Świerzb nie zawsze jest leczony skutecznie

Dostępne są skuteczne metody leczenia świerzbu, jednak niepowodzenie leczenia uważa się za istotny czynnik zwiększający częstość występowania tej choroby. Jaka jest skala problemu oraz jak go uniknąć? Odpowiedzi udzielono w „British Dermatology”.

Świerzb, na który cierpi około 130 mln ludzi, rozprzestrzenia się głównie poprzez bezpośredni kontakt ze skórą. Większość przypadków występuje w krajach rozwijających się, jednak w ostatnich latach odnotowano zwiększoną liczbę zachorowań w krajach wysoko rozwiniętych, a jak pokazują dane literaturowe główną przyczyną takiego trendu jest niepowodzenie leczenia, do którego dochodzi w choćby 30 proc. przypadków. Sugerowano, iż czynniki predykcyjne nieskuteczności terapii są głównie związane z odpornością gospodarza i rodzajem leczenia (w tym opornością na leki), jednakże dotychczasowe badania są bardzo niejednorodne i nigdy nie były systematycznie oceniane.

Z powyższych względów międzynarodowy zespół naukowców przeprowadził metaanalizę obejmującą 147 badań wydestylowanych z uznanych i prestiżowych medycznych baz danych (Medline, Embase, Cinahl, Web of Science, Scopus, Global Health oraz Cochrane). Obliczono, iż ogólna częstość występowania niepowodzenia leczenia wyniosła 15,2 proc., a materiał źródłowy określono jako umiarkowanej pewności. Odsetek ten był istotnie mniejszy przy doustnym stosowaniu iwermektyny (11,8 proc.) oraz miejscowej iwermektyny (9,3 proc.) i permetryny (10,8 proc.).

Z klinicznego punktu widzenia najważniejszy wydaje się jednak inne odkrycie - częstość niepowodzeń była mniejsza u pacjentów leczonych dwiema dawkami doustnej iwermektyny (zaledwie 7,1 proc) w porównaniu z podaniem jednej dawki (15,2 proc). Częstość występowania niepowodzeń w leczeniu permetryną w analizowanym okresie (lata 1983 - 2021) wzrastała odpowiednio o 0,27 i 0,58 proc. rocznie. Niestety, zaledwie w trzech pracach przeprowadzono analizę czynników ryzyka, a niestety żadne nie oceniały przyczyn oporności.

Według autorów powyżej metaanalizy druga dawka iwermektyny powinna zostać uwzględniona we wszystkich wytycznych; niepokojący jest systematyczny wzrost oporności na leki, w tym na permetynę, co zostawia szerokie pole do poszukiwania odpowiedzi.