Eksperci podkreślają, iż szczepienia kobiet ciężarnych to jedna z najskuteczniejszych strategii ochrony noworodków przed ciężkimi infekcjami wirusowymi w pierwszych miesiącach życia – okresie, w którym dziecko nie może jeszcze samodzielnie przyjąć wielu szczepionek. Mimo to wiele kobiet w Polsce wciąż obawia się wpływu szczepionek na rozwijający się płód.
– Największą barierą dla kobiet w Polsce przed podjęciem decyzji o szczepieniu w ciąży jest obawao bezpieczeństwo szczepień oraz potencjalny wpływ szczepionek na płód. Lęk ten wynikaz niedostatecznej wiedzy, braku rzetelnej informacji od personelu medycznego oraz obaw o zdrowie dziecka – mówi dr Jolanta Lis-Kuberka z Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu.
Wiedza chroni – ale jej brakuje
W badaniu udział wzięło ponad 950 kobiet po porodzie. Wykazano, iż gotowość do zaszczepienia się w czasie ciąży była wyższa u kobiet starszych, z wyższym wykształceniem i większą wiedzą na temat szczepień. Kobiety mieszkające w miastach powyżej 100 tys. mieszkańców częściej przyjmowały szczepionki niż mieszkanki wsi. Z kolei najniższy poziom wyszczepienia i jednocześnie niski wskaźnik karmienia piersią odnotowano w grupie młodych matek z nadwagą lub otyłością.
– Promocja szczepień prenatalnych i wiarygodne informacje o krótkoterminowych i długoterminowych korzyściach związanych z karmieniem piersią mają najważniejsze znaczenie dla opieki okołoporodowej nad matką i dzieckiem – podkreśla dr Lis-Kuberka.
Szczepienia – tarcza odpornościowa dla niemowlęcia
Szczepienia kobiet ciężarnych skutkują przeniesieniem przeciwciał przez łożysko oraz poprzez mleko matki. Dziecko otrzymuje zatem gotowy „pakiet odpornościowy”, który chroni je w pierwszych miesiącach życia – zanim będzie mogło zostać samodzielnie zaszczepione.
Mimo to wiele kobiet nie łączy faktu zaszczepienia z dalszą strategią karmienia dziecka. Dlatego – jak podkreślają badaczki – konieczne jest łączenie tematów szczepień i laktacji w ramach spójnych działań edukacyjnych.
– Najskuteczniejsze działania edukacyjne to: indywidualna i grupowa edukacja prowadzona przez przeszkolony personel, wdrożenie standardów BFHI, czyli inicjatywy promującej karmienie piersiąi wspieranie matek w laktacji oraz wykorzystanie nowoczesnych technologii: social mediów czy spotów informacyjnych – wyjaśnia dr Lis-Kuberka.
Rekomendacje dla systemu
Zespół badawczy przygotował też konkretne rekomendacje dla systemu ochrony zdrowia:
aktywne rekomendowanie szczepień kobietom w ciąży przez lekarzy POZ, ginekologówi położne;
opracowanie materiałów edukacyjnych i standardów komunikacji dla personelu medycznego;
prowadzenie ogólnopolskich kampanii informacyjnych skierowanych do kobiet w wieku rozrodczym;
skupienie działań na młodych kobietach z małych miast i wsi oraz na pacjentkach z nadwagąi otyłością;
rozważenie wprowadzenia monitoringu poziomu wyszczepienia ciężarnych kobiet.
Źródło: Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu, fot. Flickr/ CC BY-ND 2.0/ Pan American Health Organization
