Nadchodzący rok 2025 miał przynieść ulgę wielu owdowiałym emerytom dzięki wprowadzeniu renty wdowiej. Jednak w przepisach pojawił się istotny zapis, który może wykluczyć znaczną część potencjalnych beneficjentów z możliwości otrzymania tego świadczenia.
Fot. Shutterstock / Warszawa w Pigułce
Kluczowym elementem, który decyduje o przyznaniu renty wdowiej, okazuje się być nie tylko fakt zawarcia związku małżeńskiego, ale przede wszystkim rzeczywista relacja między małżonkami w momencie śmierci jednego z nich. Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej jasno określiło, iż samo pozostawanie w związku małżeńskim nie jest wystarczające.
Nowe przepisy wprowadzają bardzo precyzyjne kryteria oceny relacji małżeńskiej. Pod uwagę brane będą takie aspekty jak wspólne zamieszkiwanie, prowadzenie wspólnego gospodarstwa domowego, a choćby emocjonalne zaangażowanie małżonków w związek. To oznacza, iż osoby żyjące w separacji lub porzucone przez współmałżonków mogą nie otrzymać świadczenia.
Dla tych, którzy spełnią wszystkie wymogi, system przewiduje dwa warianty wypłat. Od lipca 2025 roku uprawnieni będą mogli wybrać między otrzymywaniem całości renty rodzinnej plus 15 procent własnego świadczenia, a pobieraniem pełnej własnej emerytury plus 15 procent renty rodzinnej. Wybór będzie zależał od tego, która opcja okaże się finansowo korzystniejsza.
Ta sytuacja wzbudza kontrowersje wśród ekspertów prawa socjalnego. Niektórzy zwracają uwagę, iż uzależnienie prawa do świadczenia od jakości relacji małżeńskiej w momencie śmierci współmałżonka może być trudne do obiektywnej oceny i może prowadzić do niejednoznacznych interpretacji przepisów.
Ministerstwo broni swojego stanowiska, argumentując, iż celem świadczenia jest wsparcie osób, które rzeczywiście tworzyły wspólnotę życiową ze zmarłym małżonkiem. Sebastian Gajewski, wiceminister rodziny, pracy i polityki społecznej, podczas obrad w Senacie podkreślał, iż takie rozwiązanie ma zapewnić sprawiedliwy podział środków publicznych.
Szczególnie problematyczna może być sytuacja osób, które mimo formalnego pozostawania w związku małżeńskim, z różnych powodów nie prowadziły wspólnego gospodarstwa domowego. W ich przypadku udowodnienie prawa do świadczenia może okazać się trudne lub niemożliwe.
Eksperci zalecają dokładne zapoznanie się z nowymi przepisami przed złożeniem wniosku o rentę wdowią. Warto również zgromadzić wszelką dokumentację potwierdzającą wspólne życie małżeńskie, która może być pomocna w procesie przyznawania świadczenia.
Ta sytuacja pokazuje, jak istotne jest dokładne przeanalizowanie przepisów prawnych przed ich wprowadzeniem w życie. Nowe regulacje, choć mające na celu wsparcie owdowiałych emerytów, mogą paradoksalnie wykluczyć część potrzebujących osób z grona beneficjentów.