Syndrom Stresu Powakacyjnego

Wakacyjny okres odprężenia dobiegł końca. W wielu rodzinach w powietrzu unosi się żal za odchodzącym wspomnieniem urlopu, wakacji i odprężenia. Czasami jednak występuje uczucie lęku i niepokoju związanego z powrotem do codziennej rzeczywistości, pracy czy nauki. Taki rodzaj odpowiedzi naszego organizmu na interpretację emocjonalną wydarzeń nazywa się Syndromem Stresu Powakacyjnego, który może przekładać się na zaburzenia snu, rozkojarzenie, zmęczenie, apatię i smutek.

Powrót do szkoły może być przyczyną stresu dla dziecka. Warto z nim o tym porozmawiać. Fot. Archiwum WEM

Skąd bierze się stres powakacyjny?

Syndrom albo stres powakacyjny jest przede wszystkim efektem postrzegania pracy jako czegoś negatywnego, trudnego i koniecznego. Powrót do niej, zwłaszcza po miłym czasie odpoczynku, siłą rzeczy czasem bywa mało przyjemny. Wśród innych przyczyn tego syndromu są także zmiany w codziennej rutynie spowodowane wakacjami, które – paradoksalnie – nie pozwalają nam odpocząć. Podczas wakacji często planujemy zrobienie wielu rzeczy: od wyjazdów, przez nadrabianie książek czy filmów do remontów. W połączeniu z większą liczbą wieczornych aktywności i zmianą rytmu snu skutkuje to zmęczeniem. jeżeli dodamy do tego większą ilość alkoholu oraz przejadanie się, nasz powrót do pracy będzie połączony z gorszym samopoczuciem.

Objawy syndromu powakacyjnego

Stres powakacyjny może trwać od 10 do 15 dni, kiedy potrzebujemy przystosować się na nowo do pracy. W tym czasie możemy odczuwać różne trudne emocje i doświadczać negatywnych objawów. Wśród objawów fizycznych znajdziemy: zmęczenie, niską koncentrację, problemy ze skupieniem. Czasami będzie to także bezsenność, lub brak apetytu.

Jak zapobiegać?

Przede wszystkim, zdaniem psychologów, idealny czas trwania urlopu to trzy tygodnie. Można powiedzieć, iż pierwszy tydzień to czas, gdy człowiek jeszcze jest myślami w pracy. W drugim tygodniu koncentruje się tylko na wakacjach, a w trzecim tygodniu powoli wraca psychicznie do obowiązków zawodowych. Ważne jest jednak nie tylko jak długo trwa urlop, należy pamiętać też, aby wakacje były skoncentrowane na relaksie fizycznym oraz psychicznym.

W trakcie urlopu nie należy odbierać telefonów służbowych lub maili. Pomiędzy wakacyjnymi wyjazdami cały czas należy dbać o odpowiednią dawkę aktywności fizycznej, zdrowo się odżywiać, a także utrzymywać relacje interpersonalne z innymi ludźmi. Dobrym sposobem na zminimalizowanie Syndromu Stresu Powakacyjnego jest także odpowiednie zachowanie po powrocie do pracy. Oznacza to, iż nie należy od razu rzucać się w wir obowiązków służbowych, ale wracać do pracy krok po kroku.

Jak radzić sobie z powrotem do codziennej rutyny?

• Planujmy stopniowy powrót do codzienności. Nie wracajmy natychmiast do pełnego harmonogramu po powrocie. Dajmy sobie czas na stopniowe dostosowanie się do codziennych obowiązków.
• Pamiętajmy o pozytywnych wspomnieniach. Przeglądajmy zdjęcia i filmiki z wakacji. To może pomóc utrzymać w pamięci pozytywne doświadczenia i emocje, które towarzyszyły temu okresowi.
• Postarajmy się znajdować euforia w małych rzeczach. To mogą być drobne przyjemności, które pomogą zauważyć pozytywne aspekty otoczenia, np. ulubiona kawa, świeże kwiaty na biurku.
• Wprowadzajmy zdrowe nawyki, które mogą pomóc w regulowaniu nastroju. Skupienie się na zdrowym stylu życia, w tym na regularnym wysiłku fizycznym, odpowiedniej diecie, snu i relaksie.
• Planujmy przyszłe wydarzenia. W odbudowaniu entuzjazmu czasami może pomóc planowanie przyszłych przygód i wydarzeń, np. krótkich wyjazdów, weekendów.
• Dzielmy się wspomnieniami z innymi. Opowiadanie bliskim osobom o swoich wakacyjnych doświadczeniach i emocjach, pozwoli nam wrócić do pozytywnego myślenia i ułatwi przepracować swoje uczucia.
• Skupmy się na swoich celach i pasjach. To, co robisz na co dzień, może być źródłem satysfakcji i radości, podobnie jak wakacyjne doświadczenia.
• Rozważmy zastosowanie technik relaksacyjnych. Techniki oddechowe, medytacja, joga lub inne formy relaksacji mogą pomóc w redukcji stresu i poprawieniu nastroju.
• Spędzajmy czas z przyjaciółmi i rodziną. Dobrym wsparciem są bliskie, pozytywne relacje, które mogą pomóc w przeciwdziałaniu poczuciu smutku.
• Jeśli uczucia powakacyjnego stresu są trudne do pokonania, warto skorzystać z technik radzenia sobie ze stresem, takich jak terapia poznawczo-behawioralna lub terapia rozmów.

Sylwia Wadach-Kloczkowska
Nauczycielka Szkoły Języka Polskiego im. św. Jana Pawła II w Bostonie

Bibliografia:
Syndrom Stresu Powakacyjnego. Są sposoby, by go pokonać! – Twojezdrowie.pl (rmf24.pl)
Stres powakacyjny. 7 sposobów na jego pokonanie (aleteia.org)