danym obrazkiem. Powinna ona zawierać opis tego, co się dzieje na obrazku, co myślą i czują bohaterowie historii, co zdarzyło się wcześniej i co zdarzy się później. Długość historii zależy wyłącznie od pacjenta; winna być to jednak historia z fabułą, nie 2-3 zdaniowa. jeżeli psycholog zauważy, iż pacjent powiedział za mało, zwróci się z prośbą o rozszerzenie opowiadania; jeżeli pacjent zapomni np. opowiedzieć o tym, co zdarzy się później, psycholog może o to zapytać. Może także (po zakończeniu opowiadania przez badanego) poprosić o rozwinięcie danego wątku, ocenę zachowania danego bohatera opowiadania.

Wyniki badania są przekazywane pacjentowi ustnie.
Badanie trwa zwykle około 1 godziny w jednej sesji. Zwykle przeprowadza się 1 lub 2 sesje

INFORMACJE, KTÓRE NALEŻY ZGŁOSIĆ WYKONUJĄCEMU BADANIE

Nie ma specjalnych zaleceń

JAK NALEŻY ZACHOWYWAĆ SIĘ PO BADANIU?

Nie ma specjalnych zaleceń.

MOŻLIWE POWIKŁANIA PO BADANIU

Brak powikłań.

Opracowano na podstawie:
mgr psych. Aleksandra Łuszczyńska-Cieślak,
mgr psych. Roman Cieślak
Test Apercepcji Tematycznej Murraya
„Encyklopedia Badań Medycznych”
Wydawnictwo Medyczne MAKmed, Gdańsk 1996